Το blog "Διάλογος" δημιουργήθηκε για να παρουσιαστούν τα αποτελέσματα των προγραμμάτων Διαβούλευσης Πολιτών που υλοποιεί η ΜΚΟ EURONET σε Δήμους της Αττικής. Περιλαμβάνει αυθεντικό υλικό από συνεντεύξεις και αφηγήσεις των ίδιων των κατοίκων και τοπικών παραγόντων, γύρω από σύνθετα και δυσεπίλυτα προβλήματα των περιοχών αυτών, που ζητούν επιτακτικά λύση. Μπορείτε επίσης να δείτε περισσότερες πληροφορίες για τη μεθοδολογία της Διαβούλευσης.
Βιωματικό σεμινάριο Διαλόγου στην Βόρεια Αθήνα
Αγαπητή-έ φίλη-ε,
Θα θέλαμε να σας προσκαλέσουμε στο Βιωματικό Σεμινάριο Διαλόγου, που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 15 Νοεμβρίου, από 9:00πμ έως 2:30μμ, στα γραφεία της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Άνοιξης O ΠΟΛΙΤΗΣ, Ναυαρίνου 3, Άνοιξη (παραπλεύρως του Λευκού Εμπορικού Κέντρου στην Λ. Μαραθώνος).
Το βιωματικό αυτό σεμινάριο - workshop αποτελεί την τελευταία φάση του προγράμματος Δημόσιας Διαβούλευσης για το Περιβάλλον, που υλοποιείται στην περιοχή μας από τις αρχές του 2008, με την συνεργασία της ΜΚΟ EURONET και των Δήμων Άνοιξης, Αγ. Στεφάνου και Κοινοτ. Κρυονερίου.
Ο στόχος του είναι η επεξεργασία των αφηγήσεων που εσείς οι ίδιοι δώσατε και η εξαγωγή των βαθύτερων χαρακτηριστικών τους, καθώς και ο προσδιορισμός των κοινών προτεραιοτήτων σας, ώστε όλα μαζί να αποτελέσουν αργότερα τη βάση για τη διαμόρφωση βιώσιμων και κοινά αποδεκτών σεναρίων ανάπτυξης των περιοχών.
Όσοι θα συμμετάσχουν στο workshop θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μέσα σε ένα φιλικό και άνετο περιβάλλον, απλές, ευχάριστες και δημιουργικές τεχνικές διαλόγου και εργασία σε μικρές ομάδες, που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν περαιτέρω και μόνοι τους.
Η παρουσία και συμμετοχή σας είναι πολύτιμη και για τον λόγο αυτό είμαστε στην διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω διευκόλυνση.
Πληροφορίες – συμμετοχές: τηλ. 210 8132633, fax: 210 8132733, e-mail: info@euronet.org.gr
Θα θέλαμε να σας προσκαλέσουμε στο Βιωματικό Σεμινάριο Διαλόγου, που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 15 Νοεμβρίου, από 9:00πμ έως 2:30μμ, στα γραφεία της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Άνοιξης O ΠΟΛΙΤΗΣ, Ναυαρίνου 3, Άνοιξη (παραπλεύρως του Λευκού Εμπορικού Κέντρου στην Λ. Μαραθώνος).
Το βιωματικό αυτό σεμινάριο - workshop αποτελεί την τελευταία φάση του προγράμματος Δημόσιας Διαβούλευσης για το Περιβάλλον, που υλοποιείται στην περιοχή μας από τις αρχές του 2008, με την συνεργασία της ΜΚΟ EURONET και των Δήμων Άνοιξης, Αγ. Στεφάνου και Κοινοτ. Κρυονερίου.
Ο στόχος του είναι η επεξεργασία των αφηγήσεων που εσείς οι ίδιοι δώσατε και η εξαγωγή των βαθύτερων χαρακτηριστικών τους, καθώς και ο προσδιορισμός των κοινών προτεραιοτήτων σας, ώστε όλα μαζί να αποτελέσουν αργότερα τη βάση για τη διαμόρφωση βιώσιμων και κοινά αποδεκτών σεναρίων ανάπτυξης των περιοχών.
Όσοι θα συμμετάσχουν στο workshop θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μέσα σε ένα φιλικό και άνετο περιβάλλον, απλές, ευχάριστες και δημιουργικές τεχνικές διαλόγου και εργασία σε μικρές ομάδες, που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν περαιτέρω και μόνοι τους.
Η παρουσία και συμμετοχή σας είναι πολύτιμη και για τον λόγο αυτό είμαστε στην διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω διευκόλυνση.
Πληροφορίες – συμμετοχές: τηλ. 210 8132633, fax: 210 8132733, e-mail: info@euronet.org.gr
Ανοικτές εκθέσεις Διαλόγου στην Βόρεια Αθήνα
Στα πλαίσια Δημόσιας Διαβούλευσης για το Περιβάλλον, η ΜΚΟ EURONET σε συνεργασία με τους Δήμους Άνοιξης, Αγ. Στεφάνου και την Κοινότητα Κρυονερίου, διοργανώνει ανοικτές εκθέσεις, όπου θα παρουσιασθεί το υλικό που προέκυψε από την α’ φάση του προγράμματος. Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τις διαφορετικές απόψεις και οπτικές που υπάρχουν στις τοπικές κοινωνίες, μέσα από τις αφηγήσεις των ιδίων και των συμπολιτών τους και τις ζωγραφιές των παιδιών τους.
Οι εκθέσεις αυτές, που έχουν ελεύθερη είσοδο και χαλαρό πρόγραμμα, θα διεξαχθούν:
- Στο Κρυονέρι από τις 17–20 Οκτωβρίου 2008 στο Πνευματικό Κέντρο της Κοινότητας,
- Στην Άνοιξη από τις 20–23 Οκτωβρίου 2008 στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου,
- Στην Άνοιξη από τις 27–31 Οκτωβρίου στο Λύκειο Άνοιξης και
- Στον Αγ. Στέφανο από τις 30–31 Οκτωβρίου 2008 στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου.
Για οτιδήποτε σχετικό μπορείτε να επικοινωνείτε με την ΜΚΟ EURONET: τηλ 210 8132633, fax 210 8132733, email: info@euronet.org.gr.
Οι εκθέσεις αυτές, που έχουν ελεύθερη είσοδο και χαλαρό πρόγραμμα, θα διεξαχθούν:
- Στο Κρυονέρι από τις 17–20 Οκτωβρίου 2008 στο Πνευματικό Κέντρο της Κοινότητας,
- Στην Άνοιξη από τις 20–23 Οκτωβρίου 2008 στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου,
- Στην Άνοιξη από τις 27–31 Οκτωβρίου στο Λύκειο Άνοιξης και
- Στον Αγ. Στέφανο από τις 30–31 Οκτωβρίου 2008 στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου.
Για οτιδήποτε σχετικό μπορείτε να επικοινωνείτε με την ΜΚΟ EURONET: τηλ 210 8132633, fax 210 8132733, email: info@euronet.org.gr.
Ανοικτή έκθεση και βιωματικό σεμινάριο στην Ανατ.Αττική
Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
Η ΜΚΟ EURONET σε συνεργασία με την Μαραθώνιο Αναπτυξιακή Α.Ε. και το ΙΕΚ Ωμέγα, σας προσκαλεί στην ανοικτή Έκθεση και το Βιωματικό Σεμινάριο Διαλόγου, που θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου, από 9:00πμ έως 2:30μμ, στο Πολιτιστικό Πάρκο της Νέας Μάκρης και στα γραφεία του ΙΕΚ Ωμέγα.
Οι εκδηλώσεις διοργανώνονται στα πλαίσια του προγράμματος Δημόσιας Διαβούλευσης για τη σχέση γυναίκας - εξουσίας, που υλοποιείται από τις αρχές του έτους και στοχεύει στη βαθύτερη διερεύνηση της σχέσης γυναίκας – εξουσίας, σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο.
Οι επισκέπτες της έκθεσης θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τις διαφορετικές απόψεις και οπτικές που υπάρχουν στις τοπικές κοινωνίες, μέσα από τις αφηγήσεις των ιδίων και των συμπολιτών τους. Ο στόχος του βιωματικού σεμιναρίου είναι η επεξεργασία των αφηγήσεων αυτών και η εξαγωγή των βαθύτερων χαρακτηριστικών τους, καθώς οι συμμετέχοντες θα μάθουν πώς να συνθέτουν λύσεις μέσα από τις αντίθετες πλευρές των προβλημάτων.
Όσοι θα συμμετάσχουν στο workshop θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μέσα σε ένα φιλικό και άνετο περιβάλλον, απλές, ευχάριστες και δημιουργικές τεχνικές διαλόγου και εργασία σε μικρές ομάδες, που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν περαιτέρω και μόνοι τους.
Η παρουσία και συμμετοχή σας είναι πολύτιμη και για τον λόγο αυτό είμαστε στην διάθεσή σας.
Πληροφορίες-συμμετοχές: τηλ. 210 8132633, fax: 210 8132733, email: info@euronet.org.gr
Η ΜΚΟ EURONET σε συνεργασία με την Μαραθώνιο Αναπτυξιακή Α.Ε. και το ΙΕΚ Ωμέγα, σας προσκαλεί στην ανοικτή Έκθεση και το Βιωματικό Σεμινάριο Διαλόγου, που θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου, από 9:00πμ έως 2:30μμ, στο Πολιτιστικό Πάρκο της Νέας Μάκρης και στα γραφεία του ΙΕΚ Ωμέγα.
Οι εκδηλώσεις διοργανώνονται στα πλαίσια του προγράμματος Δημόσιας Διαβούλευσης για τη σχέση γυναίκας - εξουσίας, που υλοποιείται από τις αρχές του έτους και στοχεύει στη βαθύτερη διερεύνηση της σχέσης γυναίκας – εξουσίας, σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο.
Οι επισκέπτες της έκθεσης θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τις διαφορετικές απόψεις και οπτικές που υπάρχουν στις τοπικές κοινωνίες, μέσα από τις αφηγήσεις των ιδίων και των συμπολιτών τους. Ο στόχος του βιωματικού σεμιναρίου είναι η επεξεργασία των αφηγήσεων αυτών και η εξαγωγή των βαθύτερων χαρακτηριστικών τους, καθώς οι συμμετέχοντες θα μάθουν πώς να συνθέτουν λύσεις μέσα από τις αντίθετες πλευρές των προβλημάτων.
Όσοι θα συμμετάσχουν στο workshop θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μέσα σε ένα φιλικό και άνετο περιβάλλον, απλές, ευχάριστες και δημιουργικές τεχνικές διαλόγου και εργασία σε μικρές ομάδες, που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν περαιτέρω και μόνοι τους.
Η παρουσία και συμμετοχή σας είναι πολύτιμη και για τον λόγο αυτό είμαστε στην διάθεσή σας.
Πληροφορίες-συμμετοχές: τηλ. 210 8132633, fax: 210 8132733, email: info@euronet.org.gr
Έργα τέχνης σε πλατείες και σαλόνια
Απόσπασμα συνέντευξης με έναν γλύπτη από το Συμπόσιο Γλυπτικής 2008 στην 'Ανοιξη
Λίγο πιο κάτω από εδώ, στην Εκάλη, έχουμε φτιάξει και εκεί αρκετά έργα τέχνης. Η διαφορά όμως ανάμεσα σε εκείνα και σε αυτά που φτιάξαμε εδώ στην Άνοιξη, είναι ότι εκείνα είναι μέσα σε μεγάλα σπίτια και τα βλέπουν οι ιδιοκτήτες τους και οι καλεσμένοι τους, ενώ αυτά είναι έξω στις πλατείες και τους κοινόχρηστους χώρους για να τα βλέπουν όλοι.
Λίγο πιο κάτω από εδώ, στην Εκάλη, έχουμε φτιάξει και εκεί αρκετά έργα τέχνης. Η διαφορά όμως ανάμεσα σε εκείνα και σε αυτά που φτιάξαμε εδώ στην Άνοιξη, είναι ότι εκείνα είναι μέσα σε μεγάλα σπίτια και τα βλέπουν οι ιδιοκτήτες τους και οι καλεσμένοι τους, ενώ αυτά είναι έξω στις πλατείες και τους κοινόχρηστους χώρους για να τα βλέπουν όλοι.
Δουλεύοντας ένα έργο τέχνης
Απόσπασμα συνέντευξης με έναν γλύπτη από το Συμπόσιο Γλυπτικής 2008 στην 'Ανοιξη
Το έργο μας πήρε 23 μέρες για να γίνει. Πόσες ώρες το δουλεύαμε; Από τις 8 το πρωί ερχόμασταν εδώ και φεύγαμε στις 9 το βράδυ. Το συμπόσιο γίνεται για να έρχεται και κόσμος. Να έχει την δυνατότητα να δει με τα ίδια του τα μάτια πώς γίνεται ένα γλυπτό και να καταλαβαίνει πως δεν γίνονται ως εκ θαύματος τα γλυπτά που υπάρχουνε παντού. Υπάρχει ιδρώτας, υπάρχει κούραση, υπάρχει σκέψη, υπάρχουν πολλά πράγματα. Και πάνω από όλα μας βοηθάει και πόσο κοντά μας έρχεται ο κόσμος. Θέλω να σημειώσω πως καμιά φορά η παρουσία του κόσμου αλλάζει την έμπνευση. Ανάλογα με τη μεταχείριση που έχουμε. Για παράδειγμα, η αδιαφορία εμένα προσωπικά με ενοχλεί, γιατί εγώ δεν δουλεύω με σχέδια, προσχέδια, δουλεύω κατευθείαν πάνω στο μάρμαρο. Και χωρίς να ξέρω η αδιαφορία βγαίνει και αποτυπώνεται πάνω στο γλυπτό με διάφορους τρόπους, ακόμα και στην έκφραση. Και όταν το έργο ολοκληρώνεται, φτιάχνεται μια ιστορία αμέσως. Ανάλογα με τη συμπεριφορά και κυρίως με τη φιλοξενία, που εδώ ήτανε εκπληκτική.Το πολύ ενδιαφέρον είναι πως έρχονται συνέχεια άνθρωποι να δουν το έργο και δεν χρειάζεται να τους πεις τίποτα για αυτό, ειδικά στα παιδιά. Τι να πω σε ένα πιτσιρίκι; Πριν προλάβω να πω οτιδήποτε, θα τα έχει πει όλα αυτό. Έρχονται λοιπόν συνέχεια άνθρωποι και λένε τις δικές τους ιστορίες, που είναι καταπληκτικές! Δηλαδή φαντάζονται πράγματα, αλλά τελείως ονειρικά. Ενώ οι μεγάλοι, όχι μόνο το εκλογικεύουνε, αλλά βγάζουν και το δικό τους χαρακτήρα πάνω εκεί. Ίσως και γιατί είναι τέτοια η δουλειά μου, που μπορεί ο καθένας να βγάλει αυτό που αισθάνεται. Είναι ο καθρέπτης αυτού που βλέπει, από το πιο ωραίο έως το πιο χυδαίο πράγμα.
Το έργο μας πήρε 23 μέρες για να γίνει. Πόσες ώρες το δουλεύαμε; Από τις 8 το πρωί ερχόμασταν εδώ και φεύγαμε στις 9 το βράδυ. Το συμπόσιο γίνεται για να έρχεται και κόσμος. Να έχει την δυνατότητα να δει με τα ίδια του τα μάτια πώς γίνεται ένα γλυπτό και να καταλαβαίνει πως δεν γίνονται ως εκ θαύματος τα γλυπτά που υπάρχουνε παντού. Υπάρχει ιδρώτας, υπάρχει κούραση, υπάρχει σκέψη, υπάρχουν πολλά πράγματα. Και πάνω από όλα μας βοηθάει και πόσο κοντά μας έρχεται ο κόσμος. Θέλω να σημειώσω πως καμιά φορά η παρουσία του κόσμου αλλάζει την έμπνευση. Ανάλογα με τη μεταχείριση που έχουμε. Για παράδειγμα, η αδιαφορία εμένα προσωπικά με ενοχλεί, γιατί εγώ δεν δουλεύω με σχέδια, προσχέδια, δουλεύω κατευθείαν πάνω στο μάρμαρο. Και χωρίς να ξέρω η αδιαφορία βγαίνει και αποτυπώνεται πάνω στο γλυπτό με διάφορους τρόπους, ακόμα και στην έκφραση. Και όταν το έργο ολοκληρώνεται, φτιάχνεται μια ιστορία αμέσως. Ανάλογα με τη συμπεριφορά και κυρίως με τη φιλοξενία, που εδώ ήτανε εκπληκτική.Το πολύ ενδιαφέρον είναι πως έρχονται συνέχεια άνθρωποι να δουν το έργο και δεν χρειάζεται να τους πεις τίποτα για αυτό, ειδικά στα παιδιά. Τι να πω σε ένα πιτσιρίκι; Πριν προλάβω να πω οτιδήποτε, θα τα έχει πει όλα αυτό. Έρχονται λοιπόν συνέχεια άνθρωποι και λένε τις δικές τους ιστορίες, που είναι καταπληκτικές! Δηλαδή φαντάζονται πράγματα, αλλά τελείως ονειρικά. Ενώ οι μεγάλοι, όχι μόνο το εκλογικεύουνε, αλλά βγάζουν και το δικό τους χαρακτήρα πάνω εκεί. Ίσως και γιατί είναι τέτοια η δουλειά μου, που μπορεί ο καθένας να βγάλει αυτό που αισθάνεται. Είναι ο καθρέπτης αυτού που βλέπει, από το πιο ωραίο έως το πιο χυδαίο πράγμα.
Γεφυρώνοντας δυο διαφορετικούς χώρους
Απόσπασμα συνέντευξης με έναν γλύπτη από το Συμπόσιο Γλυπτικής 2008 στην 'Ανοιξη
Εμείς στην Άνοιξη δεν είχαμε έρθει ποτέ ξανά. Είναι πολύ ωραίο μέρος και μέσα στο πράσινο. Και ο Βασίλης κατάφερε να δουλέψει το γλυπτό του μέσα στο χώρο. Ήταν μια ευτυχής συγκυρία πως η τελευταία δουλειά του έχει να κάνει με την έννοια του γεφυριού. Και μόλις είδε τον χώρο είπε, «αυτό είναι. Θα κάνω μια γέφυρα που θα ενώνει το ένα μέρος του πάρκου με το άλλο». Τις πρώτες μέρες, όσοι περνούσαν μας ρωτούσαν τι είναι αυτό που κάνουμε. Στην αρχή, δεν μπορούσαμε να τους εξηγήσουμε τι είναι αυτό που θα γίνει. Γιατί κι οι δύο μας θεωρούμε πως δεν είναι μια γέφυρα, αλλά η έννοια της γέφυρας. Είναι ένα πέρασμα, ένα βοήθημα για να ενώσεις δύο χώρους διαφορετικούς. Τους λέγαμε λοιπόν, ότι είναι ένα γλυπτό, ότι θα γίνει μια κατασκευή, ένα διακοσμητικό ας πούμε, για να μπορέσουμε να τους προσεγγίσουμε. Έτσι χαλαρώνανε, γιατί σου λέει, «κάτι καλό θα γίνει». Όσο όμως προχώραγε και πήγαινε να υλοποιηθεί και φαινότανε για γέφυρα, το βρίσκανε μόνοι τους και λέγανε, «είναι μια γέφυρα;». Τους έφτανε κι αυτό. Αν τους λέγαμε, «ναι, είναι μια γέφυρα», τους έφτανε. Ο θεατής, αυτός που δεν έχει άμεση σχέση με το έργο, του λείπει αυτό το πράγμα... Του λείπουν τα συμφραζόμενα... Θέλει να εξηγείται. Προσπαθεί να δει με τι μοιάζει, τι είναι. Αν είναι κάτι καθαρά εννοιολογικό και μετέωρο, τον βλέπεις ότι κάπου δεν θέλει να μπει σε αυτήν τη διαδικασία. Αν βρει τι είναι, με τι μοιάζει, τότε ησυχάζει.
Εμείς στην Άνοιξη δεν είχαμε έρθει ποτέ ξανά. Είναι πολύ ωραίο μέρος και μέσα στο πράσινο. Και ο Βασίλης κατάφερε να δουλέψει το γλυπτό του μέσα στο χώρο. Ήταν μια ευτυχής συγκυρία πως η τελευταία δουλειά του έχει να κάνει με την έννοια του γεφυριού. Και μόλις είδε τον χώρο είπε, «αυτό είναι. Θα κάνω μια γέφυρα που θα ενώνει το ένα μέρος του πάρκου με το άλλο». Τις πρώτες μέρες, όσοι περνούσαν μας ρωτούσαν τι είναι αυτό που κάνουμε. Στην αρχή, δεν μπορούσαμε να τους εξηγήσουμε τι είναι αυτό που θα γίνει. Γιατί κι οι δύο μας θεωρούμε πως δεν είναι μια γέφυρα, αλλά η έννοια της γέφυρας. Είναι ένα πέρασμα, ένα βοήθημα για να ενώσεις δύο χώρους διαφορετικούς. Τους λέγαμε λοιπόν, ότι είναι ένα γλυπτό, ότι θα γίνει μια κατασκευή, ένα διακοσμητικό ας πούμε, για να μπορέσουμε να τους προσεγγίσουμε. Έτσι χαλαρώνανε, γιατί σου λέει, «κάτι καλό θα γίνει». Όσο όμως προχώραγε και πήγαινε να υλοποιηθεί και φαινότανε για γέφυρα, το βρίσκανε μόνοι τους και λέγανε, «είναι μια γέφυρα;». Τους έφτανε κι αυτό. Αν τους λέγαμε, «ναι, είναι μια γέφυρα», τους έφτανε. Ο θεατής, αυτός που δεν έχει άμεση σχέση με το έργο, του λείπει αυτό το πράγμα... Του λείπουν τα συμφραζόμενα... Θέλει να εξηγείται. Προσπαθεί να δει με τι μοιάζει, τι είναι. Αν είναι κάτι καθαρά εννοιολογικό και μετέωρο, τον βλέπεις ότι κάπου δεν θέλει να μπει σε αυτήν τη διαδικασία. Αν βρει τι είναι, με τι μοιάζει, τότε ησυχάζει.
Ευτυχία είναι ο θεατής να ταξιδεύει στο έργο σου
Απόσπασμα συνέντευξης με έναν γλύπτη από το Συμπόσιο Γλυπτικής 2008 στην 'Ανοιξη
Είμαι περίπου ένα μήνα εδώ. Πώς νοιώθω τώρα; Ωραία! Γιατί βλέπεις το αποτέλεσμα και βλέπεις τι έχεις κάνει αυτό τον ένα μήνα. Και όταν βλέπεις το πώς εκφράζεται και ο υπόλοιπος κόσμος βλέποντας το έργο σου, μεγαλώνει η χαρά σου. Αυτό είναι, το χαίρεσαι ακόμα περισσότερο επειδή ο κόσμος σταματούσε να το δει. Άλλοι από περιέργεια, άλλοι γιατί ήταν πιο σχετικοί με το αντικείμενο και το έργο τους έκανε κάτι περισσότερο από ό,τι σε κάποιον που απλά σταματούσε και ρωτούσε «τι είναι αυτό που θα γίνει»... Και αυτό είναι και το καλό του συμποσίου. Ζυμώνεσαι με τους υπολοίπους. Έρχονται, το βλέπουν, το χαίρονται. Το τι βλέπει ο θεατής στο έργο σου, είναι πολύ χρήσιμη πληροφορία. Παρότι όταν κάνεις ένα έργο σκέφτεσαι πρώτα από όλα τον εαυτό σου, δεν βλέπεις κανέναν. Από την άλλη όμως, θα ήθελες να δεις πώς το βλέπει κι ο άλλος και να το μοιραστείς μαζί του. Αν γίνεται βέβαια να το μοιραστείς. Γιατί σε κάποιον μπορεί να μη λέει τίποτα, ή να μην θέλει καν να δει τη διαδικασία, τι είναι αυτό που σε ώθησε να το κάνεις. Τι είναι αυτό που σε έσπρωξε να κάνεις αυτό το έργο και όχι ένα άλλο. Προσωπικά θα χαιρόμουν αν κάποιος έβλεπε στο έργο μου αυτό που έχω εγώ στο μυαλό μου. Αλλά δεν είναι αυτός ο απώτερος σκοπός, να βρει ο άλλος αυτό που θέλω να κάνω εγώ. Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει το έργο σου να γίνει πολύ περιγραφικό, να μπεις στη διαδικασία πώς θα κάνεις τον άλλο να μπορεί να το διαβάσει. Δεν είναι δική σου δουλειά αυτή. Η δική σου δουλειά είναι να κάνεις το έργο. Αν καταφέρεις να το δώσεις και στον άλλο... Κανονικά, να σας πω και κάτι; Κανονικά, πρέπει να αφήνεις τον άλλο να ταξιδέψει με το έργο σου, να σκεφτεί αυτό που θέλει, να νοιώσει τι είναι αυτό. Εσύ του δίνεις το ερέθισμα. Από εκεί και πέρα, ο καθένας όπως το πάρει.
Είμαι περίπου ένα μήνα εδώ. Πώς νοιώθω τώρα; Ωραία! Γιατί βλέπεις το αποτέλεσμα και βλέπεις τι έχεις κάνει αυτό τον ένα μήνα. Και όταν βλέπεις το πώς εκφράζεται και ο υπόλοιπος κόσμος βλέποντας το έργο σου, μεγαλώνει η χαρά σου. Αυτό είναι, το χαίρεσαι ακόμα περισσότερο επειδή ο κόσμος σταματούσε να το δει. Άλλοι από περιέργεια, άλλοι γιατί ήταν πιο σχετικοί με το αντικείμενο και το έργο τους έκανε κάτι περισσότερο από ό,τι σε κάποιον που απλά σταματούσε και ρωτούσε «τι είναι αυτό που θα γίνει»... Και αυτό είναι και το καλό του συμποσίου. Ζυμώνεσαι με τους υπολοίπους. Έρχονται, το βλέπουν, το χαίρονται. Το τι βλέπει ο θεατής στο έργο σου, είναι πολύ χρήσιμη πληροφορία. Παρότι όταν κάνεις ένα έργο σκέφτεσαι πρώτα από όλα τον εαυτό σου, δεν βλέπεις κανέναν. Από την άλλη όμως, θα ήθελες να δεις πώς το βλέπει κι ο άλλος και να το μοιραστείς μαζί του. Αν γίνεται βέβαια να το μοιραστείς. Γιατί σε κάποιον μπορεί να μη λέει τίποτα, ή να μην θέλει καν να δει τη διαδικασία, τι είναι αυτό που σε ώθησε να το κάνεις. Τι είναι αυτό που σε έσπρωξε να κάνεις αυτό το έργο και όχι ένα άλλο. Προσωπικά θα χαιρόμουν αν κάποιος έβλεπε στο έργο μου αυτό που έχω εγώ στο μυαλό μου. Αλλά δεν είναι αυτός ο απώτερος σκοπός, να βρει ο άλλος αυτό που θέλω να κάνω εγώ. Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει το έργο σου να γίνει πολύ περιγραφικό, να μπεις στη διαδικασία πώς θα κάνεις τον άλλο να μπορεί να το διαβάσει. Δεν είναι δική σου δουλειά αυτή. Η δική σου δουλειά είναι να κάνεις το έργο. Αν καταφέρεις να το δώσεις και στον άλλο... Κανονικά, να σας πω και κάτι; Κανονικά, πρέπει να αφήνεις τον άλλο να ταξιδέψει με το έργο σου, να σκεφτεί αυτό που θέλει, να νοιώσει τι είναι αυτό. Εσύ του δίνεις το ερέθισμα. Από εκεί και πέρα, ο καθένας όπως το πάρει.
Μια κόκκινη γέφυρα μέσα σε ένα πράσινο τοπίο
Απόσπασμα συνέντευξης με έναν γλύπτη από το Συμπόσιο Γλυπτικής 2008 στην 'Ανοιξη
Ήταν μια ευκαιρία για μένα, βλέποντας αυτόν τον καταπληκτικό χώρο. Ο χώρος μου υπέδειξε το έργο. Πώς τον διάλεξα; Την πρώτη μέρα κάναμε μια βόλτα με το δήμαρχο στους υποψήφιους χώρους. Ο πρώτος ήταν αυτός. Του είπα, «κύριε δήμαρχε, εδώ θέλω εγώ να κάνω ένα έργο, θέλω να κάνω μια γέφυρα. Θέλω να ενώσω αυτούς τους δύο όγκους, τα δύο αυτά σημεία». Ως αρχιτέκτονα, φαίνεται πως του άρεσε πολύ η ιδέα. Όλα πήγαν καλά. Ξεκινήσαμε σαν να ήμασταν ένα συνεργείο που βάζει μια επιπλέον διαφήμιση στην πόλη. Και όχι μόνο στην πόλη, αλλά και στο περιβάλλον, στο δάσος. Υπήρξαν κάποιοι, πιθανώς και πολλοί, που, παρότι δεν ρώταγαν, αναρωτιόνταν «ποιοι είναι αυτοί που μας φέρνουν μια μεταλλική κατασκευή να διαφημίσει τα εσώρουχα κάποιας εταιρίας;». Ή κάποιοι άλλοι μπορεί να πίστεψαν ότι θα κρεμάσουμε λουλούδια. Άλλοι πάλι, ίσως πίστεψαν ότι θα βάλουμε αυτά τα μικρά αυτοκινητάκια, τα smart. Αλλά μπορεί τελικά να ήμασταν οι πιο smart εμείς, με τους δικούς μας προβληματισμούς. Πήγαμε να γεφυρώσουμε ένα χάσμα. Το οποίο ουσιαστικά εμείς το δημιουργούμε, κάθε μέρα. Και έτσι φτάσαμε τελικά σε αυτό το αποτέλεσμα που βλέπουμε: μια κόκκινη κατασκευή μέσα σε ένα πράσινο τοπίο, δυο καρέκλες που τώρα που εσείς γυρίσατε την κάμερα προς τα εκεί δεν υπάρχουν, διότι τα παιδιά βάφουν. Ένας διάλογος όπου δεν ξέρω αν υπάρχει ή πρόκειται να συμβεί μια προσπάθεια διαλόγου, ή μια αποτυχημένη προσπάθεια και... Κάπου εκεί κινούμαστε. Ουσιαστικά με ενδιέφερε να κάνω κάτι που δεν θα είναι απλά μια διαμόρφωση, μια πλαστική διαμόρφωση ενός όγκου. Ήθελα να παντρέψω και κάποια άλλα στοιχεία. Να σου θυμίζει κάτι οικείο. Αυτό το ανυποψίαστο κατασκεύασμα που μπορεί να μεταφέρει και άλλους προβληματισμούς, και άλλες έννοιες. Δεν είναι απλά μια κατασκευή που μπορεί κάποιος να τη βρει σε ένα ρυάκι, σε ένα βιομηχανικό ή σε ένα εμπορικό κέντρο. Τουλάχιστον, θα ήθελα εγώ να μην είναι έτσι, αλλά να έχει κάτι πέρα από αυτό, έναν εικαστικό προβληματισμό. Αυτό βέβαια θα το κρίνει ο πολίτης, θα το κρίνετε εσείς. Γιατί αυτό ανήκει σε εσάς τώρα.
Ήταν μια ευκαιρία για μένα, βλέποντας αυτόν τον καταπληκτικό χώρο. Ο χώρος μου υπέδειξε το έργο. Πώς τον διάλεξα; Την πρώτη μέρα κάναμε μια βόλτα με το δήμαρχο στους υποψήφιους χώρους. Ο πρώτος ήταν αυτός. Του είπα, «κύριε δήμαρχε, εδώ θέλω εγώ να κάνω ένα έργο, θέλω να κάνω μια γέφυρα. Θέλω να ενώσω αυτούς τους δύο όγκους, τα δύο αυτά σημεία». Ως αρχιτέκτονα, φαίνεται πως του άρεσε πολύ η ιδέα. Όλα πήγαν καλά. Ξεκινήσαμε σαν να ήμασταν ένα συνεργείο που βάζει μια επιπλέον διαφήμιση στην πόλη. Και όχι μόνο στην πόλη, αλλά και στο περιβάλλον, στο δάσος. Υπήρξαν κάποιοι, πιθανώς και πολλοί, που, παρότι δεν ρώταγαν, αναρωτιόνταν «ποιοι είναι αυτοί που μας φέρνουν μια μεταλλική κατασκευή να διαφημίσει τα εσώρουχα κάποιας εταιρίας;». Ή κάποιοι άλλοι μπορεί να πίστεψαν ότι θα κρεμάσουμε λουλούδια. Άλλοι πάλι, ίσως πίστεψαν ότι θα βάλουμε αυτά τα μικρά αυτοκινητάκια, τα smart. Αλλά μπορεί τελικά να ήμασταν οι πιο smart εμείς, με τους δικούς μας προβληματισμούς. Πήγαμε να γεφυρώσουμε ένα χάσμα. Το οποίο ουσιαστικά εμείς το δημιουργούμε, κάθε μέρα. Και έτσι φτάσαμε τελικά σε αυτό το αποτέλεσμα που βλέπουμε: μια κόκκινη κατασκευή μέσα σε ένα πράσινο τοπίο, δυο καρέκλες που τώρα που εσείς γυρίσατε την κάμερα προς τα εκεί δεν υπάρχουν, διότι τα παιδιά βάφουν. Ένας διάλογος όπου δεν ξέρω αν υπάρχει ή πρόκειται να συμβεί μια προσπάθεια διαλόγου, ή μια αποτυχημένη προσπάθεια και... Κάπου εκεί κινούμαστε. Ουσιαστικά με ενδιέφερε να κάνω κάτι που δεν θα είναι απλά μια διαμόρφωση, μια πλαστική διαμόρφωση ενός όγκου. Ήθελα να παντρέψω και κάποια άλλα στοιχεία. Να σου θυμίζει κάτι οικείο. Αυτό το ανυποψίαστο κατασκεύασμα που μπορεί να μεταφέρει και άλλους προβληματισμούς, και άλλες έννοιες. Δεν είναι απλά μια κατασκευή που μπορεί κάποιος να τη βρει σε ένα ρυάκι, σε ένα βιομηχανικό ή σε ένα εμπορικό κέντρο. Τουλάχιστον, θα ήθελα εγώ να μην είναι έτσι, αλλά να έχει κάτι πέρα από αυτό, έναν εικαστικό προβληματισμό. Αυτό βέβαια θα το κρίνει ο πολίτης, θα το κρίνετε εσείς. Γιατί αυτό ανήκει σε εσάς τώρα.
Το μήνυμα της πεταλούδας
Απόσπασμα συνέντευξης με έναν γλύπτη από το Συμπόσιο Γλυπτικής 2008 στην 'Ανοιξη
Να σας πω πώς έφτιαξα αυτό το έργο. Είχα δύο πέτρες τεράστιες, 3,5 μέτρα η κάθε μια, και δούλευα στη σκαλωσιά επάνω. Στο βουνό, ερημιά, ο κάθε γλύπτης απείχε ένα χιλιόμετρο από τον άλλο, και ήμασταν μόνοι. Είχαμε χαράξει δρόμο, κάποια σημεία που ήταν πατητά και κάναμε τον περίπατό μας, όπως όλος ο κόσμος, μετά τις 5:00. Και μια μέρα εκεί που δούλευα τις πέτρες, τις σκάλιζα, έτυχε να σκέπτομαι επίμονα τον πατέρα μου, που είχε πεθάνει δυο χρόνια πριν. Αλλά τον σκεφτόμουν πάρα πολύ έντονα. Σκάλιζα και σκεφτόμουνα. Και κάποια στιγμή μου έρχεται και βγάζω μια κραυγή από μέσα μου, πολύ βαθιά: «πατέρα...!». Μόνος μου ήμουν, ότι ήθελα έκανα. Και εκείνη τη στιγμή εμφανίζεται μια πεταλούδα και αρχίζει να κάνει βόλτες γύρω από το χέρι μου. Εγώ να σκαλίζω και η πεταλούδα να είναι γύρω από το χέρι μου. Σταματάω, κάνω έτσι το χέρι μου, κι έρχεται και μου φυλάει όλα τα δάχτυλα, ένα προς ένα! Και χάνεται. Και για αυτό έβγαλα το δελτίο «Πεταλούδα...». Αλλά τον σκεφτόμουνα πάρα πολύ έντονα τον πατέρα μου. Είναι στη μνήμη του το έργο.
Να σας πω πώς έφτιαξα αυτό το έργο. Είχα δύο πέτρες τεράστιες, 3,5 μέτρα η κάθε μια, και δούλευα στη σκαλωσιά επάνω. Στο βουνό, ερημιά, ο κάθε γλύπτης απείχε ένα χιλιόμετρο από τον άλλο, και ήμασταν μόνοι. Είχαμε χαράξει δρόμο, κάποια σημεία που ήταν πατητά και κάναμε τον περίπατό μας, όπως όλος ο κόσμος, μετά τις 5:00. Και μια μέρα εκεί που δούλευα τις πέτρες, τις σκάλιζα, έτυχε να σκέπτομαι επίμονα τον πατέρα μου, που είχε πεθάνει δυο χρόνια πριν. Αλλά τον σκεφτόμουν πάρα πολύ έντονα. Σκάλιζα και σκεφτόμουνα. Και κάποια στιγμή μου έρχεται και βγάζω μια κραυγή από μέσα μου, πολύ βαθιά: «πατέρα...!». Μόνος μου ήμουν, ότι ήθελα έκανα. Και εκείνη τη στιγμή εμφανίζεται μια πεταλούδα και αρχίζει να κάνει βόλτες γύρω από το χέρι μου. Εγώ να σκαλίζω και η πεταλούδα να είναι γύρω από το χέρι μου. Σταματάω, κάνω έτσι το χέρι μου, κι έρχεται και μου φυλάει όλα τα δάχτυλα, ένα προς ένα! Και χάνεται. Και για αυτό έβγαλα το δελτίο «Πεταλούδα...». Αλλά τον σκεφτόμουνα πάρα πολύ έντονα τον πατέρα μου. Είναι στη μνήμη του το έργο.
Η άνοιξη ενός βράχου
Απόσπασμα συνέντευξης με έναν γλύπτη από το Συμπόσιο Γλυπτικής 2008 στην 'Ανοιξη
Το συγκεκριμένο έργο ονομάζεται «Άνοιξη». Είμαστε καλεσμένοι από το Δήμο της Άνοιξης και αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε με αυτό το έργο. Το θέμα του είναι η άνοιξη ενός βράχου. Και μας αποκαλύπτει ό,τι περιέχει αυτός ο βράχος μέσα. Το περιεχόμενο που είναι και η σημερινή πραγματικότητα. Και η πραγματικότητα είναι ότι ζούμε μέσα σε μια τηλεόραση. Και οτιδήποτε μας σερβίρουνε στην τηλεόραση, εμείς το χάφτουμε. Μέχρι που να αποχαυνωθούμε τελείως και να μπορούνε αυτοί που έχουν τη δύναμη να μας κάνουνε σαν πρόβατα ό,τι θέλουν.
Αυτή είναι η σημασία που δίνω εγώ. Υπάρχουν όμως και άλλες, αυτές που δίνει ο κόσμος που περνά και το βλέπει. Άλλες φορές όμως υπάρχει και η περίπτωση να περάσει κάποιος και να μην του κάνει καμία εντύπωση ένα έργο τέχνης. Αλλά και αυτό εξαρτάται από την ψυχική του κατάσταση τη μέρα που θα περάσει. Μετά από μήνες, αν ξαναπεράσει να το δει, θα δει άλλο πράγμα. Θα αναπτύξει άλλη σχέση με το έργο, ανάλογα με τη διάθεση που βρίσκεται. Και αυτό συμβαίνει μόνο και μόνο γιατί αντιμετωπίζω κι εγώ την πέτρα με ειλικρίνεια. Δηλαδή ψάχνω να βρω τι κρύβει η πέτρα μέσα της. Δεν έχω κάτι στο μυαλό μου που πρέπει να το φτιάξω, θα το αναζητήσω μέσα της. Και αναζητάς κάτι μόνο όταν είσαι ειλικρινής απέναντί του. Και τότε αποκαλύπτεται το ίδιο το υλικό σε σένα. Και εσύ απλώς εκτελείς τη δουλειά. Είσαι ο ενδιάμεσος ενός μηνύματος που έρχεται από κάπου αλλού. Δηλαδή, κάτι να κάνουμε για να σωθούμε. Χωρίς να ξέρω εγώ τι ακριβώς, δεν είμαι κανένας σωτήρας. Απλά περνάει... είμαι ο ενδιάμεσος ενός μηνύματος, που δεν ξέρω ακριβώς ποιο είναι αυτό το μήνυμα. Αυτό το βγάζει ο καθένας βλέποντας το έργο.
Το συγκεκριμένο έργο ονομάζεται «Άνοιξη». Είμαστε καλεσμένοι από το Δήμο της Άνοιξης και αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε με αυτό το έργο. Το θέμα του είναι η άνοιξη ενός βράχου. Και μας αποκαλύπτει ό,τι περιέχει αυτός ο βράχος μέσα. Το περιεχόμενο που είναι και η σημερινή πραγματικότητα. Και η πραγματικότητα είναι ότι ζούμε μέσα σε μια τηλεόραση. Και οτιδήποτε μας σερβίρουνε στην τηλεόραση, εμείς το χάφτουμε. Μέχρι που να αποχαυνωθούμε τελείως και να μπορούνε αυτοί που έχουν τη δύναμη να μας κάνουνε σαν πρόβατα ό,τι θέλουν.
Αυτή είναι η σημασία που δίνω εγώ. Υπάρχουν όμως και άλλες, αυτές που δίνει ο κόσμος που περνά και το βλέπει. Άλλες φορές όμως υπάρχει και η περίπτωση να περάσει κάποιος και να μην του κάνει καμία εντύπωση ένα έργο τέχνης. Αλλά και αυτό εξαρτάται από την ψυχική του κατάσταση τη μέρα που θα περάσει. Μετά από μήνες, αν ξαναπεράσει να το δει, θα δει άλλο πράγμα. Θα αναπτύξει άλλη σχέση με το έργο, ανάλογα με τη διάθεση που βρίσκεται. Και αυτό συμβαίνει μόνο και μόνο γιατί αντιμετωπίζω κι εγώ την πέτρα με ειλικρίνεια. Δηλαδή ψάχνω να βρω τι κρύβει η πέτρα μέσα της. Δεν έχω κάτι στο μυαλό μου που πρέπει να το φτιάξω, θα το αναζητήσω μέσα της. Και αναζητάς κάτι μόνο όταν είσαι ειλικρινής απέναντί του. Και τότε αποκαλύπτεται το ίδιο το υλικό σε σένα. Και εσύ απλώς εκτελείς τη δουλειά. Είσαι ο ενδιάμεσος ενός μηνύματος που έρχεται από κάπου αλλού. Δηλαδή, κάτι να κάνουμε για να σωθούμε. Χωρίς να ξέρω εγώ τι ακριβώς, δεν είμαι κανένας σωτήρας. Απλά περνάει... είμαι ο ενδιάμεσος ενός μηνύματος, που δεν ξέρω ακριβώς ποιο είναι αυτό το μήνυμα. Αυτό το βγάζει ο καθένας βλέποντας το έργο.
Ραντεβού νεαρών κάτω από το γλυπτό σου
Απόσπασμα συνέντευξης με έναν γλύπτη από το Συμπόσιο Γλυπτικής 2008 στην 'Ανοιξη
Το συγκεκριμένο γλυπτό απεικονίζει ένα ζευγάρι. Μια γυναίκα και πίσω της ένας άνδρας που την έχει αγκαλιά. Το έργο αποτελείται από δύο στοιχεία. Το ένα είναι από ένα κίτρινο μάρμαρο, που έρχεται από το Μαρόκο και το άλλο από ένα πράσινο μάρμαρο της Τήνου. Είναι ένα ζευγάρι λοιπόν, ένα ζευγάρι στο πάρκο αγκαλιά, που πατάει πάνω σε ένα πράσινο γρασίδι, σε χορτάρι. Η ουσία που εγώ ήθελα να δώσω στο έργο, είναι αυτό το αγκάλιασμα, αυτή η γλυκύτητα που έχει αυτή η αγκαλιά, αυτό το τρυφερό που βγάζει. Το συγκεκριμένο έργο πήρε περίπου 20 μέρες και έγινε στο πλαίσια του συμποσίου. Ήμουν κάθε μέρα εδώ από τις 9 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ και δεν καταλάβαινα πως περνούσαν οι ώρες. Προσπαθούμε να κάνουμε το χόμπι μας και να ζούμε από αυτό. Επομένως, αν κάνεις το χόμπι σου, δεν κουράζεται, είναι κάτι που το αγαπάς τόσο πολύ που δεν μένει μέρος για να σκεφτείς την κούραση. Έτσι και εγώ, με αυτό το έργο θα μπορούσα να δουλεύω 14-15 ώρες την ημέρα και να μην αισθάνομαι κούραση. Και να πάω μια ώρα σε μια καφετερία και να πλήττω. Άλλωστε, το γεγονός πως είχε κόσμο που εξέφραζε ενδιαφέρουσες αντιλήψεις ήταν κάτι που με έκανε να περάσω ωραία. Καταρχήν είναι μια ικανοποίηση ότι αυτό που κάνουμε βρίσκει κάπου ανταπόκριση. Αυτός ο κόσμος που ερχόταν εδώ, συχνά με τα παιδάκια του, βρίσκεται μπροστά σε ένα γεγονός το οποίο μπορεί να τύχει να μην το δεις ποτέ στη ζωή σου. Να δεις δηλαδή έναν γλύπτη να δουλεύει ένα έργο, να εκτελεί ένα έργο, να φτιάχνει ένα έργο. Είναι ένα πολύ ξεχωριστό γεγονός. Και από την άλλη, βλέποντας με τι προσπάθεια και τι κόπο γίνεται ένα έργο, θα του είναι πολύ δύσκολο αργότερα να πάει και να το καταστρέψει, να το βάψει με τα σπρέι. Και το σημαντικότερο για εμάς τους καλλιτέχνες είναι όταν αργότερα οι άνθρωποι δίνουν ραντεβού και λένε "θα συναντηθούμε στο γλυπτό", όχι στην τάδε καφετέρια. Αυτό θα είναι μια ηθική ικανοποίηση, πως το έργο έχει περάσει το μήνυμά του και έχει δημιουργήσει και το κοινό του. Είναι μια ηθική ικανοποίηση για τον καλλιτέχνη.
Το συγκεκριμένο γλυπτό απεικονίζει ένα ζευγάρι. Μια γυναίκα και πίσω της ένας άνδρας που την έχει αγκαλιά. Το έργο αποτελείται από δύο στοιχεία. Το ένα είναι από ένα κίτρινο μάρμαρο, που έρχεται από το Μαρόκο και το άλλο από ένα πράσινο μάρμαρο της Τήνου. Είναι ένα ζευγάρι λοιπόν, ένα ζευγάρι στο πάρκο αγκαλιά, που πατάει πάνω σε ένα πράσινο γρασίδι, σε χορτάρι. Η ουσία που εγώ ήθελα να δώσω στο έργο, είναι αυτό το αγκάλιασμα, αυτή η γλυκύτητα που έχει αυτή η αγκαλιά, αυτό το τρυφερό που βγάζει. Το συγκεκριμένο έργο πήρε περίπου 20 μέρες και έγινε στο πλαίσια του συμποσίου. Ήμουν κάθε μέρα εδώ από τις 9 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ και δεν καταλάβαινα πως περνούσαν οι ώρες. Προσπαθούμε να κάνουμε το χόμπι μας και να ζούμε από αυτό. Επομένως, αν κάνεις το χόμπι σου, δεν κουράζεται, είναι κάτι που το αγαπάς τόσο πολύ που δεν μένει μέρος για να σκεφτείς την κούραση. Έτσι και εγώ, με αυτό το έργο θα μπορούσα να δουλεύω 14-15 ώρες την ημέρα και να μην αισθάνομαι κούραση. Και να πάω μια ώρα σε μια καφετερία και να πλήττω. Άλλωστε, το γεγονός πως είχε κόσμο που εξέφραζε ενδιαφέρουσες αντιλήψεις ήταν κάτι που με έκανε να περάσω ωραία. Καταρχήν είναι μια ικανοποίηση ότι αυτό που κάνουμε βρίσκει κάπου ανταπόκριση. Αυτός ο κόσμος που ερχόταν εδώ, συχνά με τα παιδάκια του, βρίσκεται μπροστά σε ένα γεγονός το οποίο μπορεί να τύχει να μην το δεις ποτέ στη ζωή σου. Να δεις δηλαδή έναν γλύπτη να δουλεύει ένα έργο, να εκτελεί ένα έργο, να φτιάχνει ένα έργο. Είναι ένα πολύ ξεχωριστό γεγονός. Και από την άλλη, βλέποντας με τι προσπάθεια και τι κόπο γίνεται ένα έργο, θα του είναι πολύ δύσκολο αργότερα να πάει και να το καταστρέψει, να το βάψει με τα σπρέι. Και το σημαντικότερο για εμάς τους καλλιτέχνες είναι όταν αργότερα οι άνθρωποι δίνουν ραντεβού και λένε "θα συναντηθούμε στο γλυπτό", όχι στην τάδε καφετέρια. Αυτό θα είναι μια ηθική ικανοποίηση, πως το έργο έχει περάσει το μήνυμά του και έχει δημιουργήσει και το κοινό του. Είναι μια ηθική ικανοποίηση για τον καλλιτέχνη.
Σχέση καλλιτέχνη - θεατή
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το Κέντρο - Απόκεντρο
Θεωρώ πως η αξία ενός έργου έγκειται στον τρόπο που συνδυάζει αφήγηση και άποψη. Και επειδή η τέχνη έχει πολλές μορφές, υπάρχουν και πολλές γλώσσες. Ο κάθε καλλιτέχνης, μέσα από τη γλώσσα και την τεχνική που έχει αναπτύξει, μπορεί να εκφραστεί. Αντίστοιχα, ο κάθε θεατής μπορεί να δει ένα έργο με διαφορετικούς τρόπους και να το συνδέσει με δικά του πράγματα, δικές του παραστάσεις ή αναμνήσεις. Αυτό που με βασανίζει πάντα σχετικά με την αξία ενός έργου, είναι το αν μπορεί αυτό να δημιουργήσει έναν κόσμο καλύτερο, ή να πετύχει το σκοπό του. Για παράδειγμα, αν μια έκθεση που χλευάζει το Προάστιο μπορεί να προτείνει ένα οικιστικό μοντέλο αποδεκτό από περισσότερο κόσμο. Ή αν απλώς εκφράζει την λύπη μας για τη ροή της ζωής. Σε κάθε περίπτωση, δεν είμαστε άμοιροι ευθυνών για ό,τι συμβαίνει γύρω μας, ούτε μπορούμε να ζήσουμε μόνοι μας. Ο «φευγάτος» παραμένει μειοψηφία και εκούσια απομονωμένος. Ζητάει και αυτός την αποδοχή από την πλειοψηφία που πριν σνόμπαρε. Και αυτό γιατί όλοι έχουμε ανάγκη από επικοινωνία, από μια διαντίδραση με τους άλλους.
Θεωρώ πως η αξία ενός έργου έγκειται στον τρόπο που συνδυάζει αφήγηση και άποψη. Και επειδή η τέχνη έχει πολλές μορφές, υπάρχουν και πολλές γλώσσες. Ο κάθε καλλιτέχνης, μέσα από τη γλώσσα και την τεχνική που έχει αναπτύξει, μπορεί να εκφραστεί. Αντίστοιχα, ο κάθε θεατής μπορεί να δει ένα έργο με διαφορετικούς τρόπους και να το συνδέσει με δικά του πράγματα, δικές του παραστάσεις ή αναμνήσεις. Αυτό που με βασανίζει πάντα σχετικά με την αξία ενός έργου, είναι το αν μπορεί αυτό να δημιουργήσει έναν κόσμο καλύτερο, ή να πετύχει το σκοπό του. Για παράδειγμα, αν μια έκθεση που χλευάζει το Προάστιο μπορεί να προτείνει ένα οικιστικό μοντέλο αποδεκτό από περισσότερο κόσμο. Ή αν απλώς εκφράζει την λύπη μας για τη ροή της ζωής. Σε κάθε περίπτωση, δεν είμαστε άμοιροι ευθυνών για ό,τι συμβαίνει γύρω μας, ούτε μπορούμε να ζήσουμε μόνοι μας. Ο «φευγάτος» παραμένει μειοψηφία και εκούσια απομονωμένος. Ζητάει και αυτός την αποδοχή από την πλειοψηφία που πριν σνόμπαρε. Και αυτό γιατί όλοι έχουμε ανάγκη από επικοινωνία, από μια διαντίδραση με τους άλλους.
Κέντρο και απόκεντρο δεν πάνε μαζί
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το Κέντρο - Απόκεντρο
Εγώ είμαι παιδί του Νέου Κόσμου. Αλλά πάντα είχα την εμπειρία του χωριού. Ωστόσο, αυτά τα δύο, την πόλη και το χωριό, τα θεωρούσα ως κάτι χωριστό. Τα προάστια τα έβλεπα ως κάτι αρνητικό, ως ημίμετρο: ούτε πόλη, ούτε χωριό. Όταν μεγάλωσα, άρχισε να μου αρέσει το γεγονός πως τα προάστια είναι λίγο από το ένα και λίγο από το άλλο. Όμως σήμερα δεν μου αρέσει ο τρόπος που αυτά αναπτύσσονται. Κυρίως η αντίφαση πως ενώ όλοι τα επιλέγουν για να είναι πιο κοντά στη φύση, ξαφνικά γεμίζουν πολυκατοικίες. Τελικά καταλήγω πως αν κάνω οικογένεια θα επιλέξω να μείνω είτε στην επαρχία, σε ένα μέρος που να είναι πράγματι διαφορετικό από την πόλη, είτε στο Κέντρο, έτσι ώστε να μην υπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ κατοικίας και δουλειάς.
Εγώ είμαι παιδί του Νέου Κόσμου. Αλλά πάντα είχα την εμπειρία του χωριού. Ωστόσο, αυτά τα δύο, την πόλη και το χωριό, τα θεωρούσα ως κάτι χωριστό. Τα προάστια τα έβλεπα ως κάτι αρνητικό, ως ημίμετρο: ούτε πόλη, ούτε χωριό. Όταν μεγάλωσα, άρχισε να μου αρέσει το γεγονός πως τα προάστια είναι λίγο από το ένα και λίγο από το άλλο. Όμως σήμερα δεν μου αρέσει ο τρόπος που αυτά αναπτύσσονται. Κυρίως η αντίφαση πως ενώ όλοι τα επιλέγουν για να είναι πιο κοντά στη φύση, ξαφνικά γεμίζουν πολυκατοικίες. Τελικά καταλήγω πως αν κάνω οικογένεια θα επιλέξω να μείνω είτε στην επαρχία, σε ένα μέρος που να είναι πράγματι διαφορετικό από την πόλη, είτε στο Κέντρο, έτσι ώστε να μην υπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ κατοικίας και δουλειάς.
Είμαι άνθρωπος του κέντρου
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το Κέντρο - Απόκεντρο
Όταν ήρθαμε στην Άνοιξη δεν υπήρχαν πολλά σπίτια. Μου άρεσε να ανεβαίνω στο βουνό για να βλέπω την Αθήνα και τα λουλούδια που άνθιζαν γύρω-γύρω. Στα 18 μου πέρασα στο πανεπιστήμιο, στην Αθήνα. Τότε νοίκιασα μια γκαρσονιέρα σε μια πολυκατοικία στα Εξάρχεια. Δεν θα ξεχάσω την ευχαρίστηση που ένοιωθα όταν άκουγα τα κουταλοπήρουνα από τα διπλανά διαμερίσματα! Από εκεί που βρισκόμουν στην απομόνωση της Άνοιξης, άρχισα στο Κέντρο να βλέπω, ή καλύτερα να ακούω, τη ζωή των άλλων. Μετά από χρόνια, γύρισα στο προάστιο. Και αυτό λόγω των παιδιών μου. Στην αρχή δεν μου άρεσε, αναπολούσα το Κέντρο. Τώρα αρχίζω να το συνηθίζω. Ωστόσο, είμαι άνθρωπος του κέντρου. Μου αρέσει η φασαρία του.
Όταν ήρθαμε στην Άνοιξη δεν υπήρχαν πολλά σπίτια. Μου άρεσε να ανεβαίνω στο βουνό για να βλέπω την Αθήνα και τα λουλούδια που άνθιζαν γύρω-γύρω. Στα 18 μου πέρασα στο πανεπιστήμιο, στην Αθήνα. Τότε νοίκιασα μια γκαρσονιέρα σε μια πολυκατοικία στα Εξάρχεια. Δεν θα ξεχάσω την ευχαρίστηση που ένοιωθα όταν άκουγα τα κουταλοπήρουνα από τα διπλανά διαμερίσματα! Από εκεί που βρισκόμουν στην απομόνωση της Άνοιξης, άρχισα στο Κέντρο να βλέπω, ή καλύτερα να ακούω, τη ζωή των άλλων. Μετά από χρόνια, γύρισα στο προάστιο. Και αυτό λόγω των παιδιών μου. Στην αρχή δεν μου άρεσε, αναπολούσα το Κέντρο. Τώρα αρχίζω να το συνηθίζω. Ωστόσο, είμαι άνθρωπος του κέντρου. Μου αρέσει η φασαρία του.
Η παλιά και η νέα γειτονιά
Απόσπασμα από κύκλο αφηγήσης με θέμα το Κέντρο - Απόκεντρο
Ήρθα στην Αθήνα 6 χρονών, από τη Σάμο όπου γεννήθηκα. Αρχικά μείναμε στο Κέντρο, στο Γκάζι. Η περιοχή τότε ήταν γεμάτη οίκους ανοχής, είχε το εργοστάσιο του φυσικού αερίου και κατοικούσαν επίσης, πολλοί γύφτοι. Σε κάθε περίπτωση πάντως, ήταν Κέντρο, έβλεπες μπετόν. Το 1975, το σχολείο που πήγαινα γκρεμίστηκε και μας στείλανε σε ένα άλλο, στην Πλατεία Καραϊσκάκη. Για να πάμε εκεί περνάγαμε από το Μεταξουργείο, μέσα από τους οίκους ανοχής. Όμως όλα αυτά τα αρνητικά, τότε δεν μου φαινόταν τόσο αρνητικά. Όταν στα 17 μου ήρθαμε στην Πεύκη, όπου μένω μέχρι σήμερα, το θεώρησα φοβερό προάστιο! Ωστόσο, λόγω των πολλών πολυκατοικιών ένοιωσα σε αυτό το απόκεντρο το μπετόν με τόσο αρνητικό τρόπο που δεν το είχα νοιώσει στο κέντρο, στο Γκάζι.
Ήρθα στην Αθήνα 6 χρονών, από τη Σάμο όπου γεννήθηκα. Αρχικά μείναμε στο Κέντρο, στο Γκάζι. Η περιοχή τότε ήταν γεμάτη οίκους ανοχής, είχε το εργοστάσιο του φυσικού αερίου και κατοικούσαν επίσης, πολλοί γύφτοι. Σε κάθε περίπτωση πάντως, ήταν Κέντρο, έβλεπες μπετόν. Το 1975, το σχολείο που πήγαινα γκρεμίστηκε και μας στείλανε σε ένα άλλο, στην Πλατεία Καραϊσκάκη. Για να πάμε εκεί περνάγαμε από το Μεταξουργείο, μέσα από τους οίκους ανοχής. Όμως όλα αυτά τα αρνητικά, τότε δεν μου φαινόταν τόσο αρνητικά. Όταν στα 17 μου ήρθαμε στην Πεύκη, όπου μένω μέχρι σήμερα, το θεώρησα φοβερό προάστιο! Ωστόσο, λόγω των πολλών πολυκατοικιών ένοιωσα σε αυτό το απόκεντρο το μπετόν με τόσο αρνητικό τρόπο που δεν το είχα νοιώσει στο κέντρο, στο Γκάζι.
Οι δύο όψεις των πραγμάτων
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το Κέντρο - Απόκεντρο
Εγώ θα σας αφηγηθώ ένα μύθο. Αφορά μια χωριάτισσα που για χρόνια κουβαλούσε νερό από τη βρύση του χωριού της με δύο στάμνες. Η μια στάμνα ήταν γερή και μπορούσε να τη γεμίσει μέχρι πάνω. Η δεύτερη ήταν χαλασμένη και στο δρόμο χυνόταν κάτω το μισό νερό. Κάποια στιγμή, η χαλασμένη στάμνα ζήτησε συγνώμη από την χωριάτισσα που δεν μπορούσε να κουβαλήσει παρά την μισή ποσότητα. Τότε η χωριάτισσα της λέει: «ναι, αλλά από την πλευρά που κρατάω εσένα ο δρόμος είναι γεμάτος λουλούδια!». Η ιστορία αυτή μας δείχνει τη διαφορετική όψη των πραγμάτων. Το ίδιο συμβαίνει και με ένα έργο τέχνης. Ο καθένας το βλέπει από τη δική του σκοπιά.
Εγώ θα σας αφηγηθώ ένα μύθο. Αφορά μια χωριάτισσα που για χρόνια κουβαλούσε νερό από τη βρύση του χωριού της με δύο στάμνες. Η μια στάμνα ήταν γερή και μπορούσε να τη γεμίσει μέχρι πάνω. Η δεύτερη ήταν χαλασμένη και στο δρόμο χυνόταν κάτω το μισό νερό. Κάποια στιγμή, η χαλασμένη στάμνα ζήτησε συγνώμη από την χωριάτισσα που δεν μπορούσε να κουβαλήσει παρά την μισή ποσότητα. Τότε η χωριάτισσα της λέει: «ναι, αλλά από την πλευρά που κρατάω εσένα ο δρόμος είναι γεμάτος λουλούδια!». Η ιστορία αυτή μας δείχνει τη διαφορετική όψη των πραγμάτων. Το ίδιο συμβαίνει και με ένα έργο τέχνης. Ο καθένας το βλέπει από τη δική του σκοπιά.
Η σύλληψη της στιγμής
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το Κέντρο - Απόκεντρο
Η ιστορία που θα σας αφηγηθώ αφορά σε ένα έργο μου, το πιο σκούρο και σκοτεινό αυτής της έκθεσης. Ένα βράδυ γύρισα στο σπίτι, πήρα τη φωτογραφική μου μηχανή και ξεκίνησα για το σταθμό του ηλεκτρικού στην Καλλιθέα. Είχα αποφασίσει να τον φωτογραφίσω μια συγκεκριμένη ώρα. Περίμενα να πέσει το σούρουπο και να φύγει ο πολύς κόσμος, έτσι ώστε οι φωτογραφίες να εκφράζουν αυτό που αισθανόμουν. Μετά από λίγο καιρό ο σταθμός ξηλώθηκε και στη θέση του δημιουργήθηκε ένας νέος. Τότε συνειδητοποίησα πως πολλά πράγματα που έχω κάνει άλλαξαν. Αυτό βέβαια δεν μου δημιουργεί πάντα λύπη. Κάποιες φορές οι αλλαγές μου δημιουργούν χαρά. Για παράδειγμα, δίπλα από το σπίτι μου υπήρχε ένα μικρό σπιτάκι. Είχα ζωγραφίσει πολλές φορές το σημείο του ορίζοντα προς εκείνη την κατεύθυνση. Κάποια στιγμή, παρατήρησα πως είχε αλλάξει κάτι σε αυτό το σπιτάκι. Μου φάνηκε πιο περιποιημένο και πιο ζωντανό. Έβλεπα ανοικτά τα παράθυρα, απλωμένα ρούχα από έξω… Τι είχε γίνει; Η ηλικιωμένη γυναίκα που έμενε στο σπίτι είχε πεθάνει. Ο γιος της παντρεύτηκε και έκανε οικογένεια. Το γεγονός αυτό έδωσε πνοή στο σπιτάκι, το οποίο γνώρισε έτσι καλύτερες μέρες. Παρατηρώ λοιπόν, πως ζωγραφίζω κάτι και μετά αυτό αλλάζει. Και είναι αυτό που μου αρέσει: να συλλαμβάνω μια στιγμή που θα αλλάξει και να την αποθανατίσω.
Η ιστορία που θα σας αφηγηθώ αφορά σε ένα έργο μου, το πιο σκούρο και σκοτεινό αυτής της έκθεσης. Ένα βράδυ γύρισα στο σπίτι, πήρα τη φωτογραφική μου μηχανή και ξεκίνησα για το σταθμό του ηλεκτρικού στην Καλλιθέα. Είχα αποφασίσει να τον φωτογραφίσω μια συγκεκριμένη ώρα. Περίμενα να πέσει το σούρουπο και να φύγει ο πολύς κόσμος, έτσι ώστε οι φωτογραφίες να εκφράζουν αυτό που αισθανόμουν. Μετά από λίγο καιρό ο σταθμός ξηλώθηκε και στη θέση του δημιουργήθηκε ένας νέος. Τότε συνειδητοποίησα πως πολλά πράγματα που έχω κάνει άλλαξαν. Αυτό βέβαια δεν μου δημιουργεί πάντα λύπη. Κάποιες φορές οι αλλαγές μου δημιουργούν χαρά. Για παράδειγμα, δίπλα από το σπίτι μου υπήρχε ένα μικρό σπιτάκι. Είχα ζωγραφίσει πολλές φορές το σημείο του ορίζοντα προς εκείνη την κατεύθυνση. Κάποια στιγμή, παρατήρησα πως είχε αλλάξει κάτι σε αυτό το σπιτάκι. Μου φάνηκε πιο περιποιημένο και πιο ζωντανό. Έβλεπα ανοικτά τα παράθυρα, απλωμένα ρούχα από έξω… Τι είχε γίνει; Η ηλικιωμένη γυναίκα που έμενε στο σπίτι είχε πεθάνει. Ο γιος της παντρεύτηκε και έκανε οικογένεια. Το γεγονός αυτό έδωσε πνοή στο σπιτάκι, το οποίο γνώρισε έτσι καλύτερες μέρες. Παρατηρώ λοιπόν, πως ζωγραφίζω κάτι και μετά αυτό αλλάζει. Και είναι αυτό που μου αρέσει: να συλλαμβάνω μια στιγμή που θα αλλάξει και να την αποθανατίσω.
Η έκφραση μέσα από την ζωγραφική
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το Κέντρο - Απόκεντρο
Η ιστορία που θα σας αφηγηθώ είναι πολύ παλιά. Αφορά στο πώς άρχισα να ζωγραφίζω. Σαν παιδάκι δεν ζωγράφιζα καθόλου. Άρχισα να το κάνω στα τέσσερά μου χρόνια, όταν πολλά παιδάκια έχουν ήδη ξεκινήσει. Στο νήπιο θυμάμαι, ένοιωσα μεγάλη έκπληξη όταν είδα όλα τα παιδάκια να ζωγραφίζουν το ίδιο πράγμα. Εγώ ήμουν η μόνη που δεν μπορούσε! Είχα αργήσει κιόλας να πάω στο σχολείο, αφού πήγα απευθείας στο νήπιο. Όλα τα άλλα παιδιά είχαν πάει από το προ-νήπιο και είχαν ήδη κωδικοποιήσει κάποια πράγματα. Εγώ προσπαθούσα να βρω πώς συμβολοποιούν οι άλλοι. Συχνά λοιπόν, καθόμουν χωρίς να κάνω τίποτα. Μια μέρα, ένα άλλο παιδάκι μου λέει: «Ζωγράφισε κάτι! Ένα παιδάκι…». Κάνω και εγώ μια μουτζούρα για κεφάλι και άλλη μια για σώμα. Τα άλλα παιδάκια προσπαθούσαν να καταλάβουν τι έχω ζωγραφίσει. Άλλο μου έλεγε «είναι ινδιάνος». Ένα δεύτερο, «είναι ένα τέρας!». Ένα τρίτο κάτι άλλο, κ.ο.κ. Εγώ τότε θυμωμένη τους είπα: «όχι, είναι ένα ανθρωπάκι!». Γύρισα σπίτι μου απογοητευμένη και αποφάσισα πως δεν είμαι για τη ζωγραφική. Αποφάσισα πως θα βάζω κάποιον άλλο να ζωγραφίζει για μένα. Έβαζα λοιπόν, τον πατέρα μου. Αυτός προσπαθούσε, δεν μου χάλαγε το χατίρι. Εγώ όμως, άρχιζα να του ασκώ κριτική και να του λέω πώς πρέπει να ζωγραφίζει το ένα ή το άλλο. Κάποια στιγμή του λέω, «απολύεσαι, θα αρχίσω να ζωγραφίζω μόνη μου». Παιδεύτηκα μέχρι να τα καταφέρω, αλλά αποφάσισα να εκφράζω αυτό που θέλω εγώ. Ποτέ δεν χρησιμοποίησα τα κωδικοποιημένα σχέδια που χρησιμοποιούσαν οι άλλοι. Πάντα προσπαθώ να εκφράσω αυτό που έχω μέσα στο κεφάλι μου, έστω και αν δεν τα καταφέρνω.
Η ιστορία που θα σας αφηγηθώ είναι πολύ παλιά. Αφορά στο πώς άρχισα να ζωγραφίζω. Σαν παιδάκι δεν ζωγράφιζα καθόλου. Άρχισα να το κάνω στα τέσσερά μου χρόνια, όταν πολλά παιδάκια έχουν ήδη ξεκινήσει. Στο νήπιο θυμάμαι, ένοιωσα μεγάλη έκπληξη όταν είδα όλα τα παιδάκια να ζωγραφίζουν το ίδιο πράγμα. Εγώ ήμουν η μόνη που δεν μπορούσε! Είχα αργήσει κιόλας να πάω στο σχολείο, αφού πήγα απευθείας στο νήπιο. Όλα τα άλλα παιδιά είχαν πάει από το προ-νήπιο και είχαν ήδη κωδικοποιήσει κάποια πράγματα. Εγώ προσπαθούσα να βρω πώς συμβολοποιούν οι άλλοι. Συχνά λοιπόν, καθόμουν χωρίς να κάνω τίποτα. Μια μέρα, ένα άλλο παιδάκι μου λέει: «Ζωγράφισε κάτι! Ένα παιδάκι…». Κάνω και εγώ μια μουτζούρα για κεφάλι και άλλη μια για σώμα. Τα άλλα παιδάκια προσπαθούσαν να καταλάβουν τι έχω ζωγραφίσει. Άλλο μου έλεγε «είναι ινδιάνος». Ένα δεύτερο, «είναι ένα τέρας!». Ένα τρίτο κάτι άλλο, κ.ο.κ. Εγώ τότε θυμωμένη τους είπα: «όχι, είναι ένα ανθρωπάκι!». Γύρισα σπίτι μου απογοητευμένη και αποφάσισα πως δεν είμαι για τη ζωγραφική. Αποφάσισα πως θα βάζω κάποιον άλλο να ζωγραφίζει για μένα. Έβαζα λοιπόν, τον πατέρα μου. Αυτός προσπαθούσε, δεν μου χάλαγε το χατίρι. Εγώ όμως, άρχιζα να του ασκώ κριτική και να του λέω πώς πρέπει να ζωγραφίζει το ένα ή το άλλο. Κάποια στιγμή του λέω, «απολύεσαι, θα αρχίσω να ζωγραφίζω μόνη μου». Παιδεύτηκα μέχρι να τα καταφέρω, αλλά αποφάσισα να εκφράζω αυτό που θέλω εγώ. Ποτέ δεν χρησιμοποίησα τα κωδικοποιημένα σχέδια που χρησιμοποιούσαν οι άλλοι. Πάντα προσπαθώ να εκφράσω αυτό που έχω μέσα στο κεφάλι μου, έστω και αν δεν τα καταφέρνω.
Το δωμάτιο με τους πίνακες ζωγραφικής
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το Κέντρο - Απόκεντρο
Στο σπίτι μας υπήρχε ένα δωμάτιο όπου οι γονείς μου είχαν διάφορα έργα τέχνης. Συγκεκριμένα, πίνακες ζωγραφικής. Οι γονείς μας ήταν πολυάσχολοι και δεν είχαν χρόνο να ασχοληθούν πολύ μαζί μας. Εγώ λοιπόν, πέρναγα πολλές φορές την ώρα μου κοιτώντας τους πίνακες. Μια μέρα, καθώς τους παρατηρούσα, ένοιωσα σαν αυτό που έβλεπα σε κάθε πίνακα να ζωντανεύει. Θυμάμαι χαρακτηριστικά έναν πίνακα του Γουναρόπουλου, με το πορτραίτο μιας κοπέλας. Καθώς τον κοίταγα, άρχισε να μου δημιουργείτε η αίσθηση της ομορφιάς. Καθώς μεγάλωνα, συνειδητοποίησα πως κάθε στιγμή που περνούσα μου δημιουργούσε στο μυαλό άλλες ιστορίες. Κάποια στιγμή γνώρισα ένα νεαρό και αρχίσαμε να φλερτάρουμε. Εγώ αρχικά δεν τον είχα πάρει στα σοβαρά. Ωστόσο, όταν κάποια στιγμή μου ζωγράφισε μια βάρκα, μου γεννήθηκε η αίσθηση πως θέλω να μπω μέσα και να πάω μαζί του. Μου ενέπνευσε τον έρωτα!
Στο σπίτι μας υπήρχε ένα δωμάτιο όπου οι γονείς μου είχαν διάφορα έργα τέχνης. Συγκεκριμένα, πίνακες ζωγραφικής. Οι γονείς μας ήταν πολυάσχολοι και δεν είχαν χρόνο να ασχοληθούν πολύ μαζί μας. Εγώ λοιπόν, πέρναγα πολλές φορές την ώρα μου κοιτώντας τους πίνακες. Μια μέρα, καθώς τους παρατηρούσα, ένοιωσα σαν αυτό που έβλεπα σε κάθε πίνακα να ζωντανεύει. Θυμάμαι χαρακτηριστικά έναν πίνακα του Γουναρόπουλου, με το πορτραίτο μιας κοπέλας. Καθώς τον κοίταγα, άρχισε να μου δημιουργείτε η αίσθηση της ομορφιάς. Καθώς μεγάλωνα, συνειδητοποίησα πως κάθε στιγμή που περνούσα μου δημιουργούσε στο μυαλό άλλες ιστορίες. Κάποια στιγμή γνώρισα ένα νεαρό και αρχίσαμε να φλερτάρουμε. Εγώ αρχικά δεν τον είχα πάρει στα σοβαρά. Ωστόσο, όταν κάποια στιγμή μου ζωγράφισε μια βάρκα, μου γεννήθηκε η αίσθηση πως θέλω να μπω μέσα και να πάω μαζί του. Μου ενέπνευσε τον έρωτα!
Ο κήπος
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το Κέντρο - Απόκεντρο
Παρότι είμαι κάτοικος του Αγίου Στεφάνου από 12 χρονών, δεν υπήρξα ποτέ παιδί του κήπου. Μου άρεσε πολύ να ακούω τη φύση μέσα από το δωμάτιό μου, ή μέσα από κάποιον άλλο εσωτερικό χώρο, να κάθομαι στο πιάνο και να γράφω τραγούδια. Ωστόσο, ο κήπος είχε πολλές δουλειές στις οποίες έπρεπε να βοηθήσω, κάτι που έβρισκα και πολύ ωραίο. Ο πατέρας μου είχε ένα αμπελάκι εκεί, όπου το καλοκαίρι μαζεύονταν σφήκες και πουλιά. Η μέθοδος για να προστατέψουνε τα αμπέλια ήταν να φτιάχνουμε κάποιες μικρές σακούλες, τις οποίες βάζαμε γύρω από τα φυτά. Έτσι και εκείνη τη μέρα, άρχισα να κάνω αυτήν τη δουλειά. Εδώ θα πάω την ιστορία λίγο πιο πίσω, για να επιστρέψω αργότερα. Από το δωμάτιό μου, που είναι σαν σοφίτα, βλέπω τον κήπο και κάποια σπίτια δίπλα και απέναντι από το δικό μας. Σε ένα από αυτά μένει μια οικογένεια με ένα κορίτσι. Αυτό είχε πάντα, όπως το έβλεπα και μεγάλωνε από κορίτσι σε γυναίκα, μια αγγελική ομορφιά, που σε ενέπνεε να γράψεις κάτι. Σταδιακά, άρχισα να την παρατηρώ και όταν την βλέπω να βάζω στο στερεοφωνικό τραγούδια που μου άρεσαν. Σιγά-σιγά, αρχίσαμε να ανταλλάσσουμε κάποια βλέμματα, αλλά όλα αυτά μέσα στη σιωπή. Το κορίτσι μεγάλωνε και αυτό το παιχνίδι με τα τραγούδια συνεχιζόταν. Στο σημείο αυτό, επιστρέφω σε εκείνο το απόγευμα που δούλευα στον κήπο. Ο πατέρας μου μού έλεγε διάφορα για τον κήπο και για το πώς πρέπει να γίνουν οι δουλειές, αλλά εμένα ο νους μου φαίνεται πως ήταν κάπου αλλού. Κάποια στιγμή, ακούω τον πατέρα μου να φωνάζει: «πρόσεχε!». Εκείνη τη στιγμή αισθάνομαι το τσίμπημα μιας σφήκας. Καθώς πήγαινα μέσα να πλύνω τα χέρια μου, ακούω τον θόρυβο από ένα μηχανάκι, ένα παπάκι. Κοιτάζω στην πόρτα και βλέπω ένα νεαρό. Λίγα δευτερόλεπτα μετά, κατέβηκε το κορίτσι, την πήρε ο νεαρός και φύγανε. Ήταν σαν να πήρα ένα μήνυμα εκείνη τη στιγμή, πως το κορίτσι μεγάλωσε και πως η ζωή περνά, κυλάει. Το περιστατικό αυτό το κατέγραψα σε ένα διήγημα. Αλλά θα μπορούσε να έχει γίνει και τραγούδι.
Παρότι είμαι κάτοικος του Αγίου Στεφάνου από 12 χρονών, δεν υπήρξα ποτέ παιδί του κήπου. Μου άρεσε πολύ να ακούω τη φύση μέσα από το δωμάτιό μου, ή μέσα από κάποιον άλλο εσωτερικό χώρο, να κάθομαι στο πιάνο και να γράφω τραγούδια. Ωστόσο, ο κήπος είχε πολλές δουλειές στις οποίες έπρεπε να βοηθήσω, κάτι που έβρισκα και πολύ ωραίο. Ο πατέρας μου είχε ένα αμπελάκι εκεί, όπου το καλοκαίρι μαζεύονταν σφήκες και πουλιά. Η μέθοδος για να προστατέψουνε τα αμπέλια ήταν να φτιάχνουμε κάποιες μικρές σακούλες, τις οποίες βάζαμε γύρω από τα φυτά. Έτσι και εκείνη τη μέρα, άρχισα να κάνω αυτήν τη δουλειά. Εδώ θα πάω την ιστορία λίγο πιο πίσω, για να επιστρέψω αργότερα. Από το δωμάτιό μου, που είναι σαν σοφίτα, βλέπω τον κήπο και κάποια σπίτια δίπλα και απέναντι από το δικό μας. Σε ένα από αυτά μένει μια οικογένεια με ένα κορίτσι. Αυτό είχε πάντα, όπως το έβλεπα και μεγάλωνε από κορίτσι σε γυναίκα, μια αγγελική ομορφιά, που σε ενέπνεε να γράψεις κάτι. Σταδιακά, άρχισα να την παρατηρώ και όταν την βλέπω να βάζω στο στερεοφωνικό τραγούδια που μου άρεσαν. Σιγά-σιγά, αρχίσαμε να ανταλλάσσουμε κάποια βλέμματα, αλλά όλα αυτά μέσα στη σιωπή. Το κορίτσι μεγάλωνε και αυτό το παιχνίδι με τα τραγούδια συνεχιζόταν. Στο σημείο αυτό, επιστρέφω σε εκείνο το απόγευμα που δούλευα στον κήπο. Ο πατέρας μου μού έλεγε διάφορα για τον κήπο και για το πώς πρέπει να γίνουν οι δουλειές, αλλά εμένα ο νους μου φαίνεται πως ήταν κάπου αλλού. Κάποια στιγμή, ακούω τον πατέρα μου να φωνάζει: «πρόσεχε!». Εκείνη τη στιγμή αισθάνομαι το τσίμπημα μιας σφήκας. Καθώς πήγαινα μέσα να πλύνω τα χέρια μου, ακούω τον θόρυβο από ένα μηχανάκι, ένα παπάκι. Κοιτάζω στην πόρτα και βλέπω ένα νεαρό. Λίγα δευτερόλεπτα μετά, κατέβηκε το κορίτσι, την πήρε ο νεαρός και φύγανε. Ήταν σαν να πήρα ένα μήνυμα εκείνη τη στιγμή, πως το κορίτσι μεγάλωσε και πως η ζωή περνά, κυλάει. Το περιστατικό αυτό το κατέγραψα σε ένα διήγημα. Αλλά θα μπορούσε να έχει γίνει και τραγούδι.
Κοινή πορεία με κοινό ταμείο
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Όταν γνώρισα τη γυναίκα μου τα περιουσιακά της στοιχεία ήταν τα 5/8 ενός ορόφου. Τα δικά μου ήταν ένα ακίνητο στα μπετά στην Κορινθία και 1 διαμέρισμα της μητέρας μου, το οποίο μου έκανε γονική παροχή αφού πρώτα πλήρωσα το μερίδιο στα αδέλφια μου. Επιπλέον, πριν παντρευτούμε αγόρασα και τα υπόλοιπα 3/8 του ορόφου από τον αδελφό της γυναίκας μου. Έτσι ξεκινήσαμε. Σήμερα τα μαγαζιά είναι στο όνομά της γυναίκας μου. Αλλά πάντα είχαμε κοινό πορτοφόλι. Το έχουμε κατά καιρούς κρατήσει και οι δύο, συνήθως εγώ. Αλλά και οι δύο βάζουμε χέρι σε αυτό, είναι κοινό και δυστυχώς πολλές φορές δεν μας φτάνει! (αστειευόμενος).
Όταν γνώρισα τη γυναίκα μου τα περιουσιακά της στοιχεία ήταν τα 5/8 ενός ορόφου. Τα δικά μου ήταν ένα ακίνητο στα μπετά στην Κορινθία και 1 διαμέρισμα της μητέρας μου, το οποίο μου έκανε γονική παροχή αφού πρώτα πλήρωσα το μερίδιο στα αδέλφια μου. Επιπλέον, πριν παντρευτούμε αγόρασα και τα υπόλοιπα 3/8 του ορόφου από τον αδελφό της γυναίκας μου. Έτσι ξεκινήσαμε. Σήμερα τα μαγαζιά είναι στο όνομά της γυναίκας μου. Αλλά πάντα είχαμε κοινό πορτοφόλι. Το έχουμε κατά καιρούς κρατήσει και οι δύο, συνήθως εγώ. Αλλά και οι δύο βάζουμε χέρι σε αυτό, είναι κοινό και δυστυχώς πολλές φορές δεν μας φτάνει! (αστειευόμενος).
Γάμος και χρήματα
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Ένας φίλος μου είναι παντρεμένος με μια γυναίκα που βγάζει περισσότερα χρήματα από αυτόν. Το αποτέλεσμα είναι να τον υποτιμάει πάρα πολύ: του μιλάει πάρα πολύ άσχημα ενώ οι φήμες λένε πως τον απατάει με το αφεντικό της. Εγώ ποτέ δεν ανέχτηκα γυναίκα να βγάζει περισσότερα από εμένα. Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση έχεις τελειώσει ως άντρας. Θα σε χτυπάνε κάτω σαν χταπόδι! Αλλά δυστυχώς σήμερα οι άντρες έχουν φτάσει στο σημείο να έρχονται στην καφετέρια και να αφήνουν τη γυναίκα να πληρώσει. Για αυτό οι μισοί είναι σήμερα ομοφυλόφιλοι! Φτάσαμε στο σημείο να είναι οι άντρας το θήραμα και η γυναίκα ο κυνηγός!
Ένας φίλος μου είναι παντρεμένος με μια γυναίκα που βγάζει περισσότερα χρήματα από αυτόν. Το αποτέλεσμα είναι να τον υποτιμάει πάρα πολύ: του μιλάει πάρα πολύ άσχημα ενώ οι φήμες λένε πως τον απατάει με το αφεντικό της. Εγώ ποτέ δεν ανέχτηκα γυναίκα να βγάζει περισσότερα από εμένα. Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση έχεις τελειώσει ως άντρας. Θα σε χτυπάνε κάτω σαν χταπόδι! Αλλά δυστυχώς σήμερα οι άντρες έχουν φτάσει στο σημείο να έρχονται στην καφετέρια και να αφήνουν τη γυναίκα να πληρώσει. Για αυτό οι μισοί είναι σήμερα ομοφυλόφιλοι! Φτάσαμε στο σημείο να είναι οι άντρας το θήραμα και η γυναίκα ο κυνηγός!
Στερεότυπα ρόλων και αλληλοσεβασμός
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Έτυχε κάποτε να συνεταιριστώ με ένα συνεργάτη. Ήταν όντως πολύτιμος, αλλά μου βγήκε «γυναίκα» στην πορεία. Το μαγαζί που ανοίξαμε από κοινού ήταν τυπικά στο όνομά της γυναίκας του και της γυναίκας μου. Με τον καιρό είδα πως ο συγκεκριμένος ήταν εντελώς άβουλος. Άλλα συμφωνούσαμε την μία, άλλα μου έλεγε η γυναίκα του την άλλη. Μια μέρα, που για πολλοστή φορά ήρθε και μου είπε κάτι διαφορετικό από αυτό που είχα συμφωνήσει με τον άντρα της, την ρωτάω: «καλά, ποιος παίρνει τις αποφάσεις σπίτι; Εσύ φοράς τα παντελόνια;». Και τότε αυτή μου λέει, «ναι, εγώ!».Τότε κι εγώ εξοργισμένος παίρνω αυτόν τηλέφωνο και τον ρωτάω:
- Τι ισχύει τελικά;
- Ό,τι σου πει η γυναίκα μου!
- Τότε να τα αλλάξεις τα παντελόνια! Εγώ μιλάω μόνο με τον άντρα της οικογένειας.
Το αποτέλεσμα ήταν να διαλύσουμε τη συνεργασία μας αφού εγώ δεν ήθελα για συνέταιρο μια γυναίκα που ταπεινώνει έτσι τον άντρα της. Φανταστείτε πως μια άλλη φορά τον είχε αποκαλέσει «μαλάκα» μπροστά μας! Αν με έλεγε εμένα μαλάκα η γυναίκα μου, δεν ξέρω τι θα γινότανε..! θέλω να με σέβεται και να τη σέβομαι. Αυτό λέω και στους γιούς μου: θα τις σέβεστε τις γυναίκες σας, αλλά δεν θα τις εμπιστεύεστε. Δυστυχώς οι γυναίκες σήμερα μιλάνε στους άντρες τους όπως η παραπάνω κυρία γιατί έχουν πορτοφόλι δικό τους. Ενώ πριν που δεν είχαν δεν τολμούσαν.
Έτυχε κάποτε να συνεταιριστώ με ένα συνεργάτη. Ήταν όντως πολύτιμος, αλλά μου βγήκε «γυναίκα» στην πορεία. Το μαγαζί που ανοίξαμε από κοινού ήταν τυπικά στο όνομά της γυναίκας του και της γυναίκας μου. Με τον καιρό είδα πως ο συγκεκριμένος ήταν εντελώς άβουλος. Άλλα συμφωνούσαμε την μία, άλλα μου έλεγε η γυναίκα του την άλλη. Μια μέρα, που για πολλοστή φορά ήρθε και μου είπε κάτι διαφορετικό από αυτό που είχα συμφωνήσει με τον άντρα της, την ρωτάω: «καλά, ποιος παίρνει τις αποφάσεις σπίτι; Εσύ φοράς τα παντελόνια;». Και τότε αυτή μου λέει, «ναι, εγώ!».Τότε κι εγώ εξοργισμένος παίρνω αυτόν τηλέφωνο και τον ρωτάω:
- Τι ισχύει τελικά;
- Ό,τι σου πει η γυναίκα μου!
- Τότε να τα αλλάξεις τα παντελόνια! Εγώ μιλάω μόνο με τον άντρα της οικογένειας.
Το αποτέλεσμα ήταν να διαλύσουμε τη συνεργασία μας αφού εγώ δεν ήθελα για συνέταιρο μια γυναίκα που ταπεινώνει έτσι τον άντρα της. Φανταστείτε πως μια άλλη φορά τον είχε αποκαλέσει «μαλάκα» μπροστά μας! Αν με έλεγε εμένα μαλάκα η γυναίκα μου, δεν ξέρω τι θα γινότανε..! θέλω να με σέβεται και να τη σέβομαι. Αυτό λέω και στους γιούς μου: θα τις σέβεστε τις γυναίκες σας, αλλά δεν θα τις εμπιστεύεστε. Δυστυχώς οι γυναίκες σήμερα μιλάνε στους άντρες τους όπως η παραπάνω κυρία γιατί έχουν πορτοφόλι δικό τους. Ενώ πριν που δεν είχαν δεν τολμούσαν.
Διάλογος στην οικογένεια
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Η μητέρα μου στήριζε πάντα τον πατέρα μου, δεν του ασκούσε κριτική. Αλλά και ο πατέρας μου πάντα υπολόγιζε την μητέρα μου αλλά κι εμάς, εμένα και την αδελφή μου. Όταν έπρεπε να παρθεί κάποια σημαντική απόφαση λειτουργούσαμε ως οικογενειακό συμβούλιο. Θυμάμαι χαρακτηριστικά πως όταν ο πατέρας μου άλλαξε κάποια στιγμή δουλειά, κάθισε πριν και μίλησε με όλους μας.
Η μητέρα μου στήριζε πάντα τον πατέρα μου, δεν του ασκούσε κριτική. Αλλά και ο πατέρας μου πάντα υπολόγιζε την μητέρα μου αλλά κι εμάς, εμένα και την αδελφή μου. Όταν έπρεπε να παρθεί κάποια σημαντική απόφαση λειτουργούσαμε ως οικογενειακό συμβούλιο. Θυμάμαι χαρακτηριστικά πως όταν ο πατέρας μου άλλαξε κάποια στιγμή δουλειά, κάθισε πριν και μίλησε με όλους μας.
Μητρότητα και εργασία
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Πριν μερικά χρόνια είχα κάνει αίτηση για να προσληφθώ ως ψυχοθεραπεύτρια σε ένα Πρόγραμμα Απεξάρτησης. Μια από τις ερωτήσεις που μου έκαναν στη συνέντευξη ήταν αν σκόπευα να παντρευτώ και πώς βλέπω τη ζωή μου σε πέντε χρόνια. Δυστυχώς αυτό είναι ένα ερώτημα που το αντιμετωπίζουν πολλές γυναίκες στην προσπάθειά τους να βρουν δουλειά. Ο γάμος και η μητρότητα αντιμετωπίζονται ως εμπόδιο από τους εργοδότες.
Πριν μερικά χρόνια είχα κάνει αίτηση για να προσληφθώ ως ψυχοθεραπεύτρια σε ένα Πρόγραμμα Απεξάρτησης. Μια από τις ερωτήσεις που μου έκαναν στη συνέντευξη ήταν αν σκόπευα να παντρευτώ και πώς βλέπω τη ζωή μου σε πέντε χρόνια. Δυστυχώς αυτό είναι ένα ερώτημα που το αντιμετωπίζουν πολλές γυναίκες στην προσπάθειά τους να βρουν δουλειά. Ο γάμος και η μητρότητα αντιμετωπίζονται ως εμπόδιο από τους εργοδότες.
Εργαζόμενη-μητέρα-νοικοκυρά
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Εγώ σπούδασα στο Τμήμα Φιλοσοφικής, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας (Φ.Π.Ψ.). Επιπλέον, εξειδικεύτηκα στην ψυχοθεραπεία. Για κάποια χρόνια δούλευα χωρίς ασφάλεια σε γραφεία ψυχοθεραπευτών για να αποκτήσω εμπειρία. Μετά παντρεύτηκα και μόλις γέννησα το γιο μου έμεινα για δύο χρόνια εκτός εργασίας. Ως ένα σημείο το έκανα συνειδητά αυτό, γιατί πιστεύω πως όταν ένα παιδί είναι μικρό χρειάζεται τη μητέρα του. Η επιστροφή μου στην αγορά εργασίας δεν ήταν εύκολη, λόγω των πολλών υποχρεώσεων. Πώς τα καταφέρνω σήμερα; Με πολλές ενοχές και επιβαρύνοντας κάποιους ανθρώπους, συγκεκριμένα τη μητέρα μου και την πεθερά μου.
Εγώ σπούδασα στο Τμήμα Φιλοσοφικής, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας (Φ.Π.Ψ.). Επιπλέον, εξειδικεύτηκα στην ψυχοθεραπεία. Για κάποια χρόνια δούλευα χωρίς ασφάλεια σε γραφεία ψυχοθεραπευτών για να αποκτήσω εμπειρία. Μετά παντρεύτηκα και μόλις γέννησα το γιο μου έμεινα για δύο χρόνια εκτός εργασίας. Ως ένα σημείο το έκανα συνειδητά αυτό, γιατί πιστεύω πως όταν ένα παιδί είναι μικρό χρειάζεται τη μητέρα του. Η επιστροφή μου στην αγορά εργασίας δεν ήταν εύκολη, λόγω των πολλών υποχρεώσεων. Πώς τα καταφέρνω σήμερα; Με πολλές ενοχές και επιβαρύνοντας κάποιους ανθρώπους, συγκεκριμένα τη μητέρα μου και την πεθερά μου.
Όνειρα σπουδών και επιλογές
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Ο στόχος που είχα για την κόρη μου ήταν να σπουδάσει. Της έλεγα «βγάλε το πανεπιστήμιο, σε ό,τι κλάδο σου αρέσει και μετά κάνε ό,τι δουλειά θέλεις». Της άρεσε η μουσική, το θέατρο…είχε μάλιστα παίξει και στο Θέατρο του Νότου όταν ήταν παιδάκι. Αρχικά πήγε στο Μουσικό Γυμνάσιο της Παλλήνης. Τα βρήκε ζόρικα εκεί και έτσι για το Λύκειο επέστρεψε στο Πικέρμι. Γενικά, κάθε φορά που έβρισκε ζόρια, χαμηλώναμε τον πήχη. Έτσι τελικά έγινε κομμώτρια. Το λάθος βέβαια είναι δικό μου που ήθελα σώνει και καλά να την σπουδάσω και την πίεζα. Βλέποντας όλα αυτά ο γιος μου, που είναι 7 χρονών, άρχισε να αναρωτιέται αν πρέπει να γίνει και αυτός κομμωτής. Ωστόσο, αυτόν δεν τον πιέζουμε και για αυτό φαίνεται να βάζει σταδιακά όλο και πιο υψηλούς στόχους. Σήμερα μας λέει πως θέλει να γίνει σχεδιαστής αυτοκινήτων.
Ο στόχος που είχα για την κόρη μου ήταν να σπουδάσει. Της έλεγα «βγάλε το πανεπιστήμιο, σε ό,τι κλάδο σου αρέσει και μετά κάνε ό,τι δουλειά θέλεις». Της άρεσε η μουσική, το θέατρο…είχε μάλιστα παίξει και στο Θέατρο του Νότου όταν ήταν παιδάκι. Αρχικά πήγε στο Μουσικό Γυμνάσιο της Παλλήνης. Τα βρήκε ζόρικα εκεί και έτσι για το Λύκειο επέστρεψε στο Πικέρμι. Γενικά, κάθε φορά που έβρισκε ζόρια, χαμηλώναμε τον πήχη. Έτσι τελικά έγινε κομμώτρια. Το λάθος βέβαια είναι δικό μου που ήθελα σώνει και καλά να την σπουδάσω και την πίεζα. Βλέποντας όλα αυτά ο γιος μου, που είναι 7 χρονών, άρχισε να αναρωτιέται αν πρέπει να γίνει και αυτός κομμωτής. Ωστόσο, αυτόν δεν τον πιέζουμε και για αυτό φαίνεται να βάζει σταδιακά όλο και πιο υψηλούς στόχους. Σήμερα μας λέει πως θέλει να γίνει σχεδιαστής αυτοκινήτων.
Γυναίκες επαγγελματίες
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Για πάρα πολλά χρόνια ήμουν στα καράβια. Ήμουν μηχανικός του εμπορικού ναυτικού και έκανα χρόνια καριέρα στον κλάδο. Όταν αποφάσισα να παντρευτώ σταμάτησα τη συγκεκριμένη δουλειά, γατί ήθελα να βρίσκομαι κοντά στην οικογένειά μου. Σκεφτήκαμε τότε τι επάγγελμα να κάνουμε. Επειδή η γυναίκα μου ήταν κομμώτρια, αποφασίσαμε να ανοίξουμε ένα κομμωτήριο. Τα καταφέραμε πολύ καλά. Τώρα ανοίγουμε και δεύτερο κομμωτήριο στου Ζωγράφου. Θα το αναλάβει η κόρη μου, η οποία του χρόνου τελειώνει τη σχολή κομμωτικής. Θα πάρει το κουμάντο γιατί έχει τσαγανό. Σε δύο χρόνια πιστεύω πως θα είναι έτοιμη να διαχειριστεί μόνη της το κομμωτήριο και να του δώσει άλλη δυναμική.
Για πάρα πολλά χρόνια ήμουν στα καράβια. Ήμουν μηχανικός του εμπορικού ναυτικού και έκανα χρόνια καριέρα στον κλάδο. Όταν αποφάσισα να παντρευτώ σταμάτησα τη συγκεκριμένη δουλειά, γατί ήθελα να βρίσκομαι κοντά στην οικογένειά μου. Σκεφτήκαμε τότε τι επάγγελμα να κάνουμε. Επειδή η γυναίκα μου ήταν κομμώτρια, αποφασίσαμε να ανοίξουμε ένα κομμωτήριο. Τα καταφέραμε πολύ καλά. Τώρα ανοίγουμε και δεύτερο κομμωτήριο στου Ζωγράφου. Θα το αναλάβει η κόρη μου, η οποία του χρόνου τελειώνει τη σχολή κομμωτικής. Θα πάρει το κουμάντο γιατί έχει τσαγανό. Σε δύο χρόνια πιστεύω πως θα είναι έτοιμη να διαχειριστεί μόνη της το κομμωτήριο και να του δώσει άλλη δυναμική.
Αντιμέτωπος με οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Στα 39 μου, όντας παντρεμένος με δύο παιδιά, μου τη δίνει και χωρίζω. Και μπλέκω με μια άλλη γυναίκα, Ελληνίδα. Μένω μαζί της 14 χρόνια και χωρίζω γιατί δεν ήθελε παιδιά. Δεν μπορώ να πω πως η συγκεκριμένη γυναίκα λειτούργησε απόλυτα συμφεροντολογικά. Ωστόσο, όταν άρχισα να έχω επαγγελματικά προβλήματα λόγω των Κινέζων και να βρίσκομαι μπροστά σε μεγάλη ανηφόρα, μου είπε πως είναι καλύτερα να χωρίσουν οι δρόμοι μας. Εγώ σαν άντρας δεν θα το έκανα ποτέ αυτό. Θα έμενα δίπλα της και θα την στήριζα. Κι αυτό γιατί, όπως όλοι οι άντρες, λειτουργώ περισσότερο με το συναίσθημα.
Στα 39 μου, όντας παντρεμένος με δύο παιδιά, μου τη δίνει και χωρίζω. Και μπλέκω με μια άλλη γυναίκα, Ελληνίδα. Μένω μαζί της 14 χρόνια και χωρίζω γιατί δεν ήθελε παιδιά. Δεν μπορώ να πω πως η συγκεκριμένη γυναίκα λειτούργησε απόλυτα συμφεροντολογικά. Ωστόσο, όταν άρχισα να έχω επαγγελματικά προβλήματα λόγω των Κινέζων και να βρίσκομαι μπροστά σε μεγάλη ανηφόρα, μου είπε πως είναι καλύτερα να χωρίσουν οι δρόμοι μας. Εγώ σαν άντρας δεν θα το έκανα ποτέ αυτό. Θα έμενα δίπλα της και θα την στήριζα. Κι αυτό γιατί, όπως όλοι οι άντρες, λειτουργώ περισσότερο με το συναίσθημα.
Γυναίκες στην εξουσία
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Για πάρα πολλά χρόνια ήμουν βιοτέχνης και συνδικαλιστής. Μια φορά πήγαμε στο υπουργείο εμπορίου για να δούμε τον υπουργό. Την υπουργό μάλλον, γιατί ήταν γυναίκα. Και έλεγα, «μα καλά, είναι αυτή υπουργός;». Με έπιαναν τα γέλια. Τέλος πάντων, το θέμα της συνάντησης μαζί της ήταν το παραεμπόριο. Ξέρετε ποια ήταν η ειρωνεία; Πως μπροστά από το υπουργείο υπήρχαν στημένοι παράνομοι πάγκοι Κινέζων και Αφρικανών μικροπωλητών! Έτσι άνθρωποι σαν και εμένα έφτασαν στο σημείο να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους. Εγώ έκλεισα εργοστάσιο 50 ατόμων και έμειναν 50 Έλληνες στο δρόμο. Η συγκεκριμένη υπουργός δεν μπορούσε δυστυχώς να δώσει καμία λύση στα προβλήματά μας. Βέβαια θα μου πεις και οι άντρες υπουργοί που πέρασαν από την ίδια θέση τι έκαναν; Αλλά η συγκεκριμένη έβγαζε μια αλαζονεία. Ήταν σαν να σου έλεγε, «τώρα που είμαι εγώ εδώ θα σας διαλύσω». Βέβαια, από την άλλη θα μου πεις δεν φταίνε οι γυναίκες. Όταν το 1983 ο Παπανδρέου έβγαλε την ποδιά από τα σχολεία, έκανε το μεγαλύτερο έγκλημα. Έτσι έπεσαν τα παιδιά στην παγίδα του καταναλωτισμού. Θυμάμαι μια φορά ο γιος μου, μου ζήτησε να του πάρω παπούτσια timberland. Και του λέω, «εγώ, που είμαι τόσα χρόνια έλληνας παραγωγός θα σου πάρω ξένα παπούτσια; Ποτέ!».
Για πάρα πολλά χρόνια ήμουν βιοτέχνης και συνδικαλιστής. Μια φορά πήγαμε στο υπουργείο εμπορίου για να δούμε τον υπουργό. Την υπουργό μάλλον, γιατί ήταν γυναίκα. Και έλεγα, «μα καλά, είναι αυτή υπουργός;». Με έπιαναν τα γέλια. Τέλος πάντων, το θέμα της συνάντησης μαζί της ήταν το παραεμπόριο. Ξέρετε ποια ήταν η ειρωνεία; Πως μπροστά από το υπουργείο υπήρχαν στημένοι παράνομοι πάγκοι Κινέζων και Αφρικανών μικροπωλητών! Έτσι άνθρωποι σαν και εμένα έφτασαν στο σημείο να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους. Εγώ έκλεισα εργοστάσιο 50 ατόμων και έμειναν 50 Έλληνες στο δρόμο. Η συγκεκριμένη υπουργός δεν μπορούσε δυστυχώς να δώσει καμία λύση στα προβλήματά μας. Βέβαια θα μου πεις και οι άντρες υπουργοί που πέρασαν από την ίδια θέση τι έκαναν; Αλλά η συγκεκριμένη έβγαζε μια αλαζονεία. Ήταν σαν να σου έλεγε, «τώρα που είμαι εγώ εδώ θα σας διαλύσω». Βέβαια, από την άλλη θα μου πεις δεν φταίνε οι γυναίκες. Όταν το 1983 ο Παπανδρέου έβγαλε την ποδιά από τα σχολεία, έκανε το μεγαλύτερο έγκλημα. Έτσι έπεσαν τα παιδιά στην παγίδα του καταναλωτισμού. Θυμάμαι μια φορά ο γιος μου, μου ζήτησε να του πάρω παπούτσια timberland. Και του λέω, «εγώ, που είμαι τόσα χρόνια έλληνας παραγωγός θα σου πάρω ξένα παπούτσια; Ποτέ!».
Εξωσυζυγικές σχέσεις
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Πριν πέντε χρόνια, ένας φίλος μου σύναψε μια εξωσυζυγική σχέση. Παρότι είχε ερωτευτεί την ερωμένη του, δεν εγκατέλειψε την οικογένειά του. Όπως μου είχε εκμυστηρευτεί, ούτε που το σκεφτόταν να διαλύσει την οικογένειά του. Έτσι, όταν η γυναίκα του άρχισε κάτι να υποψιάζεται, αμέσως διέλυσε την εξωσυζυγική σχέση. Όμως πριν από ένα χρόνο, η κατάσταση αντιστράφηκε. Συγκεκριμένα, η σύζυγός του σύναψε εξωσυζυγική σχέση με ένα συνάδελφό της. Και σε αντίθεση με τον φίλο μου, αυτή δεν δίστασε να διαλύσει την οικογένειά τους. Έκανε αίτηση διαζυγίου και τώρα συζεί με το νέο φίλο της. Πιστεύω πως η ιστορία αυτή είναι ενδεικτική της βαθύτερης διαφοράς αντρών και γυναικών ως προς τις σχέσεις. Ο άντρας κάνει ό,τι κάνει και συνήθως γυρνάει στη γυναίκα του, στην οικογένειά του. Η γυναίκα αν κάνει κάτι εκτός γάμου, δεν επιστρέφει πίσω. Προσπερνάει και πάει στην επόμενη φάση.
Πριν πέντε χρόνια, ένας φίλος μου σύναψε μια εξωσυζυγική σχέση. Παρότι είχε ερωτευτεί την ερωμένη του, δεν εγκατέλειψε την οικογένειά του. Όπως μου είχε εκμυστηρευτεί, ούτε που το σκεφτόταν να διαλύσει την οικογένειά του. Έτσι, όταν η γυναίκα του άρχισε κάτι να υποψιάζεται, αμέσως διέλυσε την εξωσυζυγική σχέση. Όμως πριν από ένα χρόνο, η κατάσταση αντιστράφηκε. Συγκεκριμένα, η σύζυγός του σύναψε εξωσυζυγική σχέση με ένα συνάδελφό της. Και σε αντίθεση με τον φίλο μου, αυτή δεν δίστασε να διαλύσει την οικογένειά τους. Έκανε αίτηση διαζυγίου και τώρα συζεί με το νέο φίλο της. Πιστεύω πως η ιστορία αυτή είναι ενδεικτική της βαθύτερης διαφοράς αντρών και γυναικών ως προς τις σχέσεις. Ο άντρας κάνει ό,τι κάνει και συνήθως γυρνάει στη γυναίκα του, στην οικογένειά του. Η γυναίκα αν κάνει κάτι εκτός γάμου, δεν επιστρέφει πίσω. Προσπερνάει και πάει στην επόμενη φάση.
Εγκυμοσύνη και απιστία
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Πριν μερικά χρόνια, μια γνωστή μου έμεινε έγκυος. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ο άντρας της έκανε σχέση με μια άλλη γυναίκα. Και μόλις η γνωστή μου γέννησε, την χώρισε. Αναγνώρισε το παιδί και έφυγε με την άλλη. Ο λόγος που επικαλέστηκε ήταν η «απουσία επικοινωνίας» κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Στην πραγματικότητα, βέβαια, εννοούσε την απουσία ερωτικών σχέσεων. Είναι αυτός ικανός λόγος για να πάρεις διαζύγιο; Όχι βέβαια! Αλλά πολλοί άντρες το κάνουνε.
Πριν μερικά χρόνια, μια γνωστή μου έμεινε έγκυος. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ο άντρας της έκανε σχέση με μια άλλη γυναίκα. Και μόλις η γνωστή μου γέννησε, την χώρισε. Αναγνώρισε το παιδί και έφυγε με την άλλη. Ο λόγος που επικαλέστηκε ήταν η «απουσία επικοινωνίας» κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Στην πραγματικότητα, βέβαια, εννοούσε την απουσία ερωτικών σχέσεων. Είναι αυτός ικανός λόγος για να πάρεις διαζύγιο; Όχι βέβαια! Αλλά πολλοί άντρες το κάνουνε.
Εξουσιαστική συμπεριφορά
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Μια φίλη μου είχε για αρκετά χρόνια σχέση με ένα παιδί. Η φίλη μου δεν δούλευε σε αντίθεση με το φίλο της. Μια μέρα είχαν κανονίσει να βγουν το βράδυ. Μάλιστα, ήταν το αγόρι που είχε επιλέξει το πού θα πάνε. Η φίλη μου δεν είχε φέρει αντίρρηση. Το είχε δεχτεί, όπως έκανε πάντα. Εκείνο το βράδυ έτυχε να βρίσκομαι κι εγώ στο μπαρ που είχαν κανονίσει να βρεθούν. Πρώτη έφτασε η φίλη μου και καθίσαμε μαζί μέχρι να έρθει και ο φίλος της. Μετά από λίγο την παίρνει τηλέφωνο στο κινητό και της λέει πως δεν θα έρθει τελικά γιατί είναι πολύ κουρασμένος. Δεν ήταν η πρώτη φορά που της το έκανε αυτό. Συνέχεια το έκανε και χρησιμοποιούσε σαν δικαιολογία το ότι δούλευε. Τι να πεις…απαράδεκτη συμπεριφορά!
Μια φίλη μου είχε για αρκετά χρόνια σχέση με ένα παιδί. Η φίλη μου δεν δούλευε σε αντίθεση με το φίλο της. Μια μέρα είχαν κανονίσει να βγουν το βράδυ. Μάλιστα, ήταν το αγόρι που είχε επιλέξει το πού θα πάνε. Η φίλη μου δεν είχε φέρει αντίρρηση. Το είχε δεχτεί, όπως έκανε πάντα. Εκείνο το βράδυ έτυχε να βρίσκομαι κι εγώ στο μπαρ που είχαν κανονίσει να βρεθούν. Πρώτη έφτασε η φίλη μου και καθίσαμε μαζί μέχρι να έρθει και ο φίλος της. Μετά από λίγο την παίρνει τηλέφωνο στο κινητό και της λέει πως δεν θα έρθει τελικά γιατί είναι πολύ κουρασμένος. Δεν ήταν η πρώτη φορά που της το έκανε αυτό. Συνέχεια το έκανε και χρησιμοποιούσε σαν δικαιολογία το ότι δούλευε. Τι να πεις…απαράδεκτη συμπεριφορά!
Σύζυγοι και κοινό πορτοφόλι
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Η μητέρα μου δεν δούλεψε ποτέ εκτός σπιτιού. Αντίθετα, ο πατέρας μου δούλευε και δουλεύει ακόμα πολύ σκληρά και μάλιστα πολύ βάρβαρες ώρες. Παρόλα αυτά, ωστόσο, όταν έχει χρόνο πάντα κοιτάει να την βοηθήσει στις δουλειές του σπιτιού. Κι αυτό γιατί την εκτιμάει πάρα πολύ για όλα αυτά που κάνει για το σπίτι και την οικογένεια. Μου αρέσει πολύ η σχέση των γονιών μου. Παρότι η μητέρα μου δεν δούλεψε ποτέ, ο μπαμπάς μου δεν ήταν της λογικής «τα λεφτά είναι δικά μου». Είχαν κοινό πορτοφόλι. Μάλιστα, το πορτοφόλι το κρατούσε η μητέρα μου. σε αυτήν έδινε ο πατέρας μου ό,τι λεφτά έβγαζε. Σε αντίθεση με τους γονείς μου θα σας αναφέρω ένα ζευγάρι φίλων μου. Παρότι παντρεμένοι και με ένα παιδί, έχουν ξεχωριστά πορτοφόλια. Θυμάμαι χαρακτηριστικά πως μια φορά που η σύζυγος χρειάστηκε και ζήτησε κάποια χρήματα από τον άντρα της, αυτός της τα έδωσε αλλά της είπε μόλις μπορέσει να τα «βάλει πίσω». Δυστυχώς, σήμερα ακόμα και μέσα στα ζευγάρια ο καθένας θέτει όρια. Σκέφτονται στη βάση της διάκρισης «δικό μου/δικό σου» και όχι στη βάση του «δικά μας».
Η μητέρα μου δεν δούλεψε ποτέ εκτός σπιτιού. Αντίθετα, ο πατέρας μου δούλευε και δουλεύει ακόμα πολύ σκληρά και μάλιστα πολύ βάρβαρες ώρες. Παρόλα αυτά, ωστόσο, όταν έχει χρόνο πάντα κοιτάει να την βοηθήσει στις δουλειές του σπιτιού. Κι αυτό γιατί την εκτιμάει πάρα πολύ για όλα αυτά που κάνει για το σπίτι και την οικογένεια. Μου αρέσει πολύ η σχέση των γονιών μου. Παρότι η μητέρα μου δεν δούλεψε ποτέ, ο μπαμπάς μου δεν ήταν της λογικής «τα λεφτά είναι δικά μου». Είχαν κοινό πορτοφόλι. Μάλιστα, το πορτοφόλι το κρατούσε η μητέρα μου. σε αυτήν έδινε ο πατέρας μου ό,τι λεφτά έβγαζε. Σε αντίθεση με τους γονείς μου θα σας αναφέρω ένα ζευγάρι φίλων μου. Παρότι παντρεμένοι και με ένα παιδί, έχουν ξεχωριστά πορτοφόλια. Θυμάμαι χαρακτηριστικά πως μια φορά που η σύζυγος χρειάστηκε και ζήτησε κάποια χρήματα από τον άντρα της, αυτός της τα έδωσε αλλά της είπε μόλις μπορέσει να τα «βάλει πίσω». Δυστυχώς, σήμερα ακόμα και μέσα στα ζευγάρια ο καθένας θέτει όρια. Σκέφτονται στη βάση της διάκρισης «δικό μου/δικό σου» και όχι στη βάση του «δικά μας».
Διαζύγιο και επιμέλεια παιδιών
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Πριν από μερικά χρόνια έτυχε, σε διάστημα ενός χρόνου, να χωρίσουν δύο φίλοι μου. Και οι δύο ήταν χρόνια παντρεμένοι και είχαν από δύο παιδιά.Ο ένα χώρισε επειδή τον εγκατέλειψε η γυναίκα του για κάποιον άλλο. Ο δεύτερος ζήτησε διαζύγιο επειδή υπήρξε θύμα οικονομικής απάτης από την ίδια του γυναίκα. Τέλος πάντων, και οι δύο απατημένοι ήταν, αν και με διαφορετικό τρόπο. Αυτό που έχει σημασία είναι πως και οι δύο ζήτησαν να πάρουν την επιμέλεια των παιδιών τους, αλλά δεν κατάφεραν τίποτα. Και αυτό γιατί στην Ελλάδα σε καμία περίπτωση ο άντρας δεν μπορεί να πάρει την επιμέλεια των παιδιών του, παρά μόνο στην περίπτωση που η σύζυγος είναι ιερόδουλη, ναρκομανής ή ψυχικά ασθενής. Σε καμία άλλη περίπτωση, ακόμα κι αν ευθύνεται αυτή για το διαζύγιο. Το αποτέλεσμα είναι οι δύο φίλοι μου να μην έχουν τη σχέση που πρέπει με τα παιδιά τους. Ο ένας από τους δύο δεν το βλέπει σχεδόν καθόλου, αφού η μάνα του δασκαλεύει το μικρό λέγοντας του πως ο πατέρας του «δεν είναι καλός». Ο άλλος δίνει κάποια χρήματα και το βλέπει πού και πού. Δυστυχώς στην Ελλάδα, ακόμα κι όταν το δικαστήριο δίνει στον πατέρα την άδεια να βλέπει το παιδί του, η πρώην σύζυγος σε πολλές περιπτώσεις θέτει εμπόδια. Και αυτό είναι τραγικό για έναν πατέρα που αγαπάει το παιδί του. Γιατί ο γονιός είναι γονιός, είτε άντρας είτε γυναίκα.
Πριν από μερικά χρόνια έτυχε, σε διάστημα ενός χρόνου, να χωρίσουν δύο φίλοι μου. Και οι δύο ήταν χρόνια παντρεμένοι και είχαν από δύο παιδιά.Ο ένα χώρισε επειδή τον εγκατέλειψε η γυναίκα του για κάποιον άλλο. Ο δεύτερος ζήτησε διαζύγιο επειδή υπήρξε θύμα οικονομικής απάτης από την ίδια του γυναίκα. Τέλος πάντων, και οι δύο απατημένοι ήταν, αν και με διαφορετικό τρόπο. Αυτό που έχει σημασία είναι πως και οι δύο ζήτησαν να πάρουν την επιμέλεια των παιδιών τους, αλλά δεν κατάφεραν τίποτα. Και αυτό γιατί στην Ελλάδα σε καμία περίπτωση ο άντρας δεν μπορεί να πάρει την επιμέλεια των παιδιών του, παρά μόνο στην περίπτωση που η σύζυγος είναι ιερόδουλη, ναρκομανής ή ψυχικά ασθενής. Σε καμία άλλη περίπτωση, ακόμα κι αν ευθύνεται αυτή για το διαζύγιο. Το αποτέλεσμα είναι οι δύο φίλοι μου να μην έχουν τη σχέση που πρέπει με τα παιδιά τους. Ο ένας από τους δύο δεν το βλέπει σχεδόν καθόλου, αφού η μάνα του δασκαλεύει το μικρό λέγοντας του πως ο πατέρας του «δεν είναι καλός». Ο άλλος δίνει κάποια χρήματα και το βλέπει πού και πού. Δυστυχώς στην Ελλάδα, ακόμα κι όταν το δικαστήριο δίνει στον πατέρα την άδεια να βλέπει το παιδί του, η πρώην σύζυγος σε πολλές περιπτώσεις θέτει εμπόδια. Και αυτό είναι τραγικό για έναν πατέρα που αγαπάει το παιδί του. Γιατί ο γονιός είναι γονιός, είτε άντρας είτε γυναίκα.
Ψυχική κακοποίηση
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Μια μέρα βλέπω στην πλατεία της Νέας Μάκρης έναν άντρα να κρατάει στο ένα χέρι ένα παιδί και στο άλλο διάφορες τσάντες. Πίσω του προχώραγε μια γυναίκα, η σύζυγός του προφανώς, που του έλεγε θυμωμένα: «σου τα έλεγα, δεν σου τα έλεγα;». Αυτός άκουγε με σκυμμένο το κεφάλι και προχωρούσε αμίλητος. Το συγκεκριμένο περιστατικό μου έχει χαραχθεί έντονα. Αποτελεί κατά τη γνώμη μου απόδειξη πως δεν κακοποιούνται μόνο οι γυναίκες, αλλά και οι άνδρες. Και όταν μιλάω για «κακοποίηση», εννοώ και την ψυχική κακοποίηση που μπορεί να υποστεί κάποιος.
Μια μέρα βλέπω στην πλατεία της Νέας Μάκρης έναν άντρα να κρατάει στο ένα χέρι ένα παιδί και στο άλλο διάφορες τσάντες. Πίσω του προχώραγε μια γυναίκα, η σύζυγός του προφανώς, που του έλεγε θυμωμένα: «σου τα έλεγα, δεν σου τα έλεγα;». Αυτός άκουγε με σκυμμένο το κεφάλι και προχωρούσε αμίλητος. Το συγκεκριμένο περιστατικό μου έχει χαραχθεί έντονα. Αποτελεί κατά τη γνώμη μου απόδειξη πως δεν κακοποιούνται μόνο οι γυναίκες, αλλά και οι άνδρες. Και όταν μιλάω για «κακοποίηση», εννοώ και την ψυχική κακοποίηση που μπορεί να υποστεί κάποιος.
Γυναίκα και εργασία
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Πριν μερικά χρόνια η αδελφή μου έψαχνε για δουλειά. Έστειλε το βιογραφικό της σε μια εταιρεία. Μετά από μερικές ημέρες την κάλεσαν για συνέντευξη. Πήγε και είδε πως υπήρχαν άλλοι τέσσερεις υποψήφιοι, δύο άντρες και δύο γυναίκες. Από τη συζήτηση που έκανε μαζί τους περιμένοντας, κατάλαβε πως από άποψη προσόντων οι επικρατέστεροι για τη θέση ήταν η ίδια και ένας από τους δύο άντρες. Αυτός είχε τα ίδια, ίσως και κάπως λιγότερα, προσόντα από την αδελφή μου. Τελικά για τη θέση προτίμησαν τον συγκεκριμένο κύριο. Εντάξει, σίγουρα είχε προσόντα, αλλά η αδελφή μου είχε περισσότερα. Πιστεύω πως έπαιξε ρόλο ακριβώς το ότι ήταν άντρας. Δυστυχώς γίνονται ακόμα διακρίσεις εις βάρος των γυναικών. Παίρνουμε λιγότερα χρήματα για την ίδια δουλειά, έχουμε μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας. Τα ακούμε και στις ειδήσεις άλλωστε. Βέβαια, τις τελευταίες δεκαετίες διεκδικήσαμε και πήραμε κάποια πράγματα. Σήμερα δεν είμαστε όπως παλιά, που μας είχαν μόνο για την αναπαραγωγή του είδους. Ωστόσο, έχουμε πολύ δρόμο ακόμα για να υπάρξει πραγματική ισότητα.
Πριν μερικά χρόνια η αδελφή μου έψαχνε για δουλειά. Έστειλε το βιογραφικό της σε μια εταιρεία. Μετά από μερικές ημέρες την κάλεσαν για συνέντευξη. Πήγε και είδε πως υπήρχαν άλλοι τέσσερεις υποψήφιοι, δύο άντρες και δύο γυναίκες. Από τη συζήτηση που έκανε μαζί τους περιμένοντας, κατάλαβε πως από άποψη προσόντων οι επικρατέστεροι για τη θέση ήταν η ίδια και ένας από τους δύο άντρες. Αυτός είχε τα ίδια, ίσως και κάπως λιγότερα, προσόντα από την αδελφή μου. Τελικά για τη θέση προτίμησαν τον συγκεκριμένο κύριο. Εντάξει, σίγουρα είχε προσόντα, αλλά η αδελφή μου είχε περισσότερα. Πιστεύω πως έπαιξε ρόλο ακριβώς το ότι ήταν άντρας. Δυστυχώς γίνονται ακόμα διακρίσεις εις βάρος των γυναικών. Παίρνουμε λιγότερα χρήματα για την ίδια δουλειά, έχουμε μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας. Τα ακούμε και στις ειδήσεις άλλωστε. Βέβαια, τις τελευταίες δεκαετίες διεκδικήσαμε και πήραμε κάποια πράγματα. Σήμερα δεν είμαστε όπως παλιά, που μας είχαν μόνο για την αναπαραγωγή του είδους. Ωστόσο, έχουμε πολύ δρόμο ακόμα για να υπάρξει πραγματική ισότητα.
Γυναίκες και "ανδρικά" αθλήματα
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Και στην δική μου γειτονιά παλιότερα υπήρχε μια γυναικεία ομάδα ποδοσφαίρου. Συμμετείχαν πάρα πολλά κορίτσια και η ομάδα διατηρήθηκε για πολλά χρόνια. Δεν θυμάμαι να είχε κανείς πρόβλημα που έπαιζαν μπάλα τα κορίτσια. Σταδιακά, όμως, καθώς αυτά μεγάλωναν και το καθένα ακολουθούσε το δικό του δρόμο, η ομάδα άρχισε να παρακμάζει. Ώσπου τελικά έπαψε να υπάρχει.
Και στην δική μου γειτονιά παλιότερα υπήρχε μια γυναικεία ομάδα ποδοσφαίρου. Συμμετείχαν πάρα πολλά κορίτσια και η ομάδα διατηρήθηκε για πολλά χρόνια. Δεν θυμάμαι να είχε κανείς πρόβλημα που έπαιζαν μπάλα τα κορίτσια. Σταδιακά, όμως, καθώς αυτά μεγάλωναν και το καθένα ακολουθούσε το δικό του δρόμο, η ομάδα άρχισε να παρακμάζει. Ώσπου τελικά έπαψε να υπάρχει.
Ανδρικό προνόμιο το ποδόσφαιρο;
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Όταν ήμουν μικρή, είχαμε μια ομάδα ποδοσφαίρου. Σε αυτήν ήμασταν μόνο κοπέλες. Σε λίγες μέρες η ομάδα διαλύθηκε, γιατί τότε θεωρούσαν αντρικό προνόμιο το να παίζεις ποδόσφαιρο. Η διάλυση της ομάδας με είχε στεναχωρήσει πάρα πολύ, γιατί μου άρεσε πάρα πολύ το ποδόσφαιρο. Αλλά η περιοχή που έμενα, η Αγία Μαρίνα, ήταν χωριό. Θεωρούταν too much το να παίζουν τα κορίτσια μπάλα.
Όταν ήμουν μικρή, είχαμε μια ομάδα ποδοσφαίρου. Σε αυτήν ήμασταν μόνο κοπέλες. Σε λίγες μέρες η ομάδα διαλύθηκε, γιατί τότε θεωρούσαν αντρικό προνόμιο το να παίζεις ποδόσφαιρο. Η διάλυση της ομάδας με είχε στεναχωρήσει πάρα πολύ, γιατί μου άρεσε πάρα πολύ το ποδόσφαιρο. Αλλά η περιοχή που έμενα, η Αγία Μαρίνα, ήταν χωριό. Θεωρούταν too much το να παίζουν τα κορίτσια μπάλα.
Ανδρική παρέμβαση
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα την σχέση γυναίκας - εξουσίας
Στον κήπο κάποιων γνωστών μου είχε ξεριζωθεί ένα πεύκο. Η σύζυγος απευθύνθηκε στο Δήμο για να έρθουν να το πάρουν. Δυστυχώς, δεν μπορούσε να βγάλει άκρη. Την έστελναν από ένα στον άλλο και από ραντεβού σε ραντεβού. Τελικά δεν μπόρεσε να κάνει τη δουλειά της.Έπειτα από λίγες ημέρες πήγε ο σύζυγός της να διευθετήσει το ζήτημα. Η αντιμετώπιση που είχε ήταν διαφορετική. Όλοι έδειξαν προθυμία να τον εξυπηρετήσουν και έτσι λύθηκε το ζήτημα.
Στον κήπο κάποιων γνωστών μου είχε ξεριζωθεί ένα πεύκο. Η σύζυγος απευθύνθηκε στο Δήμο για να έρθουν να το πάρουν. Δυστυχώς, δεν μπορούσε να βγάλει άκρη. Την έστελναν από ένα στον άλλο και από ραντεβού σε ραντεβού. Τελικά δεν μπόρεσε να κάνει τη δουλειά της.Έπειτα από λίγες ημέρες πήγε ο σύζυγός της να διευθετήσει το ζήτημα. Η αντιμετώπιση που είχε ήταν διαφορετική. Όλοι έδειξαν προθυμία να τον εξυπηρετήσουν και έτσι λύθηκε το ζήτημα.
Ο περίεργος γείτονας
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Ο απέναντί μας έχει βάλει μια πινακίδα έξω από το γκαράζ του που λέει, «μην παρκάρετε». Εντάξει, αυτό είναι λογικό. Αλλά επειδή δυσκολεύεται να στρίψει και να παρκάρει έχει βάλει πινακίδα και στην απέναντι γωνία. Ενώ έχει τρία στρέμματα οικόπεδο, έχει φτιάξει μια γκαραζόπορτα που τον δυσκολεύει. Κι έχει βάλει πινακίδα «απαγορεύεται το παρκάρισμα» στα κάγκελα του γείτονα απέναντι. Που στο κάτω-κάτω της γραφής, εκεί δεν μπορείς να το κάνεις. Μπροστά στην γκαραζόπορτά σου εντάξει.
Ο απέναντί μας έχει βάλει μια πινακίδα έξω από το γκαράζ του που λέει, «μην παρκάρετε». Εντάξει, αυτό είναι λογικό. Αλλά επειδή δυσκολεύεται να στρίψει και να παρκάρει έχει βάλει πινακίδα και στην απέναντι γωνία. Ενώ έχει τρία στρέμματα οικόπεδο, έχει φτιάξει μια γκαραζόπορτα που τον δυσκολεύει. Κι έχει βάλει πινακίδα «απαγορεύεται το παρκάρισμα» στα κάγκελα του γείτονα απέναντι. Που στο κάτω-κάτω της γραφής, εκεί δεν μπορείς να το κάνεις. Μπροστά στην γκαραζόπορτά σου εντάξει.
Ο πονηρός γείτονας
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Το οικόπεδο μας είναι αρκετά μεγάλο. Αλλά είμαστε 4 ιδιοκτήτες μέσα. Απέναντι απο το δικό μας βρίσκεται ένα άλλο μεγάλο κομμάτι, που ανήκει σε έναν ντόπιο. Είναι τεράστιο, γύρω στα 4-5 στρέμματα. Αλλά τι έχει κάνει ο ιδιοκτήτης του; Έχει χτίσει πάνω στο δρόμο ένα μικρό σπιτάκι. Και τυχαίνει αυτό να είναι απέναντι από το δικό μου το κομμάτι. Το τι έχουμε τραβήξει με αυτό το σπιτάκι δεν περιγράφεται! Γιατί ο κύριος έφτιαξε το σπιτάκι εκ του πονηρού. Για να μην μπορούν να του πάρουν κομμάτι για το δρόμο, μιας και σύμφωνα με το νόμο δεν μπορείς να γκρεμήσεις σπίτι. Έτσι, ζήταγαν να πάρουν 4 μέτρα από εμάς κι αυτός να μην δώσει τίποτα. Όμως σύμφωνα με το νόμο, δεν μπορείς να του γκρεμίζεις το σπίτι, αλλά μπορείς να φτιάξεις το δρόμο και το αφήνεις στη μέση μέχρι να πέσει. Αλλά επειδή αυτός είναι ντόπιος, δεν έχουμε βγάλει άκρη ακόμα. Αναγκαζόμαστε να κάνουμε ενστάσεις επί ενστάσεων. Και να ζητάνε από εμάς να δώσουμε περισσότερα μέτρα για να μην πέσει το δικό του σπίτι! Την έχουν αυτή τη νοοτροπία οι ντόπιοι. Και μια άλλη γειτόνισσα μας, ντόπια το ίδιο κάνει: “Τι να δώσω εγώ”, σου λέει, “μια λωρίδα είναι το οικόπεδό μου". Κι ας έχει 5 στρέμματα! Κι ο έρημος ο δρόμος να μην γίνει; Να μην τον κάνουμε πιο φαρδύ; Και θα πρέπει εμείς που τα χρυσοπληρώσαμε τα οικόπεδα να δώσουμε γη, ενώ οι ντόπιοι, επειδή έχουν ξάδελφο το δήμαρχο, τον αντιδήμαρχο κλπ., να μην δώσουν τίποτα;
Το οικόπεδο μας είναι αρκετά μεγάλο. Αλλά είμαστε 4 ιδιοκτήτες μέσα. Απέναντι απο το δικό μας βρίσκεται ένα άλλο μεγάλο κομμάτι, που ανήκει σε έναν ντόπιο. Είναι τεράστιο, γύρω στα 4-5 στρέμματα. Αλλά τι έχει κάνει ο ιδιοκτήτης του; Έχει χτίσει πάνω στο δρόμο ένα μικρό σπιτάκι. Και τυχαίνει αυτό να είναι απέναντι από το δικό μου το κομμάτι. Το τι έχουμε τραβήξει με αυτό το σπιτάκι δεν περιγράφεται! Γιατί ο κύριος έφτιαξε το σπιτάκι εκ του πονηρού. Για να μην μπορούν να του πάρουν κομμάτι για το δρόμο, μιας και σύμφωνα με το νόμο δεν μπορείς να γκρεμήσεις σπίτι. Έτσι, ζήταγαν να πάρουν 4 μέτρα από εμάς κι αυτός να μην δώσει τίποτα. Όμως σύμφωνα με το νόμο, δεν μπορείς να του γκρεμίζεις το σπίτι, αλλά μπορείς να φτιάξεις το δρόμο και το αφήνεις στη μέση μέχρι να πέσει. Αλλά επειδή αυτός είναι ντόπιος, δεν έχουμε βγάλει άκρη ακόμα. Αναγκαζόμαστε να κάνουμε ενστάσεις επί ενστάσεων. Και να ζητάνε από εμάς να δώσουμε περισσότερα μέτρα για να μην πέσει το δικό του σπίτι! Την έχουν αυτή τη νοοτροπία οι ντόπιοι. Και μια άλλη γειτόνισσα μας, ντόπια το ίδιο κάνει: “Τι να δώσω εγώ”, σου λέει, “μια λωρίδα είναι το οικόπεδό μου". Κι ας έχει 5 στρέμματα! Κι ο έρημος ο δρόμος να μην γίνει; Να μην τον κάνουμε πιο φαρδύ; Και θα πρέπει εμείς που τα χρυσοπληρώσαμε τα οικόπεδα να δώσουμε γη, ενώ οι ντόπιοι, επειδή έχουν ξάδελφο το δήμαρχο, τον αντιδήμαρχο κλπ., να μην δώσουν τίποτα;
Εμείς ήμασταν εδώ, εσείς ήρθατε μετά
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Όταν πρωτοήρθαμε εδώ, είχε δίπλα από το σπίτι μας πρόβατα ένας ντόπιος. Τα πρόβατα ήταν συνέχεια μέσα στη λάσπη μέχρι το γόνατο. Έβρεχε, χιόνιζε, εκεί τα πρόβατα, στην κυριολεξία μέσα στη βρώμα. Να φανταστείτε πήγαιναν τα παιδιά στο σχολείο και έβγαζαν τις μπλούζες για να μην κάνουνε εμετό το γάλα από τη βρώμα! Ο ιδιοκτήτης των προβάτων ήταν κουμπάρος της πεθεράς μου και για το λόγο αυτό αυτή επέμενε να μην τον καταγγείλουμε. Όταν όμως του κάναμε σύσταση να το καθαρίσει λίγο να μην είναι μέσα στη βρώμα, ξέρετε τι απάντησε; «Με βρήκατε εδώ, δεν ήρθα μετά...». Ευτυχώς το οικόπεδο δεν ήταν δικό του, αλλά του αδελφού του. Το έχτισε κι έτσι γλυτώσαμε από τα πρόβατα κι από τη βρώμα. Δυστυχώς αυτή η νοοτροπία της διάκρισης “παλιών-νέων” είναι έντονη: “Εμείς ήμασταν εδώ, εσείς ήρθατε μετά, άρα δεν είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε τίποτα”.
Όταν πρωτοήρθαμε εδώ, είχε δίπλα από το σπίτι μας πρόβατα ένας ντόπιος. Τα πρόβατα ήταν συνέχεια μέσα στη λάσπη μέχρι το γόνατο. Έβρεχε, χιόνιζε, εκεί τα πρόβατα, στην κυριολεξία μέσα στη βρώμα. Να φανταστείτε πήγαιναν τα παιδιά στο σχολείο και έβγαζαν τις μπλούζες για να μην κάνουνε εμετό το γάλα από τη βρώμα! Ο ιδιοκτήτης των προβάτων ήταν κουμπάρος της πεθεράς μου και για το λόγο αυτό αυτή επέμενε να μην τον καταγγείλουμε. Όταν όμως του κάναμε σύσταση να το καθαρίσει λίγο να μην είναι μέσα στη βρώμα, ξέρετε τι απάντησε; «Με βρήκατε εδώ, δεν ήρθα μετά...». Ευτυχώς το οικόπεδο δεν ήταν δικό του, αλλά του αδελφού του. Το έχτισε κι έτσι γλυτώσαμε από τα πρόβατα κι από τη βρώμα. Δυστυχώς αυτή η νοοτροπία της διάκρισης “παλιών-νέων” είναι έντονη: “Εμείς ήμασταν εδώ, εσείς ήρθατε μετά, άρα δεν είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε τίποτα”.
Λύματα στο δρόμο
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Μια μέρα που χιόνιζε, κάποιος είχε βγάλει το βόθρο έξω. Ένας γείτονας κάλεσε την αστυνομία. Οι αστυνομικοί είδαν από πού έβγαιναν τα λύματα. Χτύπησαν την πόρτα και βγήκε μια γριά: «δεν ξέρω εγώ τίποτα παιδάκι μου», τους είπε. Έτσι κάνουν οι περισσότεροι, βάζουν τους γέρους μπροστά για να το παίξουν ανήξεροι! Τέλος πάντων, οι αστυνομικοί εκείνη τη μέρα έγραψαν τους παραβάτες και μας είπαν πως θα τους κάνουνε μήνυση. Χαρακτηριστικά θυμάμαι είπαν “θα τους στείλουμε στο υγειονομικό, είμαστε υποχρεωμένοι”. Ε, όσο είδατε εσείς να γίνεται κάτι τέτοιο, άλλο τόσο το είδαμε κι εμείς. Ήμαρτον πια!
Μια μέρα που χιόνιζε, κάποιος είχε βγάλει το βόθρο έξω. Ένας γείτονας κάλεσε την αστυνομία. Οι αστυνομικοί είδαν από πού έβγαιναν τα λύματα. Χτύπησαν την πόρτα και βγήκε μια γριά: «δεν ξέρω εγώ τίποτα παιδάκι μου», τους είπε. Έτσι κάνουν οι περισσότεροι, βάζουν τους γέρους μπροστά για να το παίξουν ανήξεροι! Τέλος πάντων, οι αστυνομικοί εκείνη τη μέρα έγραψαν τους παραβάτες και μας είπαν πως θα τους κάνουνε μήνυση. Χαρακτηριστικά θυμάμαι είπαν “θα τους στείλουμε στο υγειονομικό, είμαστε υποχρεωμένοι”. Ε, όσο είδατε εσείς να γίνεται κάτι τέτοιο, άλλο τόσο το είδαμε κι εμείς. Ήμαρτον πια!
Καταγγελία στο υγειονομικό
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Μια μέρα έπερνα τηλέφωνο στο υγειονομικό για να καταγγείλω πως κάποιος έριχνε λύματα στο δρόμο. Αφού έψαχνα όλη τη μέρα να μιλήσω με κάποιον υπέυθυνο, μετά από πολύ προσπάθεια βρήκα τελικά κάποιον. Όταν του είπα τι συμβαίνει και τον ρώτησα γιατί δεν κάνουν κάτι, μου είπε επί λέξει: «τι θέλετε νας σας κάνω; Έχω 3 ανθρώπους για όλη την Ανατολικη Αττική». Του λέω «μα καλά, είναι υπεύθυνη απάντηση αυτή; Θα πρέπει να ντρέπεστε που μου τη δίνετε». Και του έκλεισα το τηλέφωνο.
Μια μέρα έπερνα τηλέφωνο στο υγειονομικό για να καταγγείλω πως κάποιος έριχνε λύματα στο δρόμο. Αφού έψαχνα όλη τη μέρα να μιλήσω με κάποιον υπέυθυνο, μετά από πολύ προσπάθεια βρήκα τελικά κάποιον. Όταν του είπα τι συμβαίνει και τον ρώτησα γιατί δεν κάνουν κάτι, μου είπε επί λέξει: «τι θέλετε νας σας κάνω; Έχω 3 ανθρώπους για όλη την Ανατολικη Αττική». Του λέω «μα καλά, είναι υπεύθυνη απάντηση αυτή; Θα πρέπει να ντρέπεστε που μου τη δίνετε». Και του έκλεισα το τηλέφωνο.
Ένας "έξυπνος" γείτονας
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Στη δική
μας γειτονιά υπάρχει φρεάτιο ομβρίων υδάτων. Και τι έκανε ένας έξυπνος από την πίσω γειτονιά; Συνέδεσε την αποχέτευσή του εξ αρχής με το φρεάτιο. Και όπως καταλαβαίνετε, αυτό μύριζε συνέχεια. Διαμαρτυρηθήκαμε όλοι στη γειτονιά. Αλλά δεν ξέρω τι δόντι είχε αυτός, κάλεσε το υγειονομικό και πήρε δείγμα από το φρεάτιο. Το αποτέλεσμα ήταν να πουν πως εμείς είμαστε που μολύνουμε το φρεάτιο, γιατί τα δικά μας σπίτια είναι μπροστά από αυτό. Το δικό του είναι στην άλλη γειτονιά. Και μας έκανε και καταγγελία! Βρεθήκαμε και υπόλογοι! Αυτό είναι το άκρον άοτον της αναισθησίας!
Λύματα σε άκτιστα οικόπεδα
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Κάποια στιγμή προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε κάτι σαν σύλλογο για να διαχειριστούμε μόνοι μας τα προβλήμματα που έχουμε σαν γειτονιά: τα βοθρολύματα και τα σκουπίδια... Τελικά δεν έγινε τίποτα. Κι αυτό γιατί ο καθένας κοιτάζε την πάρτη του. Για παράδειγμα, ο άλλος που το σπίτι του βρίσκεται σε κατηφορικό μέρος σκεφτόταν, “εντάξει μωρέ! Κατηφορικό είναι το μέρος, περνάνε τα λύματα και φεύγουν, δεν θα κάτσω να ασχοληθώ και πολύ”. Εμένα όμως που σταμάταγαν και λίμναζαν μπροστά στο σπίτι μου με έκαιγε πιο πολύ. Αλλά δεν μπορούσαν να μπουν στη λογική πως ακόμα κι αν περνάνε και φεύγουν θα τα πατήσεις. Και θα έχεις και τη μυρωδιά. Αλλά επειδή θα την είχε μόνο για 5 λετπά ενώ εγώ συνέχεια, δεν ασχολούταν. Αναγκαζόμασταν λοιπόν, να βγούμε με τα φτυάρια για να καθαρίσουμε. Τώρα πολλοί πονηροί έχουν προχωρήσει ακόμα περισσότερο. Έχουν βρει ένα άκτιστο οικόπεδο και τα ρίχνουν εκεί. Έχουνε γίνει οι λεύκες που βρίσκονται μέσα δάσος ολόκληρο, αφού τα βοθρολύματα είναι ωραίο λίπασμα! Αν όμως πάει κάποιοις να χτίσει το οικόπεδο, μόλις σκάψει λίγο θα λιποθυμίσουμε όλοι εκεί.
Κάποια στιγμή προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε κάτι σαν σύλλογο για να διαχειριστούμε μόνοι μας τα προβλήμματα που έχουμε σαν γειτονιά: τα βοθρολύματα και τα σκουπίδια... Τελικά δεν έγινε τίποτα. Κι αυτό γιατί ο καθένας κοιτάζε την πάρτη του. Για παράδειγμα, ο άλλος που το σπίτι του βρίσκεται σε κατηφορικό μέρος σκεφτόταν, “εντάξει μωρέ! Κατηφορικό είναι το μέρος, περνάνε τα λύματα και φεύγουν, δεν θα κάτσω να ασχοληθώ και πολύ”. Εμένα όμως που σταμάταγαν και λίμναζαν μπροστά στο σπίτι μου με έκαιγε πιο πολύ. Αλλά δεν μπορούσαν να μπουν στη λογική πως ακόμα κι αν περνάνε και φεύγουν θα τα πατήσεις. Και θα έχεις και τη μυρωδιά. Αλλά επειδή θα την είχε μόνο για 5 λετπά ενώ εγώ συνέχεια, δεν ασχολούταν. Αναγκαζόμασταν λοιπόν, να βγούμε με τα φτυάρια για να καθαρίσουμε. Τώρα πολλοί πονηροί έχουν προχωρήσει ακόμα περισσότερο. Έχουν βρει ένα άκτιστο οικόπεδο και τα ρίχνουν εκεί. Έχουνε γίνει οι λεύκες που βρίσκονται μέσα δάσος ολόκληρο, αφού τα βοθρολύματα είναι ωραίο λίπασμα! Αν όμως πάει κάποιοις να χτίσει το οικόπεδο, μόλις σκάψει λίγο θα λιποθυμίσουμε όλοι εκεί.
Ετικέτες
αδιαφορία,
γειτονιά,
λύματα,
νοοτροπία,
περιβαλλ.συνείδηση,
ποιότητα ζωής,
σκουπίδια-κάδοι,
σύλλογοι
Ιδιωτικοί κάδοι
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Πριν μπουν οι ατομικοί κάδοι, είχαμε μεγάλο πρόβλημα με τα σκουπίδια. Θυμάμαι στη γειτονιά μας υπήρχε ένας μεγάλος κάδος που τη νύχτα “περπατούσε”! Όλοι τον μετακινούσαν γιατί κανείς δεν τον ήθελε μπροστά στο σπίτι του, λόγω της μυρωδιάς. Δεν ήξερες ποτέ πού θα τον βρεις. Και να σκεφτείς πως στην ουσία εμείς πετούσαμε σε αυτόν τα σκουπίδια μας, όχι κάποιος ξένος. Πιο πριν δεν είχαμε καθόλου κάδους. Έβαζαν όλοι τα σκουπίδια τους στη γωνία τη δική μας. Κι αν μια μέρα δεν πέρναγε το απορριματοφόρο, γινόταν χαμός από τα χαρτιά, τα σκυλιά κλπ. Γινόταν χαμός, μάχες ολόκληρες! Με τους ατομικούς κάδους λύθηκε το πρόβλημα. Περνάει το φορτηγό, τον αδειάζει και μετά τον κλειδώνω. Είναι δικός μου, είμαι εγώ υπεύθυνη για αυτόν.
Πριν μπουν οι ατομικοί κάδοι, είχαμε μεγάλο πρόβλημα με τα σκουπίδια. Θυμάμαι στη γειτονιά μας υπήρχε ένας μεγάλος κάδος που τη νύχτα “περπατούσε”! Όλοι τον μετακινούσαν γιατί κανείς δεν τον ήθελε μπροστά στο σπίτι του, λόγω της μυρωδιάς. Δεν ήξερες ποτέ πού θα τον βρεις. Και να σκεφτείς πως στην ουσία εμείς πετούσαμε σε αυτόν τα σκουπίδια μας, όχι κάποιος ξένος. Πιο πριν δεν είχαμε καθόλου κάδους. Έβαζαν όλοι τα σκουπίδια τους στη γωνία τη δική μας. Κι αν μια μέρα δεν πέρναγε το απορριματοφόρο, γινόταν χαμός από τα χαρτιά, τα σκυλιά κλπ. Γινόταν χαμός, μάχες ολόκληρες! Με τους ατομικούς κάδους λύθηκε το πρόβλημα. Περνάει το φορτηγό, τον αδειάζει και μετά τον κλειδώνω. Είναι δικός μου, είμαι εγώ υπεύθυνη για αυτόν.
θεμέλια για μια ποιοτική ζωή
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Αρχικά ο άντρας μου έψαχνε ένα οικόπεδο όπου θα μπορούσαμε να χτίσουμε τρεις μεζονέτες τη μία δίπλα στην άλλη. Κι αυτό, γιατί ήθελε να φτιάξουμε σπίτια και για τα παιδιά μας. Όμως του άλλαξε γνώμη ένας γνωστός μας. Συγκεκριμένα του είπε, “γιατί να τα δεσμέυσεις τα παιδιά να μείνουν το ένα δίπλα στο άλλο; Ξέρουμε και για τις σχέσεις που αναπτύσσονται συχνά μεταξύ αδελφών που μένουν κοντά”. Εκτός αυτού, είδαμε κι ένα οικόπεδο όπου κάποιος είχε χτίσει τρεις μεζονέτες, όπως σκεφτόμασταν κι εμείς. Δεν μας άρεσε καθόλου! Προτιμήσαμε λοιπόν, να πάρουμε ένα οικόπεδο όπου θα χτίζαμε λιγότερα τετραγωνικά, αλλά θα μπορούσαμε να αφήσουμε χώρο για κήπο. Γιατί για αυτό ερχόμασταν άλλωστε, με αυτή τη λογική. Βέβαια, αυτό εξαρτάται από το τι ζητάει ο καθένας. Αυτοί που έρχονται τώρα τελευταία, έρχονται καθαρά με τη λογική της πολυκατοικίας. Του τσιμένου. Όσοι χτίζουν μόνοι τους τα σπίτια τους, αφήνουν κήπο. Όσοι αγοράζουν τις μεζονέτες έτοιμες, όχι. Γιατί ο εργολάβος χτίζει όσο περισσότερο οικόπεδο μπορεί. Οι νέες πολυκατοικίες δεν έχουν ούτε καν γκαράζ. Βάζουν τα αυτοκίνητά τους μέσα στα άδεια χωράφια, τα απούλητα. Όταν θα πουληθούν, θα είναι κι εδώ τα αυτοκίνητα όπως στο Περιστέρι και τον Κορυδαλλό. Όποιος προλαβαίνει θα βάζει το αυτοκίνητό του όπου βρει!
Αρχικά ο άντρας μου έψαχνε ένα οικόπεδο όπου θα μπορούσαμε να χτίσουμε τρεις μεζονέτες τη μία δίπλα στην άλλη. Κι αυτό, γιατί ήθελε να φτιάξουμε σπίτια και για τα παιδιά μας. Όμως του άλλαξε γνώμη ένας γνωστός μας. Συγκεκριμένα του είπε, “γιατί να τα δεσμέυσεις τα παιδιά να μείνουν το ένα δίπλα στο άλλο; Ξέρουμε και για τις σχέσεις που αναπτύσσονται συχνά μεταξύ αδελφών που μένουν κοντά”. Εκτός αυτού, είδαμε κι ένα οικόπεδο όπου κάποιος είχε χτίσει τρεις μεζονέτες, όπως σκεφτόμασταν κι εμείς. Δεν μας άρεσε καθόλου! Προτιμήσαμε λοιπόν, να πάρουμε ένα οικόπεδο όπου θα χτίζαμε λιγότερα τετραγωνικά, αλλά θα μπορούσαμε να αφήσουμε χώρο για κήπο. Γιατί για αυτό ερχόμασταν άλλωστε, με αυτή τη λογική. Βέβαια, αυτό εξαρτάται από το τι ζητάει ο καθένας. Αυτοί που έρχονται τώρα τελευταία, έρχονται καθαρά με τη λογική της πολυκατοικίας. Του τσιμένου. Όσοι χτίζουν μόνοι τους τα σπίτια τους, αφήνουν κήπο. Όσοι αγοράζουν τις μεζονέτες έτοιμες, όχι. Γιατί ο εργολάβος χτίζει όσο περισσότερο οικόπεδο μπορεί. Οι νέες πολυκατοικίες δεν έχουν ούτε καν γκαράζ. Βάζουν τα αυτοκίνητά τους μέσα στα άδεια χωράφια, τα απούλητα. Όταν θα πουληθούν, θα είναι κι εδώ τα αυτοκίνητα όπως στο Περιστέρι και τον Κορυδαλλό. Όποιος προλαβαίνει θα βάζει το αυτοκίνητό του όπου βρει!
Η πολυκατοικία με πνίγει
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Εγώ την περιοχή την πρωτογνώρισα από μια ξαδέλφη μου. Είχε εξοχικό εδώ κι ερχόμασταν τα καλοκαίρια. Όταν παντρεύτηκε το 1998, αποφάσισε να κάνει μια επέκταση στο εξοχικό και να το κάνει μόνιμη κατοικία. Θυμάμαι πως της λέγαμε, «καλά, πού θα πας να μείνεις στην ερημία, θα σε φάνε οι λύκοι εκεί!». Το βλέπαμε τελείως εξοχικό το μέρος εδώ. Μετά από μερικά χρόνια, όταν εγκαταστάθηκα κι εγώ στην περιοχή, γυρίζει μια μέρα ξαδέφη μου και μου λέει: “Θυμάσαι τι έλεγες; Το φανταζόσουν πως θα έρθεις να μείνεις ποτέ εδώ;”. Όχι, δεν το φανταζόμουν! Αλλά μετά το έβλεπα κι εγώ διαφορετικά το ζήτημα. Με έπνιγε το τσιμέντο στο κέντρο. Ακόμα και από τη Νέα Σμύρνη, όπου έχουμε δικό μας σπίτι, δεν στεναχωρήθηκα που έφυγα. Πιο πολύ με πήραξε που αλλάξαμε σπίτι εδώ, που αφήσαμε το νοικιασμένο και πήγαμε στο δικό μας. Κι όταν μου λέει ο άντρας μου καμιά φορά «θα γυρίσουμε πίσω», γίνομαι έξαλλη! Ακόμα και στη μάνα μου, που μένει ακόμα εκεί, έλεγα στην αρχή, «αν θέλεις πήγαινε εσύ, εγώ δεν μπορώ να κατέβω». Με πνίγει η πολυκατοικία! Βέβαια, ξαναπηγαίνω για να δω τη μάνα μου. Αλλά μόνο για αυτό!
Εγώ την περιοχή την πρωτογνώρισα από μια ξαδέλφη μου. Είχε εξοχικό εδώ κι ερχόμασταν τα καλοκαίρια. Όταν παντρεύτηκε το 1998, αποφάσισε να κάνει μια επέκταση στο εξοχικό και να το κάνει μόνιμη κατοικία. Θυμάμαι πως της λέγαμε, «καλά, πού θα πας να μείνεις στην ερημία, θα σε φάνε οι λύκοι εκεί!». Το βλέπαμε τελείως εξοχικό το μέρος εδώ. Μετά από μερικά χρόνια, όταν εγκαταστάθηκα κι εγώ στην περιοχή, γυρίζει μια μέρα ξαδέφη μου και μου λέει: “Θυμάσαι τι έλεγες; Το φανταζόσουν πως θα έρθεις να μείνεις ποτέ εδώ;”. Όχι, δεν το φανταζόμουν! Αλλά μετά το έβλεπα κι εγώ διαφορετικά το ζήτημα. Με έπνιγε το τσιμέντο στο κέντρο. Ακόμα και από τη Νέα Σμύρνη, όπου έχουμε δικό μας σπίτι, δεν στεναχωρήθηκα που έφυγα. Πιο πολύ με πήραξε που αλλάξαμε σπίτι εδώ, που αφήσαμε το νοικιασμένο και πήγαμε στο δικό μας. Κι όταν μου λέει ο άντρας μου καμιά φορά «θα γυρίσουμε πίσω», γίνομαι έξαλλη! Ακόμα και στη μάνα μου, που μένει ακόμα εκεί, έλεγα στην αρχή, «αν θέλεις πήγαινε εσύ, εγώ δεν μπορώ να κατέβω». Με πνίγει η πολυκατοικία! Βέβαια, ξαναπηγαίνω για να δω τη μάνα μου. Αλλά μόνο για αυτό!
Αίσθημα ελευθερίας
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Εκεί όπου έμενα πριν έρθω εδώ ένοιωθα εγκλωβισμένη. Δεν μπορούσα να μετακινήσω ούτε το καρότσι του παιδιού. Όταν ήρθαμε εδώ, ένοιωσα πως απελευθερώθηκα. Κυρίως γιατί ήταν ίσιο το μέρος και μπορούσα να μετακινήσω το καρότσι του παιδιού. Επίσης, αυτό που μου άρεσε ήταν πως μπορούσα να δω τις διαφορές των εποχών. Τι κι αν δεν υπάρχουν πολλά μαγαζιά όπως στο κέντρο; Δεν μου έλλειψαν. Άλλωστε και που τα είχα στα πόδια μου, δεν είχα το χρόνο να κάνω βόλτα σε αυτά. Αντίθετα, εδώ ένοιωσα πιο ελεύθερη γιατί μπορούσα να βγάλω τα παιδιά έξω.
Εκεί όπου έμενα πριν έρθω εδώ ένοιωθα εγκλωβισμένη. Δεν μπορούσα να μετακινήσω ούτε το καρότσι του παιδιού. Όταν ήρθαμε εδώ, ένοιωσα πως απελευθερώθηκα. Κυρίως γιατί ήταν ίσιο το μέρος και μπορούσα να μετακινήσω το καρότσι του παιδιού. Επίσης, αυτό που μου άρεσε ήταν πως μπορούσα να δω τις διαφορές των εποχών. Τι κι αν δεν υπάρχουν πολλά μαγαζιά όπως στο κέντρο; Δεν μου έλλειψαν. Άλλωστε και που τα είχα στα πόδια μου, δεν είχα το χρόνο να κάνω βόλτα σε αυτά. Αντίθετα, εδώ ένοιωσα πιο ελεύθερη γιατί μπορούσα να βγάλω τα παιδιά έξω.
Οι δυσκολίες της εγκατάστασης
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Εγώ ήρθα εδώ χωρίς να το θέλω. Ο λόγος που ήρθαμε ήταν η εργασία του συζήγου μου, ο οποίος εργάζεται πολλά χρόνια στην περιοχή. Αγοράσαμε λοιπόν, ένα οικόπεδο το 1996. Το 1998 αρχίσαμε να το κτίζουμε και το 2001 εγκατασταθήκαμε μόνιμα. Αρχικά όταν παντρευτήκαμε πήγαμε στο κέντρο έπειτα στον Κορυδαλλό και μετά ήρθαμε εδώ. Επειδή εγώ είμαι της βαβούρας και δεν μου αρέσει η απομόνωση, πρέπει να ομολογήσω πως αρχικά δεν μου άρεσε καθόλου εδώ. Αισθάνθηκα πως ήμουν σε μια ερημιά. Υπήρχε απόλυτη ησυχία, μόνο σκυλιά άκουγα. Φοβόμουν λοιπόν, πολλές φορές δεν κοιμόμουν κιόλας. Ακόμα και σήμερα έχω τους ενδοιασμούς μου για την περιοχή. Στον Κορυδαλλό έπαιρνα τους δρόμους, πήγαινα στα μαγαζιά, μου πέρναγε αυτό που είχα. Εδώ τι να κάνω; Ούτε να περπατήσεις δεν μπορείς! Κάνεις δύο βήματα και βλέπεις αγέλες τα σκυλιά. Για αυτό κι εγώ πήρα αμάξι. Για να μπορώ να κυκλοφορώ.
Εγώ ήρθα εδώ χωρίς να το θέλω. Ο λόγος που ήρθαμε ήταν η εργασία του συζήγου μου, ο οποίος εργάζεται πολλά χρόνια στην περιοχή. Αγοράσαμε λοιπόν, ένα οικόπεδο το 1996. Το 1998 αρχίσαμε να το κτίζουμε και το 2001 εγκατασταθήκαμε μόνιμα. Αρχικά όταν παντρευτήκαμε πήγαμε στο κέντρο έπειτα στον Κορυδαλλό και μετά ήρθαμε εδώ. Επειδή εγώ είμαι της βαβούρας και δεν μου αρέσει η απομόνωση, πρέπει να ομολογήσω πως αρχικά δεν μου άρεσε καθόλου εδώ. Αισθάνθηκα πως ήμουν σε μια ερημιά. Υπήρχε απόλυτη ησυχία, μόνο σκυλιά άκουγα. Φοβόμουν λοιπόν, πολλές φορές δεν κοιμόμουν κιόλας. Ακόμα και σήμερα έχω τους ενδοιασμούς μου για την περιοχή. Στον Κορυδαλλό έπαιρνα τους δρόμους, πήγαινα στα μαγαζιά, μου πέρναγε αυτό που είχα. Εδώ τι να κάνω; Ούτε να περπατήσεις δεν μπορείς! Κάνεις δύο βήματα και βλέπεις αγέλες τα σκυλιά. Για αυτό κι εγώ πήρα αμάξι. Για να μπορώ να κυκλοφορώ.
Συζήτηση για τα λύματα στο δρόμο
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Όταν πρωτοήρθαμε στην περιοχή είχαμε πολύ μεγάλο πρόβλημα με τα βοθρολύματα. Ακόμα βέβαια έχουμε, αφού όλοι σχεδόν τα πετούν έξω. Στην αρχή λοιπόν, τόσο εγώ όσο κι ο σύζυγός μου προσπαθήσαμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα πολύ ευγενικά. Προσπαθήσαμε να το κουβεντιάσουμε με τους γείτονες. Θυμάμαι χαρακτηριστικά μια Μεγάλη Παρασκευή ξεκίνησα να πάω στην εκκλησία, στον Επιτάφιο, και δεν μπορούσα να πατήσω. Έπρεπε να πατήσω πάνω στα βοθρολύματα για να πάω στην εκκλησία με τα πόδια. Ήξερα ότι αυτά προέρχονταν από ένα σπίτι λίγο πιο πάνω από μας. Πήγα λοιπόν πολύ ευγενικά στην γειτόνισσα, η οποία ήταν κι αυτή καινούργια, και της λέω: «ξέρεις υπάρχει πρόβλημα. Σε παρακαλώ, να βρούμε μια λύση». Η αντίδρασή της ήταν εντελώς αδιάφορη. Δεν μου έδωσε καμία σημασία! Αφού είδαμε ότι με τη συζήτηση δεν μπορεί να γίνει κάτι, αναγκαστήκαμε κι εμείς να φέρουμε 1-2 φορές την αστυνομία. Ωστόσο, οι περισσότεροι συνεχίζουν ακόμα να βγάζουν τα λύματα. Είναι πάρα πολύ έντονο το πρόβλημα και λόγω της μυρωδιάς.
Όταν πρωτοήρθαμε στην περιοχή είχαμε πολύ μεγάλο πρόβλημα με τα βοθρολύματα. Ακόμα βέβαια έχουμε, αφού όλοι σχεδόν τα πετούν έξω. Στην αρχή λοιπόν, τόσο εγώ όσο κι ο σύζυγός μου προσπαθήσαμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα πολύ ευγενικά. Προσπαθήσαμε να το κουβεντιάσουμε με τους γείτονες. Θυμάμαι χαρακτηριστικά μια Μεγάλη Παρασκευή ξεκίνησα να πάω στην εκκλησία, στον Επιτάφιο, και δεν μπορούσα να πατήσω. Έπρεπε να πατήσω πάνω στα βοθρολύματα για να πάω στην εκκλησία με τα πόδια. Ήξερα ότι αυτά προέρχονταν από ένα σπίτι λίγο πιο πάνω από μας. Πήγα λοιπόν πολύ ευγενικά στην γειτόνισσα, η οποία ήταν κι αυτή καινούργια, και της λέω: «ξέρεις υπάρχει πρόβλημα. Σε παρακαλώ, να βρούμε μια λύση». Η αντίδρασή της ήταν εντελώς αδιάφορη. Δεν μου έδωσε καμία σημασία! Αφού είδαμε ότι με τη συζήτηση δεν μπορεί να γίνει κάτι, αναγκαστήκαμε κι εμείς να φέρουμε 1-2 φορές την αστυνομία. Ωστόσο, οι περισσότεροι συνεχίζουν ακόμα να βγάζουν τα λύματα. Είναι πάρα πολύ έντονο το πρόβλημα και λόγω της μυρωδιάς.
Ετικέτες
αδιαφορία,
ανθρ.σχέσεις,
αρχές,
κακός λύκος-γείτονας,
λύματα,
νοοτροπία,
περιβαλλ.συνείδηση
Ο καθένας κάνει ότι θέλει
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Θυμάμαι μια φορά ένας γείτονας έφερε κάτι ξύλα και τα παράτησε μέσα στο δρόμο. Ήρθαν τότε 2-3 γείτονες που μένουν πιο πέρα και διαμαρτυρήθηκαν. Αυτός, το μόνο που βρήκε να πει ήταν, “έλα μωρέ, δικός σας είναι ο δρόμος;”. Έτσι σκέφτονται όλοι. Έχω έρθει εδώ, έχω αγοράσει τη μεζονέτα, έχω δώσει τα εκατομμύρια μου και κάνω ό,τι γουστάρω. Κι ούτε με νοιάζει ποιοι είσαστε και τι θέλετε και τι ζητάτε.
Θυμάμαι μια φορά ένας γείτονας έφερε κάτι ξύλα και τα παράτησε μέσα στο δρόμο. Ήρθαν τότε 2-3 γείτονες που μένουν πιο πέρα και διαμαρτυρήθηκαν. Αυτός, το μόνο που βρήκε να πει ήταν, “έλα μωρέ, δικός σας είναι ο δρόμος;”. Έτσι σκέφτονται όλοι. Έχω έρθει εδώ, έχω αγοράσει τη μεζονέτα, έχω δώσει τα εκατομμύρια μου και κάνω ό,τι γουστάρω. Κι ούτε με νοιάζει ποιοι είσαστε και τι θέλετε και τι ζητάτε.
Όταν μπήκαν οι κλέφτες στο σπίτι μας
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Εμείς ήρθαμε με τη λογική πως θα έχουμε το γείτονα, θα του μιλάμε, θα έχουμε την παρέα του. Μας άρεσε πάρα πολύ αυτό. Αλλά νοιώσαμε μεγάλη απογοήτευση. Και από τον γείτονα που μένει δεξιά μας και από αυτόν που μένει αριστερά. Γιατί; Δεν θέλω να αναφερθώ σε λεπτομέρειες. Σε γενικές γραμμές πάντως, ενώ ξεκινήσαμε με πολύ ωραίες σχέσεις, δώσαμε πάρα πολλά και το μόνο που εισπράξαμε ήταν μεγάλη απογοήτευση. Να φανταστείς, ακόμα κι όταν μπήκαν στο σπίτι μας κλέφτες, χτύπαγαν οι συναγερμοί και εμείς ουρλιάζαμε και δεν βγήκαν έξω ούτε καν για να δούνε αν ζούμε. Και το μόνο που βρήκε να πει ο ένας την άλλη μέρα το πρωί ήταν πως νόμιζε πως χτύπαγε ο συναγερμός του αυτοκινήτου! Τρεις η ώρα το πρωί! Που είχαμε ξεσηκώσει εμείς όλη τη γειτονιά γιατί φωνάζαμε. Ή μάλλον, ουρλιάζαμε, δεν φωνάζαμε! Και μόνο τα φώτα που ανάψαμε μετά, αυτό έφτανε για να καταλάβουν τι γινόταν. Που και να μην τον ξέρεις τον άλλο, ενδιαφέρεσαι να δεις τι του συμβαίνει. Για παράδειγμα, προχτές χτύπαγε του απέναντι. Βγήκα αμέσως έξω και περίμενα να δω τι γίνεται, γιατί ξέρω ότι λείπουνε. Περίμενα να δω μήπως βγει κάποιος, μήπως δω κάτι, να έχω να καταθέσω και εγώ κάτι. Τέλος πάντων! Έχουμε εισπράξει μεγάλη απογοήτευση σε ό,τι αφορά στη σχέση των ανθρώπων. Γιατί το μόνο που κάνουν είναι να απαξιούν ακόμα και να γυρίσουν να σε κοιτάξουν. Δεν τους ενδιαφέρει να δουν ποιος μένει απέναντι. Μπαίνουν-βγαίνουν με ένα τζιπ και με ένα γυαλί μαύρο και αυτό είναι όλο!
Εμείς ήρθαμε με τη λογική πως θα έχουμε το γείτονα, θα του μιλάμε, θα έχουμε την παρέα του. Μας άρεσε πάρα πολύ αυτό. Αλλά νοιώσαμε μεγάλη απογοήτευση. Και από τον γείτονα που μένει δεξιά μας και από αυτόν που μένει αριστερά. Γιατί; Δεν θέλω να αναφερθώ σε λεπτομέρειες. Σε γενικές γραμμές πάντως, ενώ ξεκινήσαμε με πολύ ωραίες σχέσεις, δώσαμε πάρα πολλά και το μόνο που εισπράξαμε ήταν μεγάλη απογοήτευση. Να φανταστείς, ακόμα κι όταν μπήκαν στο σπίτι μας κλέφτες, χτύπαγαν οι συναγερμοί και εμείς ουρλιάζαμε και δεν βγήκαν έξω ούτε καν για να δούνε αν ζούμε. Και το μόνο που βρήκε να πει ο ένας την άλλη μέρα το πρωί ήταν πως νόμιζε πως χτύπαγε ο συναγερμός του αυτοκινήτου! Τρεις η ώρα το πρωί! Που είχαμε ξεσηκώσει εμείς όλη τη γειτονιά γιατί φωνάζαμε. Ή μάλλον, ουρλιάζαμε, δεν φωνάζαμε! Και μόνο τα φώτα που ανάψαμε μετά, αυτό έφτανε για να καταλάβουν τι γινόταν. Που και να μην τον ξέρεις τον άλλο, ενδιαφέρεσαι να δεις τι του συμβαίνει. Για παράδειγμα, προχτές χτύπαγε του απέναντι. Βγήκα αμέσως έξω και περίμενα να δω τι γίνεται, γιατί ξέρω ότι λείπουνε. Περίμενα να δω μήπως βγει κάποιος, μήπως δω κάτι, να έχω να καταθέσω και εγώ κάτι. Τέλος πάντων! Έχουμε εισπράξει μεγάλη απογοήτευση σε ό,τι αφορά στη σχέση των ανθρώπων. Γιατί το μόνο που κάνουν είναι να απαξιούν ακόμα και να γυρίσουν να σε κοιτάξουν. Δεν τους ενδιαφέρει να δουν ποιος μένει απέναντι. Μπαίνουν-βγαίνουν με ένα τζιπ και με ένα γυαλί μαύρο και αυτό είναι όλο!
Το όνειρο μπορεί να γίνει "εφιάλτης"
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Για εμένα και το σύζυγό μου ήταν όνειρο ζωής να έχουμε μια μονοκατοικία. Ήταν κοινό όνειρο. Και να γιατί: Αφενός, εγώ μεγάλωσα σε επαρχία. Ήταν οι γονείς μου δάσκαλοι και έχω ζήσει όλα τα παιδικά μου χρόνια στην επαρχία. Στην Πελοπόννησο πιο πολύ. Και θυμάμαι όταν βγαίναμε έξω με τα ποδήλατα, που παίζαμε, που κάναμε πολλά πράγματα! Είχαμε στενές σχέσεις με τους ανθρώπους. Από το σχολείο ήδη, με τους συμμαθητές. Από την άλλη, ο άντρας μου μεγάλωσε στο Περιστέρι. Και τότε εκεί ήταν όλο χωράφια. Δηλαδή είχε ζήσει την αλάνα, όπου βγαίνανε πολλά παιδιά της ίδιας ηλικίας στη γειτονιά. Είχαμε λοιπόν, αυτά τα βιώματα. Όταν παντρευτήκαμε, μείναμε αρχικά στο Περιστέρι. Είχε ακόμα την ατμόσφαιρα της γειτονιάς, αλλά και αυτή τη νοοτροπία της πολύ μικρής κοινότητας, του χωριού που κάπου σε πνίγει. Που βγαίνεις έξω με την τσάντα και σε ρωτάνε, «και πού πας, και τι ψώνισες και τι έχεις μέσα;». Κάπου αυτό μας έπνιγε και τους δύο. Από την άλλη, θέλαμε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν κάπου όπου θα έχει πράσινο και χώρο για να παίξουνε. Έτσι, αρχίσαμε από νωρίς να ψάχνουμε προς τα εδώ, στο Κρυονέρι κυρίως γιατί εκεί ήταν να μεταφερθεί η δουλειά του συζύγου μου. Τελικά, καταλήξαμε στον Άγιο Στέφανο. Ερχόμενοι πιστεύαμε πως θα είναι όλα πολύ ωραία: θα χτίσουμε ένα σπίτι, θα αφήσουμε πολύ μεγάλο κήπο, θα το κάνουμε όπως το φανταζόμαστε. Επειδή μείναμε πολλά χρόνια στα μπετά, ανεβαίναμε συχνά. Έκαναν έτσι τα παιδιά μας κάποιες γνωριμίες. Τους άρεσε που μπορούσαν να κάνουν ποδήλατο, που έπαιζαν μπάλα στο 2ο Δημοτικό σχολείο που είναι κοντά μας. Συχνά, έρχονταν και φίλοι μας από το Περιστέρι σαν εκδρομούλα… Όμως μετά άρχισε η ραγδαία ανάπτυξη της περιοχής. Όταν εμείς πήραμε το οικόπεδο, ήταν σχεδόν όλα τα οικόπεδα γύρω άκτιστα. Και μέχρι να τελειώσουμε, είχαν κτιστεί όλα. Γιατί έρχονται όλοι εδώ με την νοοτροπία «έχω 500 μέτρα οικόπεδο; Θα χτίσω όσο περισσότερο μπορώ και όσος κοινόχρηστος χώρος μου μένει θα τον κάνω πλάκα. Θέλω τσιμέντο, δεν θέλω χώμα. Και αν είναι να βάλω δέντρα, θα βάλω λέιλα και δύο λουλούδια. Έτσι, για να πω ότι έχω πράσινο».
Για εμένα και το σύζυγό μου ήταν όνειρο ζωής να έχουμε μια μονοκατοικία. Ήταν κοινό όνειρο. Και να γιατί: Αφενός, εγώ μεγάλωσα σε επαρχία. Ήταν οι γονείς μου δάσκαλοι και έχω ζήσει όλα τα παιδικά μου χρόνια στην επαρχία. Στην Πελοπόννησο πιο πολύ. Και θυμάμαι όταν βγαίναμε έξω με τα ποδήλατα, που παίζαμε, που κάναμε πολλά πράγματα! Είχαμε στενές σχέσεις με τους ανθρώπους. Από το σχολείο ήδη, με τους συμμαθητές. Από την άλλη, ο άντρας μου μεγάλωσε στο Περιστέρι. Και τότε εκεί ήταν όλο χωράφια. Δηλαδή είχε ζήσει την αλάνα, όπου βγαίνανε πολλά παιδιά της ίδιας ηλικίας στη γειτονιά. Είχαμε λοιπόν, αυτά τα βιώματα. Όταν παντρευτήκαμε, μείναμε αρχικά στο Περιστέρι. Είχε ακόμα την ατμόσφαιρα της γειτονιάς, αλλά και αυτή τη νοοτροπία της πολύ μικρής κοινότητας, του χωριού που κάπου σε πνίγει. Που βγαίνεις έξω με την τσάντα και σε ρωτάνε, «και πού πας, και τι ψώνισες και τι έχεις μέσα;». Κάπου αυτό μας έπνιγε και τους δύο. Από την άλλη, θέλαμε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν κάπου όπου θα έχει πράσινο και χώρο για να παίξουνε. Έτσι, αρχίσαμε από νωρίς να ψάχνουμε προς τα εδώ, στο Κρυονέρι κυρίως γιατί εκεί ήταν να μεταφερθεί η δουλειά του συζύγου μου. Τελικά, καταλήξαμε στον Άγιο Στέφανο. Ερχόμενοι πιστεύαμε πως θα είναι όλα πολύ ωραία: θα χτίσουμε ένα σπίτι, θα αφήσουμε πολύ μεγάλο κήπο, θα το κάνουμε όπως το φανταζόμαστε. Επειδή μείναμε πολλά χρόνια στα μπετά, ανεβαίναμε συχνά. Έκαναν έτσι τα παιδιά μας κάποιες γνωριμίες. Τους άρεσε που μπορούσαν να κάνουν ποδήλατο, που έπαιζαν μπάλα στο 2ο Δημοτικό σχολείο που είναι κοντά μας. Συχνά, έρχονταν και φίλοι μας από το Περιστέρι σαν εκδρομούλα… Όμως μετά άρχισε η ραγδαία ανάπτυξη της περιοχής. Όταν εμείς πήραμε το οικόπεδο, ήταν σχεδόν όλα τα οικόπεδα γύρω άκτιστα. Και μέχρι να τελειώσουμε, είχαν κτιστεί όλα. Γιατί έρχονται όλοι εδώ με την νοοτροπία «έχω 500 μέτρα οικόπεδο; Θα χτίσω όσο περισσότερο μπορώ και όσος κοινόχρηστος χώρος μου μένει θα τον κάνω πλάκα. Θέλω τσιμέντο, δεν θέλω χώμα. Και αν είναι να βάλω δέντρα, θα βάλω λέιλα και δύο λουλούδια. Έτσι, για να πω ότι έχω πράσινο».
Ετικέτες
ανθρ.σχέσεις,
γειτονιά,
ευτυχία-όνειρο ζωής,
νοοτροπία,
ποιότητα ζωής,
σχέδιο πόλης-δόμηση,
φύση
Όλα αλλάζουν
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Όταν ήρθαμε στην Άνοιξη, στην περιοχή που μένουμε είχε βατράχια. Σιγά-σιγά βέβαια, το μέρος χτίστηκε. Ήρθαμε εδώ γιατί υπήρχε το οικόπεδο από το 1960. Το είχε αγοράσει η πεθερά μου. Τέλος πάντων, αφού υπήρχε το οικόπεδο αποφασίσαμε να χτίσουμε εδώ. Πριν μέναμε στο Μαρούσι. Στο τότε Μαρούσι, το πολύ ωραίο Μαρούσι! Πραγματικά, τη δεκαετία του 1980 που βρεθήκαμε εμείς εκεί ήταν άλλο πράγμα! Τώρα, ούτε για ψώνια δεν πάμε εκεί.
Όταν ήρθαμε στην Άνοιξη, στην περιοχή που μένουμε είχε βατράχια. Σιγά-σιγά βέβαια, το μέρος χτίστηκε. Ήρθαμε εδώ γιατί υπήρχε το οικόπεδο από το 1960. Το είχε αγοράσει η πεθερά μου. Τέλος πάντων, αφού υπήρχε το οικόπεδο αποφασίσαμε να χτίσουμε εδώ. Πριν μέναμε στο Μαρούσι. Στο τότε Μαρούσι, το πολύ ωραίο Μαρούσι! Πραγματικά, τη δεκαετία του 1980 που βρεθήκαμε εμείς εκεί ήταν άλλο πράγμα! Τώρα, ούτε για ψώνια δεν πάμε εκεί.
Η καλημέρα στην γειτονιά
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Οι γείτονες που μένουν πίσω από το σπίτι μας έχουν βάλει στον τοίχο τους λέιλα. Έχουν μεγαλώσει και έχουν γίνει θηρία. Μάλιστα μας δημιουργούν και πρόβλημα, γιατί φέρνουν υγρασία και εμποδίζουν το φως να μπει στο σπίτι μας. Με αυτούς λοιπόν, έχουμε να πούμε “καλημέρα” και δύο χρόνια μπορώ να σου πω! Οπότε, δεν έχουμε μαλώσει και ποτέ. Αυτό που θέλω να πω είναι πως πολλοί επιδιώκουν μόνοι τους να απομονωθούν. Βέβαια, όχι τόσο εδώ στην Άνοιξη, όσο στην Εκάλη, όπου έχουν κάνει τα σπίτια τους σαν κάστρα. Πού να μπορέσεις να μιλήσεις με αυτούς τους ανθρώπους; Κι εμείς έχουμε κλείσει τον κήπο δεξιά κι αριστερά, αλλά όχι μπροστά. Δεν το κλείσαμε τελείως. Θέλουμε να έχουμε δέντρα για να μας δίνουν την αίσθηση της φύσης, όχι για να μην βλέπουμε το γείτονα. Άλλωστε, είναι και ζήτημα διάθεσης. Με τον ένα γείτονα που έχουμε καλή σχέση, και στον κήπο θα βγούμε, και θα μιλήσουμε… δεν μας εμποδίζουν τα δέντρα. Ενώ με τον άλλο, είτε είχα είτε δεν είχα λέιλα, η μούρη του θα ήταν πάντα εκεί.
Οι γείτονες που μένουν πίσω από το σπίτι μας έχουν βάλει στον τοίχο τους λέιλα. Έχουν μεγαλώσει και έχουν γίνει θηρία. Μάλιστα μας δημιουργούν και πρόβλημα, γιατί φέρνουν υγρασία και εμποδίζουν το φως να μπει στο σπίτι μας. Με αυτούς λοιπόν, έχουμε να πούμε “καλημέρα” και δύο χρόνια μπορώ να σου πω! Οπότε, δεν έχουμε μαλώσει και ποτέ. Αυτό που θέλω να πω είναι πως πολλοί επιδιώκουν μόνοι τους να απομονωθούν. Βέβαια, όχι τόσο εδώ στην Άνοιξη, όσο στην Εκάλη, όπου έχουν κάνει τα σπίτια τους σαν κάστρα. Πού να μπορέσεις να μιλήσεις με αυτούς τους ανθρώπους; Κι εμείς έχουμε κλείσει τον κήπο δεξιά κι αριστερά, αλλά όχι μπροστά. Δεν το κλείσαμε τελείως. Θέλουμε να έχουμε δέντρα για να μας δίνουν την αίσθηση της φύσης, όχι για να μην βλέπουμε το γείτονα. Άλλωστε, είναι και ζήτημα διάθεσης. Με τον ένα γείτονα που έχουμε καλή σχέση, και στον κήπο θα βγούμε, και θα μιλήσουμε… δεν μας εμποδίζουν τα δέντρα. Ενώ με τον άλλο, είτε είχα είτε δεν είχα λέιλα, η μούρη του θα ήταν πάντα εκεί.
Οι παλιές μου γειτονιές
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Στην παλιά μου γειτονιά οι σχέσεις μου με τους γείτονες ήταν καλές. Μόνο με τον συνιδιοκτήτη είχαμε κάποιες προστριβές. Με τους άλλους ήταν πολύ καλές. Αλλά με τον συγκεκριμένο είχαμε πρόβλημα. Και να φανταστείς πως εμένα μου αρέσει να βρίσκομαι σε κοντινή απόσταση με τον άλλο. Αν ήμουν σε ένα οικόπεδο 5 στρεμμάτων, όπου δε θα ήξερα ούτε που είναι η είσοδος και δεν θα έβλεπα το γείτονα, θα ένοιωθα άσχημα. Θα φοβόμουν! Θα ένοιωθα ανασφάλεια. Βέβαια, αν έχεις καλές σχέσεις με τον άλλο, όλα αυτά είναι θετικά. Αν ο άλλος αρχίσει να γκρινιάζει συνεχώς και να σου λέει «γιατί άνοιξες το παράθυρο, γιατί τίναξες» κλπ., τότε δημιουργείτε κάποιο πρόβλημα. Στην καινούργια γειτονιά δεν ήμαστε τόσο αποπνικτικά όσο στην παλιά. Εκεί ήμασταν ένας δρόμος και μίλαγες με τον απέναντι άνετα. Δεν φώναζες για να σε ακούσει. Στη νέα γειτονιά, σίγουρα δεν έχω τόσο πολύ σχέση με τους γείτονες, με την έννοια πως δεν προλαβαίνω. Δεν έχω χρόνο να πιάσω κουβέντα, να πάω για καφέ… Αλλά οι σχέσεις μας, είτε φιλικές είτε έστω τυπικές, είναι καλές, δεν έχω πρόβλημα. Αλλά προτιμώ αυτό που είχα στην παλιά μου γειτονιά. Που ήξερα πως η γειτόνισσά μου είναι απέναντι, πως αν της κάνω ένα τηλέφωνο θα έρθει. Ή πως αν δεν τη δω, να της χτυπήσω την πόρτα, να δω, είναι καλά; Αυτό το πράγμα είναι καλό να το έχεις σε μια γειτονιά, με ένα γείτονα. Γιατί αν δεν έχεις κι αυτή την οικειότητα είναι άσχημο. Εμένα τουλάχιστον, με πειράζει. Γιατί έζησα και σε πολυκατοικία και δεν είχα πολλές σχέσεις με τους γείτονες. Πολύ απρόσωπα τα θυμάμαι. Οι δικοί μου που είχανε πάρε-δώσε με κοινόχρηστα και λοιπά, κάπου τους γνωρίζανε τους γείτονες. Εγώ δεν έδινα σημασία. Ίσως λόγω ηλικίας; Δεν ξέρω… Δεν έχω πάντως καλή εντύπωση από την πολυκατοικία.
Στην παλιά μου γειτονιά οι σχέσεις μου με τους γείτονες ήταν καλές. Μόνο με τον συνιδιοκτήτη είχαμε κάποιες προστριβές. Με τους άλλους ήταν πολύ καλές. Αλλά με τον συγκεκριμένο είχαμε πρόβλημα. Και να φανταστείς πως εμένα μου αρέσει να βρίσκομαι σε κοντινή απόσταση με τον άλλο. Αν ήμουν σε ένα οικόπεδο 5 στρεμμάτων, όπου δε θα ήξερα ούτε που είναι η είσοδος και δεν θα έβλεπα το γείτονα, θα ένοιωθα άσχημα. Θα φοβόμουν! Θα ένοιωθα ανασφάλεια. Βέβαια, αν έχεις καλές σχέσεις με τον άλλο, όλα αυτά είναι θετικά. Αν ο άλλος αρχίσει να γκρινιάζει συνεχώς και να σου λέει «γιατί άνοιξες το παράθυρο, γιατί τίναξες» κλπ., τότε δημιουργείτε κάποιο πρόβλημα. Στην καινούργια γειτονιά δεν ήμαστε τόσο αποπνικτικά όσο στην παλιά. Εκεί ήμασταν ένας δρόμος και μίλαγες με τον απέναντι άνετα. Δεν φώναζες για να σε ακούσει. Στη νέα γειτονιά, σίγουρα δεν έχω τόσο πολύ σχέση με τους γείτονες, με την έννοια πως δεν προλαβαίνω. Δεν έχω χρόνο να πιάσω κουβέντα, να πάω για καφέ… Αλλά οι σχέσεις μας, είτε φιλικές είτε έστω τυπικές, είναι καλές, δεν έχω πρόβλημα. Αλλά προτιμώ αυτό που είχα στην παλιά μου γειτονιά. Που ήξερα πως η γειτόνισσά μου είναι απέναντι, πως αν της κάνω ένα τηλέφωνο θα έρθει. Ή πως αν δεν τη δω, να της χτυπήσω την πόρτα, να δω, είναι καλά; Αυτό το πράγμα είναι καλό να το έχεις σε μια γειτονιά, με ένα γείτονα. Γιατί αν δεν έχεις κι αυτή την οικειότητα είναι άσχημο. Εμένα τουλάχιστον, με πειράζει. Γιατί έζησα και σε πολυκατοικία και δεν είχα πολλές σχέσεις με τους γείτονες. Πολύ απρόσωπα τα θυμάμαι. Οι δικοί μου που είχανε πάρε-δώσε με κοινόχρηστα και λοιπά, κάπου τους γνωρίζανε τους γείτονες. Εγώ δεν έδινα σημασία. Ίσως λόγω ηλικίας; Δεν ξέρω… Δεν έχω πάντως καλή εντύπωση από την πολυκατοικία.
Γειτονιά με παιδιά
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Εμείς ήρθαμε στον Άγιο Στέφανο το 1994-95. Δεν είμαστε ντόπιοι λοιπόν. Ντόπιοι μπορείς να πεις πως είναι όσοι ήρθαν μέχρι το 1980-1985. Το 1994 πρότειναν στον σύζυγό μου μια καλύτερη θέση εδώ κοντά και έτσι σκεφτήκαμε να έρθουμε ή στον Άγιο Στέφανο ή στην Χαλκίδα, για να είμαστε πιο κοντά. Στη Χαλκίδα δεν γνωρίζαμε κανέναν, θα ήμασταν τελείως άγνωστοι μεταξύ αγνώστω. Αντίθετα εδώ έμενε μια ξαδέλφη μου. Έτσι, επιλέξαμε τελικά τον Άγιο Στέφανο. Ήταν πολύ δύσκολο να βρούμε σπίτι εκείνη την εποχή. Τελικά όμως, βρήκαμε και μάλιστα σε ωραία γειτονιά! Μου άρεσε που ήταν πραγματικά γειτονιά. Έτσι, τα παιδιά μου μπόρεσαν μεγαλώνοντας να καταλάβουν τι είναι γειτονιά. Υπήρχαν πάρα πολλά παιδάκια, έβγαιναν και έπαιζαν όλα μαζί. Ήταν πολύ ωραία! Να φανταστείτε, όταν φτιάξαμε το νέο σπίτι και φύγαμε από εκεί, τα παιδιά μου που είχαν στο μεταξύ μεγαλώσει, λέγανε: «αν μπορούσαμε να πάρουμε αυτό το καινούργιο σπίτι και να το πάμε στην παλιά γειτονιά, θα το κάναμε». Δεν τους δελέαζε τόσο που φτιάξαμε καινούργιο σπίτι, όσο τους πείραζε που χάσανε τη γειτονιά. Ήταν λοιπόν, πολύ θετικό για εμένα το ότι βρήκαμε σε αυτό το σημείο σπίτι όταν τα παιδιά μου ήταν μικρά. Γιατί μεγάλωσαν πραγματικά σε γειτονιά, όπως τη θυμάμαι εγώ που μεγάλωσα στην επαρχία. Έβγαιναν, έπαιζαν στην αλάνα, έφτιαχναν σπιτάκια, αυτοσχεδίαζαν. Και ήταν τύχη που υπήρχαν πολλά παιδιά. Γιατί μπορεί να πας σε μια γειτονιά και να μην έχουν παρέα. Μετά βέβαια, μεγάλωσαν. Τώρα φεύγουν, πάνε στην Κηφισιά, στο The Mall, δεν τα νοιάζει τόσο η γειτονιά.
Εμείς ήρθαμε στον Άγιο Στέφανο το 1994-95. Δεν είμαστε ντόπιοι λοιπόν. Ντόπιοι μπορείς να πεις πως είναι όσοι ήρθαν μέχρι το 1980-1985. Το 1994 πρότειναν στον σύζυγό μου μια καλύτερη θέση εδώ κοντά και έτσι σκεφτήκαμε να έρθουμε ή στον Άγιο Στέφανο ή στην Χαλκίδα, για να είμαστε πιο κοντά. Στη Χαλκίδα δεν γνωρίζαμε κανέναν, θα ήμασταν τελείως άγνωστοι μεταξύ αγνώστω. Αντίθετα εδώ έμενε μια ξαδέλφη μου. Έτσι, επιλέξαμε τελικά τον Άγιο Στέφανο. Ήταν πολύ δύσκολο να βρούμε σπίτι εκείνη την εποχή. Τελικά όμως, βρήκαμε και μάλιστα σε ωραία γειτονιά! Μου άρεσε που ήταν πραγματικά γειτονιά. Έτσι, τα παιδιά μου μπόρεσαν μεγαλώνοντας να καταλάβουν τι είναι γειτονιά. Υπήρχαν πάρα πολλά παιδάκια, έβγαιναν και έπαιζαν όλα μαζί. Ήταν πολύ ωραία! Να φανταστείτε, όταν φτιάξαμε το νέο σπίτι και φύγαμε από εκεί, τα παιδιά μου που είχαν στο μεταξύ μεγαλώσει, λέγανε: «αν μπορούσαμε να πάρουμε αυτό το καινούργιο σπίτι και να το πάμε στην παλιά γειτονιά, θα το κάναμε». Δεν τους δελέαζε τόσο που φτιάξαμε καινούργιο σπίτι, όσο τους πείραζε που χάσανε τη γειτονιά. Ήταν λοιπόν, πολύ θετικό για εμένα το ότι βρήκαμε σε αυτό το σημείο σπίτι όταν τα παιδιά μου ήταν μικρά. Γιατί μεγάλωσαν πραγματικά σε γειτονιά, όπως τη θυμάμαι εγώ που μεγάλωσα στην επαρχία. Έβγαιναν, έπαιζαν στην αλάνα, έφτιαχναν σπιτάκια, αυτοσχεδίαζαν. Και ήταν τύχη που υπήρχαν πολλά παιδιά. Γιατί μπορεί να πας σε μια γειτονιά και να μην έχουν παρέα. Μετά βέβαια, μεγάλωσαν. Τώρα φεύγουν, πάνε στην Κηφισιά, στο The Mall, δεν τα νοιάζει τόσο η γειτονιά.
Μικροπροβλήματα μεταξύ γειτόνων
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Μπροστά από την είσοδο του γκαράζ μου υπήρχε ένας κάδος. Σε αυτόν ρίχναμε τα σκουπίδια τους 5 οικογένειες. Η κυρία που έμενε απέναντι, έφερνε τα σκουπίδια της κάθε πρωί, φεύγοντας για τη δουλειά της. Δεν έπιανε τη σακούλα χωρίς να φοράει γάντια ή να κρατάει μια χαρτοπετσέτα. Ωστόσο, ενώ άφηνε τη σακούλα μέσα στον κάδο, πέταγε την χαρτοπετσέτα έξω. Κάθε φορά που φυσούσε αέρας, την έφερνε στον κήπο μου, με αποτέλεσμα να πρέπει εγώ να μαζεύω τις χαρτοπετσέτες της. Χρειάσθηκε να της κάνω παρατήρηση για να σταματήσει να το κάνει.
Μπροστά από την είσοδο του γκαράζ μου υπήρχε ένας κάδος. Σε αυτόν ρίχναμε τα σκουπίδια τους 5 οικογένειες. Η κυρία που έμενε απέναντι, έφερνε τα σκουπίδια της κάθε πρωί, φεύγοντας για τη δουλειά της. Δεν έπιανε τη σακούλα χωρίς να φοράει γάντια ή να κρατάει μια χαρτοπετσέτα. Ωστόσο, ενώ άφηνε τη σακούλα μέσα στον κάδο, πέταγε την χαρτοπετσέτα έξω. Κάθε φορά που φυσούσε αέρας, την έφερνε στον κήπο μου, με αποτέλεσμα να πρέπει εγώ να μαζεύω τις χαρτοπετσέτες της. Χρειάσθηκε να της κάνω παρατήρηση για να σταματήσει να το κάνει.
Σκουπίδια έξω απ'τον κάδο
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Μπροστά στο σπίτι μου υπάρχει ένας κάδος. Πολλές φορές, ενώ ο κάδος είναι άδειος, υπάρχουν πολλά σκουπίδια από έξω. Τις προάλες, είδα μια γειτόνισσα να αφήνει τα σκουπίδια της από έξω, ενώ ο κάδος ήταν και πάλι άδειος. Όταν την ρώτησα γιατί δεν τα ρίχνει μέσα μου απάντησε πως σιχαίνεται να πιάσει τον κάδο.
Μπροστά στο σπίτι μου υπάρχει ένας κάδος. Πολλές φορές, ενώ ο κάδος είναι άδειος, υπάρχουν πολλά σκουπίδια από έξω. Τις προάλες, είδα μια γειτόνισσα να αφήνει τα σκουπίδια της από έξω, ενώ ο κάδος ήταν και πάλι άδειος. Όταν την ρώτησα γιατί δεν τα ρίχνει μέσα μου απάντησε πως σιχαίνεται να πιάσει τον κάδο.
Δύσκολη επικοινωνία
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Μια μέρα μας τηλεφώνησε μια κυρία στο Δήμο και μας λέει:
- Εδώ και 15 ημέρες καθάρισα τον κήπο μου. Έχω 4 σακούλες με σκουπίδια και ακόμα δεν έχετε έρθει να τα πάρετε.
- Πότε ειδοποιήσατε τον Δήμο κυρία μου;
- Γιατί να τον ειδοποιήσω. Εσείς τι κάνετε;
- Εγώ, δεν έχω φτάσει μέχρι σπίτι σας, ερευνώ άλλα σπίτια τώρα. Πιστεύω κάποια στιγμή να φτάσω και στο δικό σου. Θα δω τι έχουν μέσα οι σακούλες και μετά θα τις πάρω.
- Με δουλεύετε;
- Γιατί εσείς τι κάνετε, δεν με δουλεύετε;
Από τότε η συγκεκριμένη κυρία παραφυλάει να δει πότε θα περάσει το σκουπιδιάρικο και μετά βγάζει τα σκουπίδια της έξω. Και αυτό, για να εκδικηθεί! Για να μείνουν τα σκουπίδια έξω από την πόρτα μου όλο το Σαββατοκύριακο.
Μια μέρα μας τηλεφώνησε μια κυρία στο Δήμο και μας λέει:
- Εδώ και 15 ημέρες καθάρισα τον κήπο μου. Έχω 4 σακούλες με σκουπίδια και ακόμα δεν έχετε έρθει να τα πάρετε.
- Πότε ειδοποιήσατε τον Δήμο κυρία μου;
- Γιατί να τον ειδοποιήσω. Εσείς τι κάνετε;
- Εγώ, δεν έχω φτάσει μέχρι σπίτι σας, ερευνώ άλλα σπίτια τώρα. Πιστεύω κάποια στιγμή να φτάσω και στο δικό σου. Θα δω τι έχουν μέσα οι σακούλες και μετά θα τις πάρω.
- Με δουλεύετε;
- Γιατί εσείς τι κάνετε, δεν με δουλεύετε;
Από τότε η συγκεκριμένη κυρία παραφυλάει να δει πότε θα περάσει το σκουπιδιάρικο και μετά βγάζει τα σκουπίδια της έξω. Και αυτό, για να εκδικηθεί! Για να μείνουν τα σκουπίδια έξω από την πόρτα μου όλο το Σαββατοκύριακο.
Δήμος και δημότες
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Πριν μερικούς μήνες είχε κλείσει η Λεωφόρος Μαραθώνος από τους αυτοκινητάδες. Απευθύνθηκα στην τροχαία και μου είπαν να στείλει ο Δήμος ένα χαρτί με το οποίο θα ζητάει την αστυνόμευση του δρόμου. Αυτό έγινε, ωστόσο κανένας δεν μας απάντησε. Μετά από καιρό ήρθε στο Δήμο ένα έγγραφο που μας παρότρυνε να αναλάβουμε εμείς όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφαλή μετακίνηση των πεζών. Τότε και εγώ τους έστειλα ένα ειρωνικό έγγραφο, στο οποίο τους «ευχαριστούσα» που επιμελήθηκαν της κατάστασης.
Πριν μερικούς μήνες είχε κλείσει η Λεωφόρος Μαραθώνος από τους αυτοκινητάδες. Απευθύνθηκα στην τροχαία και μου είπαν να στείλει ο Δήμος ένα χαρτί με το οποίο θα ζητάει την αστυνόμευση του δρόμου. Αυτό έγινε, ωστόσο κανένας δεν μας απάντησε. Μετά από καιρό ήρθε στο Δήμο ένα έγγραφο που μας παρότρυνε να αναλάβουμε εμείς όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφαλή μετακίνηση των πεζών. Τότε και εγώ τους έστειλα ένα ειρωνικό έγγραφο, στο οποίο τους «ευχαριστούσα» που επιμελήθηκαν της κατάστασης.
Γονείς και διαπαιδαγώγηση
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Κάποτε, είχα αναλάβει ως ηλεκτρολόγος τα σχολεία της περιοχής. Θυμάμαι χαρακτηριστικά πως στο Γυμνάσιο είχε χρειαστεί να αλλάξουμε αρκετές πρίζες και διακόπτες. Όμως, μετά από 10 μέρες χρειαζόταν να τα αλλάξουμε και πάλι. Μου φάνηκε παράξενο και ρώτησα τι συμβαίνει. Τότε μου είπαν πως υπάρχει ένας τύπος που όποτε περνάει από το Γυμνάσιο ρίχνει μια πέτρα και τα σπάει. Ρωτάω τότε το γυμνασιάρχη:
- Γιατί δεν καλείς τον πατέρα του;
- Τον καλώ. Αλλά, ξέρεις τι μου είπε;
- Τι;
- «Πόσο έχει σπάσει;». «15», του λέω. «Αύριο θα σας τα στείλω». Και μου έστειλε σε μια σακούλα νάιλον με 15 πρίζες και διακόπτες.
Φταίει το παιδί τώρα; Το στυλιάρι το θέλει ο ίδιος ο πατέρας. Όταν λέω στυλιάρι, το εννοώ. Όχι χαστούκια. Στυλιάρι!
Κάποτε, είχα αναλάβει ως ηλεκτρολόγος τα σχολεία της περιοχής. Θυμάμαι χαρακτηριστικά πως στο Γυμνάσιο είχε χρειαστεί να αλλάξουμε αρκετές πρίζες και διακόπτες. Όμως, μετά από 10 μέρες χρειαζόταν να τα αλλάξουμε και πάλι. Μου φάνηκε παράξενο και ρώτησα τι συμβαίνει. Τότε μου είπαν πως υπάρχει ένας τύπος που όποτε περνάει από το Γυμνάσιο ρίχνει μια πέτρα και τα σπάει. Ρωτάω τότε το γυμνασιάρχη:
- Γιατί δεν καλείς τον πατέρα του;
- Τον καλώ. Αλλά, ξέρεις τι μου είπε;
- Τι;
- «Πόσο έχει σπάσει;». «15», του λέω. «Αύριο θα σας τα στείλω». Και μου έστειλε σε μια σακούλα νάιλον με 15 πρίζες και διακόπτες.
Φταίει το παιδί τώρα; Το στυλιάρι το θέλει ο ίδιος ο πατέρας. Όταν λέω στυλιάρι, το εννοώ. Όχι χαστούκια. Στυλιάρι!
Προσφορά εργασίας των κατοίκων
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Παλιά, η προσωπική εργασία για την κοινότητα ήταν υποχρεωτική. Για παράδειγμα, ο δρόμος προς τη Λίμνη του Μαραθώνα, έγινε με υποχρεωτική εργασία των κατοίκων. Θυμάμαι πως ο εργολάβος τους έβαζε κι έσπαζαν τις πέτρες, τις έκαναν μικρές και με αυτές έστρωναν το δρόμο.
Παλιά, η προσωπική εργασία για την κοινότητα ήταν υποχρεωτική. Για παράδειγμα, ο δρόμος προς τη Λίμνη του Μαραθώνα, έγινε με υποχρεωτική εργασία των κατοίκων. Θυμάμαι πως ο εργολάβος τους έβαζε κι έσπαζαν τις πέτρες, τις έκαναν μικρές και με αυτές έστρωναν το δρόμο.
Διαμάχη για το νερό
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Εμείς σχολείο πηγαίναμε στον Άγιο Στέφανο, σε μια ξύλινη παράγκα. Μας έδιναν και συσσίτιο. Όποιος δεν κρατούσε μαζί του από ένα ξύλο για να βάλουμε στη σόμπα τον έδιωχνε η δασκάλα. Τα περισσότερα παιδιά στο σχολείο ήταν από την Άγιο Στέφανο, πρόσφυγες. Οι πρόσφυγες ήταν περισσότεροι σε πληθυσμό, έπαιρναν την πλειοψηφία, είχαν δικό τους πρόεδρο κι εμείς ήμασταν οι «παρακατιανοί». Κατάφεραν και μας πήραν και το νερό, που το είχαμε φέρει εμείς με δικές μας προσπάθειες και ήταν δική μας ιδιοκτησία. Γιατί πριν είχαμε δικό μας σχολείο και δική μας εκκλησία και έτσι η κοινότητα δικαιολογούσε το νερό. Αναγκαστήκαμε να φέρουμε άλλο νερό από το Τατόι για να αποδεσμευτούμε από τον Άγιο Στέφανο. Όμως, τον πρώτο καιρό που φέρναμε το νερό, καταστρέψανε τους σωλήνες. Πέρασε η Κατοχή και μετά τους έφτιαξαν και ξαναφέραμε νερό. Και επί Χούντας είχαμε προβλήματα με το νερό. Ο Παττακός μας απείλησε πως αν δεν το δώσουμε σε μία βιομηχανία στην περιοχή θα φύγουμε για νησί, εξορία.
Εμείς σχολείο πηγαίναμε στον Άγιο Στέφανο, σε μια ξύλινη παράγκα. Μας έδιναν και συσσίτιο. Όποιος δεν κρατούσε μαζί του από ένα ξύλο για να βάλουμε στη σόμπα τον έδιωχνε η δασκάλα. Τα περισσότερα παιδιά στο σχολείο ήταν από την Άγιο Στέφανο, πρόσφυγες. Οι πρόσφυγες ήταν περισσότεροι σε πληθυσμό, έπαιρναν την πλειοψηφία, είχαν δικό τους πρόεδρο κι εμείς ήμασταν οι «παρακατιανοί». Κατάφεραν και μας πήραν και το νερό, που το είχαμε φέρει εμείς με δικές μας προσπάθειες και ήταν δική μας ιδιοκτησία. Γιατί πριν είχαμε δικό μας σχολείο και δική μας εκκλησία και έτσι η κοινότητα δικαιολογούσε το νερό. Αναγκαστήκαμε να φέρουμε άλλο νερό από το Τατόι για να αποδεσμευτούμε από τον Άγιο Στέφανο. Όμως, τον πρώτο καιρό που φέρναμε το νερό, καταστρέψανε τους σωλήνες. Πέρασε η Κατοχή και μετά τους έφτιαξαν και ξαναφέραμε νερό. Και επί Χούντας είχαμε προβλήματα με το νερό. Ο Παττακός μας απείλησε πως αν δεν το δώσουμε σε μία βιομηχανία στην περιοχή θα φύγουμε για νησί, εξορία.
Το μοίρασμα της γης
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Όταν ήμουν παιδί, εδώ στο Μπογιάτι έμεναν μόνιμα 25-30 οικογένειες. Παλιά όλα τα κτήματα εδώ τα είχε ο Εμπειρίκος, ο τσιφλικάς. Ο Βενιζέλος ήρθε το 1926 στον Εμπειρίκο του είπε να τα δώσει τα κτήματα του στο Μπογιάτι για την αποκατάσταση των ακτημόνων. Οι υποψήφιοι κληρούχοι ήταν 33 άτομα. Μεταξύ αυτών και ο πατέρας μου, που ήξερε καλά γράμματα. Αυτός είπε στους υπόλοιπους να πάμε την ημέρα που θα έρθει o Βενιζέλος στον Εμπειρίκο, για να πιέσουν την κατάσταση. Πήγαν λοιπόν εκεί κι άρχισαν να φωνάζουν. Βγαίνει πρώτα έξω ο γραμματέας του Εμπειρίκου και λέει: «τι σας έχουμε κάνει και φωνάζετε;». Όμως και ο Βενιζέλος άκουσε τη φασαρία. Βγήκε ο ίδιος έξω και ρώτησε: «χαίρετε παλικάρια μου, τι συμβαίνει»; Τότε, μπαίνει μπροστά ο πατέρας μου και του λέει:
-Κύριε Πρόεδρε δεν έχουμε που την κεφαλήν κλίνε και μας εκμεταλλεύεται ο Εμπειρίκος. Κοιμόμαστε με τα μουλάρια του και μας βάζει μέσα στις αποθήκες.
-Και ποιο είναι το αίτημα σας;
-Να μας αποκαταστήσεις.
Τότε, ο Βενιζέλος λέει στο γραμματέα του να το σημειώσει. Γυρίζει τότε στον Εμπειρίκο και του λέει:
«Διάλεξε. Ή καράβια ή τίποτε. Τελείωσες».
Τελικά, απαλλοτρίωσε τα πάντα. Όσοι από τους ακτήμονες ήταν κολίγοι του Εμπειρίκου πήραν κλήρο, 60-70 στρέμματα ο καθένας. Οι οικογενειάρχες που δεν ήταν του Εμπειρίκου, δεν πήραν. Αργότερα τους έδωσαν από 4,5 στρέμματα. Από τους κοινόχρηστους χώρους. Γιατί είχε προβλεφθεί να αφήσουν κλήρο για την εκκλησία, για το σχολείο, τόπο για να αλωνίζουν οι κάτοικοι, καθώς και 300 στρέμματα δάσος για ξύλευση και εκμετάλλευση από τους ντόπιους ακτήμονες καλλιεργητές. Για αυτό οι Εμπειρίκοι και οι άνθρωποί τους του έκαναν το λάκκο του Βενιζέλου. Πήγαιναν και πετούσαν πέτρες κι έλεγαν ανάθεμα στον Βενιζέλο. Αυτός είναι ο ελληνικός λαός. Χάρη στο Βενιζέλο λοιπόν, αποκτήσαμε γη. Ωστόσο, όταν έγινε η εθνική οδός, το 1960, μπήκε η ιδέα της οικοπεδοποίησης. Τότε πολλοί πούλησαν γη, στρέμματα ολόκληρα, γιατί δεν είχαν να φάνε. Άλλοι πάλι, για να μπορέσουν να χτίσουν ή να παντρέψουν τα παιδιά τους.
Όταν ήμουν παιδί, εδώ στο Μπογιάτι έμεναν μόνιμα 25-30 οικογένειες. Παλιά όλα τα κτήματα εδώ τα είχε ο Εμπειρίκος, ο τσιφλικάς. Ο Βενιζέλος ήρθε το 1926 στον Εμπειρίκο του είπε να τα δώσει τα κτήματα του στο Μπογιάτι για την αποκατάσταση των ακτημόνων. Οι υποψήφιοι κληρούχοι ήταν 33 άτομα. Μεταξύ αυτών και ο πατέρας μου, που ήξερε καλά γράμματα. Αυτός είπε στους υπόλοιπους να πάμε την ημέρα που θα έρθει o Βενιζέλος στον Εμπειρίκο, για να πιέσουν την κατάσταση. Πήγαν λοιπόν εκεί κι άρχισαν να φωνάζουν. Βγαίνει πρώτα έξω ο γραμματέας του Εμπειρίκου και λέει: «τι σας έχουμε κάνει και φωνάζετε;». Όμως και ο Βενιζέλος άκουσε τη φασαρία. Βγήκε ο ίδιος έξω και ρώτησε: «χαίρετε παλικάρια μου, τι συμβαίνει»; Τότε, μπαίνει μπροστά ο πατέρας μου και του λέει:
-Κύριε Πρόεδρε δεν έχουμε που την κεφαλήν κλίνε και μας εκμεταλλεύεται ο Εμπειρίκος. Κοιμόμαστε με τα μουλάρια του και μας βάζει μέσα στις αποθήκες.
-Και ποιο είναι το αίτημα σας;
-Να μας αποκαταστήσεις.
Τότε, ο Βενιζέλος λέει στο γραμματέα του να το σημειώσει. Γυρίζει τότε στον Εμπειρίκο και του λέει:
«Διάλεξε. Ή καράβια ή τίποτε. Τελείωσες».
Τελικά, απαλλοτρίωσε τα πάντα. Όσοι από τους ακτήμονες ήταν κολίγοι του Εμπειρίκου πήραν κλήρο, 60-70 στρέμματα ο καθένας. Οι οικογενειάρχες που δεν ήταν του Εμπειρίκου, δεν πήραν. Αργότερα τους έδωσαν από 4,5 στρέμματα. Από τους κοινόχρηστους χώρους. Γιατί είχε προβλεφθεί να αφήσουν κλήρο για την εκκλησία, για το σχολείο, τόπο για να αλωνίζουν οι κάτοικοι, καθώς και 300 στρέμματα δάσος για ξύλευση και εκμετάλλευση από τους ντόπιους ακτήμονες καλλιεργητές. Για αυτό οι Εμπειρίκοι και οι άνθρωποί τους του έκαναν το λάκκο του Βενιζέλου. Πήγαιναν και πετούσαν πέτρες κι έλεγαν ανάθεμα στον Βενιζέλο. Αυτός είναι ο ελληνικός λαός. Χάρη στο Βενιζέλο λοιπόν, αποκτήσαμε γη. Ωστόσο, όταν έγινε η εθνική οδός, το 1960, μπήκε η ιδέα της οικοπεδοποίησης. Τότε πολλοί πούλησαν γη, στρέμματα ολόκληρα, γιατί δεν είχαν να φάνε. Άλλοι πάλι, για να μπορέσουν να χτίσουν ή να παντρέψουν τα παιδιά τους.
Ένα χωριό, μια παρέα
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Ο πατέρας μου είχε ένα άλογο, όπως και πολλοί άλλοι. Κάθε βράδυ θυμάμαι, ξεφορτώναμε τα δεμάτια από το σιτάρι. Μετά μαζευόμασταν οι γείτονες και κανονίζαμε ποιος θα αλωνίσει την επόμενη μέρα. Κάθε μέρα αλώνιζε κι άλλος, με τη σειρά. Και οι υπόλοιποι, κανόνιζαν να μαγειρέψουν, βραστές πατάτες, ντομάτες και κανένα σαλάμι για να φάμε. Κατάλαβες; Αυτά ήτανε στο αλώνισμα. Ήμουν μικρός τότε, αλλά το θυμάμαι».
Ο πατέρας μου είχε ένα άλογο, όπως και πολλοί άλλοι. Κάθε βράδυ θυμάμαι, ξεφορτώναμε τα δεμάτια από το σιτάρι. Μετά μαζευόμασταν οι γείτονες και κανονίζαμε ποιος θα αλωνίσει την επόμενη μέρα. Κάθε μέρα αλώνιζε κι άλλος, με τη σειρά. Και οι υπόλοιποι, κανόνιζαν να μαγειρέψουν, βραστές πατάτες, ντομάτες και κανένα σαλάμι για να φάμε. Κατάλαβες; Αυτά ήτανε στο αλώνισμα. Ήμουν μικρός τότε, αλλά το θυμάμαι».
Μπάλα στ' αλώνια
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Όταν την Άνοιξη την έλεγαν ακόμα Μπογιάτι, το κτήμα του Βούλγαρη ήταν αλάνα. Πήγαιναν εκεί τα παιδιά και έπαιζαν μπάλα. Υπήρχαν επίσης δύο αλώνια, εδώ που είναι σήμερα η πλατεία. Η άθληση των παιδιών γινόταν σε αυτά τα αλώνια. Όταν τα ζώα θέριζαν τα αλώνια τα έκαναν γήπεδα και έπαιζαν μπάλα. Και στο κτήμα του Βούλγαρη, το ίδιο γινόταν. Μετά το θέρο, πηγαίναμε και παίζαμε.
Όταν την Άνοιξη την έλεγαν ακόμα Μπογιάτι, το κτήμα του Βούλγαρη ήταν αλάνα. Πήγαιναν εκεί τα παιδιά και έπαιζαν μπάλα. Υπήρχαν επίσης δύο αλώνια, εδώ που είναι σήμερα η πλατεία. Η άθληση των παιδιών γινόταν σε αυτά τα αλώνια. Όταν τα ζώα θέριζαν τα αλώνια τα έκαναν γήπεδα και έπαιζαν μπάλα. Και στο κτήμα του Βούλγαρη, το ίδιο γινόταν. Μετά το θέρο, πηγαίναμε και παίζαμε.
Μία άτυχη στιγμή
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Μια φορά ήρθε το βυτιοφόρο να μας βάλει πετρέλαιο. Ο οδηγός αφού γέμισε τη δεξαμενή, τράβηξε την μάνικα και άφησε ανοικτή τη βάνα. Και μετά από τρεις ώρες έρχεται ένας γείτονας και μου λέει: «συγνώμη, από εσάς τρέχει το πετρέλαιο;». «Πιο πετρέλαιο;», του λέμε. Εμείς δεν είχαμε πάρει χαμπάρι τίποτα! Βγαίνουμε έξω, τι να δούμε; Ποτάμι! Είχε φύγει όλο το πετρέλαιο. «Τι έγινε ρε παιδιά», ρωτάω. Πάω πίσω, βλέπω τη βάνα ανοικτή. Τρελαίνομαι! Και πάλι καλά που δεν πήραμε και φωτιά. Του γείτονα του ζήτησα συγνώμη. Είχε δίκιο ο άνθρωπος. Μάλιστα αυτός έχει το μεγαλύτερο πρόβλημα γιατί συνήθως σε αυτόν πάνε και λιμνάζουν όλα, νερό, λύματα… αλλά και πάλι δεν έφταιγα. Που να το φανταστώ; Σε εμένα συμβαίνουν όλα; Τι να πώ!
Μια φορά ήρθε το βυτιοφόρο να μας βάλει πετρέλαιο. Ο οδηγός αφού γέμισε τη δεξαμενή, τράβηξε την μάνικα και άφησε ανοικτή τη βάνα. Και μετά από τρεις ώρες έρχεται ένας γείτονας και μου λέει: «συγνώμη, από εσάς τρέχει το πετρέλαιο;». «Πιο πετρέλαιο;», του λέμε. Εμείς δεν είχαμε πάρει χαμπάρι τίποτα! Βγαίνουμε έξω, τι να δούμε; Ποτάμι! Είχε φύγει όλο το πετρέλαιο. «Τι έγινε ρε παιδιά», ρωτάω. Πάω πίσω, βλέπω τη βάνα ανοικτή. Τρελαίνομαι! Και πάλι καλά που δεν πήραμε και φωτιά. Του γείτονα του ζήτησα συγνώμη. Είχε δίκιο ο άνθρωπος. Μάλιστα αυτός έχει το μεγαλύτερο πρόβλημα γιατί συνήθως σε αυτόν πάνε και λιμνάζουν όλα, νερό, λύματα… αλλά και πάλι δεν έφταιγα. Που να το φανταστώ; Σε εμένα συμβαίνουν όλα; Τι να πώ!
Το πρόβλημα των βόθρων
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Πριν μερικά χρόνια, ετοιμαζόμασταν για διακοπές. Είχαμε κανονίσει το απόγευμα να έρθει το βυτίο να αδειάσει το βόθρο. Το βράδυ, με παίρνει η γειτόνισσα και μου λέει «ο άνθρωπος αδειάζει, αδειάζει το βόθρο και δεν σταματάει. Τι να κάνουμε»; Της λέω, «είμαι στη Μάνη. Τι να κάνω;». Παίρνω την πεθερά μου, ήταν στο νοσοκομείο με τον πεθερό μου. «Τρέχα», της λέω. Τρέχει αυτήν άρον-άρον. Μόλις έφθασε, ξεκουμπώνει το βόθρο, μύριζε. Τι είχε γίνει τελικά; Πριν φύγουμε από το σπίτι, είχε πάει ο γιος μου στην τουαλέτα και είχε πατήσει το καζανάκι. Αυτό κόλλησε, αλλά εμείς δεν το πήραμε χαμπάρι. Το αποτέλεσμα αυτής της ιστορίας ήταν να μας κάνουνε κάποιοι γείτονες μήνυση. Εντάξει φταίγαμε, δεν λέω. Αλλά όπως τους είπα, «παιδιά εντάξει, δίκιο έχετε και εσείς. Αλλά και εγώ που να το φανταστώ πως θα κόλλαγε το καζανάκι και θα πλημμυρίζαμε;». Συμβαίνουν αυτά.
Πριν μερικά χρόνια, ετοιμαζόμασταν για διακοπές. Είχαμε κανονίσει το απόγευμα να έρθει το βυτίο να αδειάσει το βόθρο. Το βράδυ, με παίρνει η γειτόνισσα και μου λέει «ο άνθρωπος αδειάζει, αδειάζει το βόθρο και δεν σταματάει. Τι να κάνουμε»; Της λέω, «είμαι στη Μάνη. Τι να κάνω;». Παίρνω την πεθερά μου, ήταν στο νοσοκομείο με τον πεθερό μου. «Τρέχα», της λέω. Τρέχει αυτήν άρον-άρον. Μόλις έφθασε, ξεκουμπώνει το βόθρο, μύριζε. Τι είχε γίνει τελικά; Πριν φύγουμε από το σπίτι, είχε πάει ο γιος μου στην τουαλέτα και είχε πατήσει το καζανάκι. Αυτό κόλλησε, αλλά εμείς δεν το πήραμε χαμπάρι. Το αποτέλεσμα αυτής της ιστορίας ήταν να μας κάνουνε κάποιοι γείτονες μήνυση. Εντάξει φταίγαμε, δεν λέω. Αλλά όπως τους είπα, «παιδιά εντάξει, δίκιο έχετε και εσείς. Αλλά και εγώ που να το φανταστώ πως θα κόλλαγε το καζανάκι και θα πλημμυρίζαμε;». Συμβαίνουν αυτά.
Παράβαση και τιμωρία
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Πριν από ένα μήνα ήμουν στην πλατεία της Άνοιξης. Εκείνη τη μέρα κυκλοφορούσαν πολλοί αστυνομικοί εκεί. Δεν ξέρω γιατί, ίσως κάτι έψαχναν. Πάντως ήταν πολύ ωραία γιατί μπορούσες να κυκλοφορήσεις ελεύθερα. Ξαφνικά, βλέπω έναν κύριο να διπλοπαρκάρει έξω από το φαρμακείο. Οι αστυνομικοί, πολύ σωστά, πήγαν να του κόψουνε κλίση. Βγαίνει τότε αυτός πανικόβλητος από το φαρμακείο και τους λέει «μη με γράψετε, πάω να ψωνίσω». Και δεν σκέφτηκε πως εκεί που πάει να ψωνίσει απαγορεύεται να παρκάρει γιατί εμποδίζει. Τελικά οι αστυνομικοί τον έγραψαν, παρά τις διαμαρτυρίες του. Και κατά τη γνώμη μου, καλά του έκαναν! Γιατί θεωρώ τελείως χαζό να διπλοπαρκάρεις σε ένα δρόμο διπλής κατεύθυνσης, και μάλιστα τόσο στενό.
Πριν από ένα μήνα ήμουν στην πλατεία της Άνοιξης. Εκείνη τη μέρα κυκλοφορούσαν πολλοί αστυνομικοί εκεί. Δεν ξέρω γιατί, ίσως κάτι έψαχναν. Πάντως ήταν πολύ ωραία γιατί μπορούσες να κυκλοφορήσεις ελεύθερα. Ξαφνικά, βλέπω έναν κύριο να διπλοπαρκάρει έξω από το φαρμακείο. Οι αστυνομικοί, πολύ σωστά, πήγαν να του κόψουνε κλίση. Βγαίνει τότε αυτός πανικόβλητος από το φαρμακείο και τους λέει «μη με γράψετε, πάω να ψωνίσω». Και δεν σκέφτηκε πως εκεί που πάει να ψωνίσει απαγορεύεται να παρκάρει γιατί εμποδίζει. Τελικά οι αστυνομικοί τον έγραψαν, παρά τις διαμαρτυρίες του. Και κατά τη γνώμη μου, καλά του έκαναν! Γιατί θεωρώ τελείως χαζό να διπλοπαρκάρεις σε ένα δρόμο διπλής κατεύθυνσης, και μάλιστα τόσο στενό.
Πάρκινγκ και γείτονες
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Μια φορά χρειάστηκε να αφήσω το αυτοκίνητο έξω από το σπίτι. Έχουμε όμως ένα γείτονα που θεωρεί ότι είναι δικός του ο δρόμος. Και πως δεν πρέπει κανένας να παρκάρει το αυτοκίνητο έξω από το σπίτι του. Οπότε αρχίζει και βάζει σημειώματα. Σε όλο τον κόσμο το έχει κάνει. Τι σημειώματα; «Πάρε το αυτοκίνητό σου» και διάφορα τέτοια. Μου το έκανε και εμένα λοιπόν, εκείνη τη μέρα. Τι να του πεις αν δεν καταλαβαίνει; Από τότε όμως που ήρθε ένας φυσιοθεραπευτής στη γειτονιά, το πήρε απόφαση. Γιατί λόγω των πελατών του, έχουμε πήξει στα αυτοκίνητα και παρκάρουμε όπου μπορεί ο καθένας. Και έτσι σταμάτησε και αυτός τα σημειώματα.
Μια φορά χρειάστηκε να αφήσω το αυτοκίνητο έξω από το σπίτι. Έχουμε όμως ένα γείτονα που θεωρεί ότι είναι δικός του ο δρόμος. Και πως δεν πρέπει κανένας να παρκάρει το αυτοκίνητο έξω από το σπίτι του. Οπότε αρχίζει και βάζει σημειώματα. Σε όλο τον κόσμο το έχει κάνει. Τι σημειώματα; «Πάρε το αυτοκίνητό σου» και διάφορα τέτοια. Μου το έκανε και εμένα λοιπόν, εκείνη τη μέρα. Τι να του πεις αν δεν καταλαβαίνει; Από τότε όμως που ήρθε ένας φυσιοθεραπευτής στη γειτονιά, το πήρε απόφαση. Γιατί λόγω των πελατών του, έχουμε πήξει στα αυτοκίνητα και παρκάρουμε όπου μπορεί ο καθένας. Και έτσι σταμάτησε και αυτός τα σημειώματα.
Γειτονιά και ζώα
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Εγώ δεν είμαι άνθρωπος που του αρέσει να μαλώνει. Θέλω να τα έχω καλά με όλους. Πριν μετακομίσω στην Άνοιξη ζούσα στη Σταμάτα, σε ένα χωράφι δύο στρέμματα. Εκεί είχα πάρει και ένα σκυλάκι. Όταν ήρθα στην Άνοιξη, έβαλα το σκυλάκι στην πίσω αυλή. Ωστόσο, στη μπροστινή μου αυλή μαζεύονταν πολλές γάτες. Με ενοχλούσε αυτό, γιατί πηγαίνανε στο παράθυρο της κουζίνας και μύριζε. Αποφάσισα λοιπόν, να φέρω στην μπροστινή αυλή το σκύλο. Σκέφτηκα, «σκυλί μου είναι, μπορώ να το περιορίσω και να μην έρχονται και οι γάτες που δεν τις συμπαθώ». Όμως, όταν έφερα το σκυλί μπροστά το τι άκουσα από το γείτονα δεν περιγράφεται! Παρότι το βράδυ το έβαζα μέσα, δεν το άφηνα ποτέ έξω. Παρόλα αυτά, το τι άκουσα… που δεν του είχα δώσει καμία λαβή. Μου είπε πραγματικά τόσο άσχημες λέξεις, χωρίς λόγο. Γιατί σε τελική ανάλυση, σπίτι μου είναι. Δεν μπορεί κανένας να με εμποδίσει να έχω σκύλο. Τέλος πάντων! Με τη γυναίκα του τώρα τα πηγαίνουμε μια χαρά, με αυτόν καθόλου. Τι να πω…Γίνονται αυτά στις γειτονιές.
Εγώ δεν είμαι άνθρωπος που του αρέσει να μαλώνει. Θέλω να τα έχω καλά με όλους. Πριν μετακομίσω στην Άνοιξη ζούσα στη Σταμάτα, σε ένα χωράφι δύο στρέμματα. Εκεί είχα πάρει και ένα σκυλάκι. Όταν ήρθα στην Άνοιξη, έβαλα το σκυλάκι στην πίσω αυλή. Ωστόσο, στη μπροστινή μου αυλή μαζεύονταν πολλές γάτες. Με ενοχλούσε αυτό, γιατί πηγαίνανε στο παράθυρο της κουζίνας και μύριζε. Αποφάσισα λοιπόν, να φέρω στην μπροστινή αυλή το σκύλο. Σκέφτηκα, «σκυλί μου είναι, μπορώ να το περιορίσω και να μην έρχονται και οι γάτες που δεν τις συμπαθώ». Όμως, όταν έφερα το σκυλί μπροστά το τι άκουσα από το γείτονα δεν περιγράφεται! Παρότι το βράδυ το έβαζα μέσα, δεν το άφηνα ποτέ έξω. Παρόλα αυτά, το τι άκουσα… που δεν του είχα δώσει καμία λαβή. Μου είπε πραγματικά τόσο άσχημες λέξεις, χωρίς λόγο. Γιατί σε τελική ανάλυση, σπίτι μου είναι. Δεν μπορεί κανένας να με εμποδίσει να έχω σκύλο. Τέλος πάντων! Με τη γυναίκα του τώρα τα πηγαίνουμε μια χαρά, με αυτόν καθόλου. Τι να πω…Γίνονται αυτά στις γειτονιές.
Ο γείτονας είναι βοήθεια
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Θυμάμαι πως η μάνα μου στο Χαϊδάρι είχε τσακωθεί με ένα γείτονα για λόγους καθαριότητας. Μια μέρα ήταν μόνη της σπίτι και έπλενε τα ρούχα. Αλλά της χάλασε το πλυντήριο και φυσικά πλημμύρισε όλο το σπίτι. Και έπρεπε να φωνάξει κάποιον να κλείσει το νερό, γιατί η ίδια δεν μπορούσε. Και φώναξε τον γείτονα με τον οποίο είχε ψυχρανθεί γιατί της λέρωνε το πεζοδρόμιο. Και αυτός της το έκλεισε. Έτσι είναι. Αν χρειαστείς κάτι, πάντα ο γείτονας είναι που θα σε βοηθήσει. Άλλωστε, όπως λέει και η παροιμία, «ο κακός χρόνος φεύγει, ο κακός γείτονας όχι».
Θυμάμαι πως η μάνα μου στο Χαϊδάρι είχε τσακωθεί με ένα γείτονα για λόγους καθαριότητας. Μια μέρα ήταν μόνη της σπίτι και έπλενε τα ρούχα. Αλλά της χάλασε το πλυντήριο και φυσικά πλημμύρισε όλο το σπίτι. Και έπρεπε να φωνάξει κάποιον να κλείσει το νερό, γιατί η ίδια δεν μπορούσε. Και φώναξε τον γείτονα με τον οποίο είχε ψυχρανθεί γιατί της λέρωνε το πεζοδρόμιο. Και αυτός της το έκλεισε. Έτσι είναι. Αν χρειαστείς κάτι, πάντα ο γείτονας είναι που θα σε βοηθήσει. Άλλωστε, όπως λέει και η παροιμία, «ο κακός χρόνος φεύγει, ο κακός γείτονας όχι».
Ευτυχώς εδώ είναι ακόμα χωριό
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Ήρθα εδώ πρώτη φορά πριν 16 χρόνια, με τη γυναίκα μου, για να επισκεφτούμε τη γιαγιά της. Μένει στην πλατεία της Άνοιξης. Αυτό που μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση είναι που δεν κλείδωνε ποτέ την πόρτα. Την άφηνε όλη τη μέρα ανοικτή! Και ακόμα και τώρα η γιαγιά της δεν κλειδώνει την πόρτα, παρά μόνο το βράδυ. Κακά τα ψέματα. Η Άνοιξη είναι ακόμα χωριό. Έχει ακόμα το χωριάτικο στυλ σε ορισμένες γειτονιές. Γνωρίζονται όλοι μεταξύ τους. Είναι συγγενείς… Ειδικά στο κέντρο, κοντά στην πλατεία. Στα προάστια γύρω-γύρω έχει χαλάσει η συμπεριφορά. Και φταίμε εμείς για αυτό. Εγώ δεν σε θέλω για γείτονα, γιατί φοβάμαι πως θα με ενοχλείς συνέχεια.
Ήρθα εδώ πρώτη φορά πριν 16 χρόνια, με τη γυναίκα μου, για να επισκεφτούμε τη γιαγιά της. Μένει στην πλατεία της Άνοιξης. Αυτό που μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση είναι που δεν κλείδωνε ποτέ την πόρτα. Την άφηνε όλη τη μέρα ανοικτή! Και ακόμα και τώρα η γιαγιά της δεν κλειδώνει την πόρτα, παρά μόνο το βράδυ. Κακά τα ψέματα. Η Άνοιξη είναι ακόμα χωριό. Έχει ακόμα το χωριάτικο στυλ σε ορισμένες γειτονιές. Γνωρίζονται όλοι μεταξύ τους. Είναι συγγενείς… Ειδικά στο κέντρο, κοντά στην πλατεία. Στα προάστια γύρω-γύρω έχει χαλάσει η συμπεριφορά. Και φταίμε εμείς για αυτό. Εγώ δεν σε θέλω για γείτονα, γιατί φοβάμαι πως θα με ενοχλείς συνέχεια.
Ξεκλείδωτα σπίτια
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Θυμάμαι πως όταν ήμουν μικρή κοιμόμασταν έξω. Στην βεράντα, στρωματσάδα. Σήμερα πού να το κάνεις αυτό; Μόνο στα χωριά. Και εμείς όταν πάμε στο χωριό, κοιμόμαστε έξω, στον κήπο, κάτω από το δέντρο. Και το διασκεδάζουμε. Είναι όλα ανοικτά, δεν κλειδώνουμε τις πόρτες. Αυτό δείχνει μεγάλη ελευθερία.
Θυμάμαι πως όταν ήμουν μικρή κοιμόμασταν έξω. Στην βεράντα, στρωματσάδα. Σήμερα πού να το κάνεις αυτό; Μόνο στα χωριά. Και εμείς όταν πάμε στο χωριό, κοιμόμαστε έξω, στον κήπο, κάτω από το δέντρο. Και το διασκεδάζουμε. Είναι όλα ανοικτά, δεν κλειδώνουμε τις πόρτες. Αυτό δείχνει μεγάλη ελευθερία.
Έλλειψη κεντρικής αποχέτευσης
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Ο πεθερός μου έχει δημιουργήσει στον κήπο μας εγκατάσταση κομποστοποίησης των σκουπιδιών. Με αποτέλεσμα να είναι ελάχιστα αυτά που πετάω. Εγώ στην αρχή φοβόμουνα μήπως μαζευτούν ποντίκια. Αλλά δεν συνέβη τίποτα τέτοιο. Άλλωστε, τα σκουπίδια είναι το λιγότερο. Εδώ πετάνε τους βόθρους στο δρόμο. Δεν μπορώ να διανοηθώ πως στον 21ο αιώνα δεν υπάρχει κεντρική αποχέτευση. Να φανταστείς στο χωριό μου, μιλάμε για ένα χωριό 200 κατοίκων, έχουμε κεντρική αποχέτευση από τη δεκαετία του 1980. Και έρχομαι τώρα εδώ και να μην υπάρχει αποχέτευση;
Ο πεθερός μου έχει δημιουργήσει στον κήπο μας εγκατάσταση κομποστοποίησης των σκουπιδιών. Με αποτέλεσμα να είναι ελάχιστα αυτά που πετάω. Εγώ στην αρχή φοβόμουνα μήπως μαζευτούν ποντίκια. Αλλά δεν συνέβη τίποτα τέτοιο. Άλλωστε, τα σκουπίδια είναι το λιγότερο. Εδώ πετάνε τους βόθρους στο δρόμο. Δεν μπορώ να διανοηθώ πως στον 21ο αιώνα δεν υπάρχει κεντρική αποχέτευση. Να φανταστείς στο χωριό μου, μιλάμε για ένα χωριό 200 κατοίκων, έχουμε κεντρική αποχέτευση από τη δεκαετία του 1980. Και έρχομαι τώρα εδώ και να μην υπάρχει αποχέτευση;
Σκουπίδια στους κάδους ανακύκλωσης
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Δυστυχώς, πολλοί πετάνε στους κάδους ανακύκλωσης ό,τι μπορείς να φανταστείς. Μέχρι και πρόβατο έχουν πετάξει! Επίσης, τέσσερις φορές έχουμε βρει ψόφιους σκύλους μέσα. Αν οι εργαζόμενοι του ειδικού απορριμματοφόρου, που βγαίνει δύο φορές την εβδομάδα, βρουν για παράδειγμα μέσα σε έναν κάδο χώματα, θα πρέπει να φωνάξουν το κοινό απορριμματοφόρο για να τον αδειάσει και να τον καθαρίσει. Έτσι είναι τα πράγματα. Αν ο κάδος έχει μέσα άσχετα υλικά, θα πάει όλο το περιεχόμενο στα σκουπίδια, μαζί και τα ανακυκλώσιμα. Γιατί δεν γίνεται να τα ξεκαθαρίσει κάποιος. Δεν μπορείς να του πεις του εργάτη «θα τα διαλέγεις σακούλα-σακούλα όλα, και το πρόβατο». Μυρίζει.
Δυστυχώς, πολλοί πετάνε στους κάδους ανακύκλωσης ό,τι μπορείς να φανταστείς. Μέχρι και πρόβατο έχουν πετάξει! Επίσης, τέσσερις φορές έχουμε βρει ψόφιους σκύλους μέσα. Αν οι εργαζόμενοι του ειδικού απορριμματοφόρου, που βγαίνει δύο φορές την εβδομάδα, βρουν για παράδειγμα μέσα σε έναν κάδο χώματα, θα πρέπει να φωνάξουν το κοινό απορριμματοφόρο για να τον αδειάσει και να τον καθαρίσει. Έτσι είναι τα πράγματα. Αν ο κάδος έχει μέσα άσχετα υλικά, θα πάει όλο το περιεχόμενο στα σκουπίδια, μαζί και τα ανακυκλώσιμα. Γιατί δεν γίνεται να τα ξεκαθαρίσει κάποιος. Δεν μπορείς να του πεις του εργάτη «θα τα διαλέγεις σακούλα-σακούλα όλα, και το πρόβατο». Μυρίζει.
Ενημέρωση για την ανακύκλωση
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Θυμάμαι πως όταν είχα πάει στην Αυστρία το 1992, υπήρχαν τέσσερις διαφορετικοί κάδοι για την ανακύκλωση. Τώρα ξεκίνησε και εδώ στην Άνοιξη. Ωστόσο, δεν έχει ενημερωθεί ο κόσμος, πρώτα-πρώτα για το πώς πρέπει να τοποθετηθούν τα ανακυκλώσιμα υλικά. Δεν υπάρχει ένα χαρτί που να του εξηγεί. Πρέπει ο καθένας να ενημερωθεί από μόνος του για μια σειρά από ζητήματα. Π.χ. για το αν πρέπει να πλένουμε τα μπουκάλια όταν τα αδειάζουμε. Προσπαθώ στο παιδί μου να το μεταφέρω αυτό. Γιατί φαντάζομαι ότι έτσι θα αλλάξει η κοινωνία μας. Και στην πεθερά μου, που είναι 75 ετών και έχει τα βιώματα μιας ζωής, προσπαθώ να της εξηγήσω που να ρίξει κάθε σκουπίδι, ανάλογα με το υλικό. Δεν το κάνει όμως πολύς κόσμος αυτό.
Θυμάμαι πως όταν είχα πάει στην Αυστρία το 1992, υπήρχαν τέσσερις διαφορετικοί κάδοι για την ανακύκλωση. Τώρα ξεκίνησε και εδώ στην Άνοιξη. Ωστόσο, δεν έχει ενημερωθεί ο κόσμος, πρώτα-πρώτα για το πώς πρέπει να τοποθετηθούν τα ανακυκλώσιμα υλικά. Δεν υπάρχει ένα χαρτί που να του εξηγεί. Πρέπει ο καθένας να ενημερωθεί από μόνος του για μια σειρά από ζητήματα. Π.χ. για το αν πρέπει να πλένουμε τα μπουκάλια όταν τα αδειάζουμε. Προσπαθώ στο παιδί μου να το μεταφέρω αυτό. Γιατί φαντάζομαι ότι έτσι θα αλλάξει η κοινωνία μας. Και στην πεθερά μου, που είναι 75 ετών και έχει τα βιώματα μιας ζωής, προσπαθώ να της εξηγήσω που να ρίξει κάθε σκουπίδι, ανάλογα με το υλικό. Δεν το κάνει όμως πολύς κόσμος αυτό.
Ο Δήμος είμαστε εμείς
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Στο πεζοδρόμιο έξω από το σπίτι μου λείπουν κάποιες πλάκες. Εγώ διοικητικά ανήκω στη Σταμάτα, είμαι όμως στα όρια με την Άνοιξη. Εδώ και δύο χρόνια η Κοινότητα της Σταμάτας δεν έχει έρθει να τοποθετήσει τις πλάκες που λείπουν. Έτσι, στο πεζοδρόμιο φυτρώνουν αγριόχορτα, τα οποία βγαίνουμε και καθαρίζουμε μόνοι μας. Το γεγονός αυτό φαίνεται σε πολλούς παράξενο. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, σταματούσαν με τα αυτοκίνητα και μας έλεγαν, «αφού δεν κάνει αυτήν τη δουλειά ο δήμαρχος, κάντε την εσείς». Αλλά εγώ μια ζωή έτσι έχω συνηθίσει. Και στο Χαϊδάρι όπου μεγάλωσα, αλλά και στα Πατήσια αργότερα, το ίδιο έκανα. Και εδώ όταν χρειαστεί θα βγω έξω από σπίτι μου για να καθαρίσω. Δεν είναι κάτι που το κάνω για πρώτη φορά. Θα με ενοχλήσει που ο γείτονας δεν το έχει κάνει ενώ εγώ έχω αφιερώσει 3 ώρες να καθαρίσω το πεζοδρόμιό μου. Αυτό πράγματι με ενοχλεί. Αλλά κάτι που μπορώ να το κάνω εγώ δεν θα σκεφτώ γιατί δεν το έχει κάνει ο Δήμος. Γιατί στο Δήμο ανήκω και εγώ.
Στο πεζοδρόμιο έξω από το σπίτι μου λείπουν κάποιες πλάκες. Εγώ διοικητικά ανήκω στη Σταμάτα, είμαι όμως στα όρια με την Άνοιξη. Εδώ και δύο χρόνια η Κοινότητα της Σταμάτας δεν έχει έρθει να τοποθετήσει τις πλάκες που λείπουν. Έτσι, στο πεζοδρόμιο φυτρώνουν αγριόχορτα, τα οποία βγαίνουμε και καθαρίζουμε μόνοι μας. Το γεγονός αυτό φαίνεται σε πολλούς παράξενο. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, σταματούσαν με τα αυτοκίνητα και μας έλεγαν, «αφού δεν κάνει αυτήν τη δουλειά ο δήμαρχος, κάντε την εσείς». Αλλά εγώ μια ζωή έτσι έχω συνηθίσει. Και στο Χαϊδάρι όπου μεγάλωσα, αλλά και στα Πατήσια αργότερα, το ίδιο έκανα. Και εδώ όταν χρειαστεί θα βγω έξω από σπίτι μου για να καθαρίσω. Δεν είναι κάτι που το κάνω για πρώτη φορά. Θα με ενοχλήσει που ο γείτονας δεν το έχει κάνει ενώ εγώ έχω αφιερώσει 3 ώρες να καθαρίσω το πεζοδρόμιό μου. Αυτό πράγματι με ενοχλεί. Αλλά κάτι που μπορώ να το κάνω εγώ δεν θα σκεφτώ γιατί δεν το έχει κάνει ο Δήμος. Γιατί στο Δήμο ανήκω και εγώ.
Η συνείδησή μας ανήσυχη
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Έχω αντιληφθεί πως πολλές φορές, όταν θέλω να κοιμηθώ, κοιτάω με το ένα μάτι να δω πού είναι το παιδί. Και όταν βλέπω πως παίζει play station σκέφτομαι, «α, εντάξει παίζει ηλεκτρονικό. Καλύτερα έτσι, έχω την ησυχία μου. Άφησε τον κλειδωμένο. Πού το οδηγώ όμως έτσι το παιδάκι; Πρώτον, στο να καταστρέψει τα μάτια του και δεύτερον στο να αποχαυνωθεί. Δυστυχώς, αυτό το κάνουμε όλοι μας.
Έχω αντιληφθεί πως πολλές φορές, όταν θέλω να κοιμηθώ, κοιτάω με το ένα μάτι να δω πού είναι το παιδί. Και όταν βλέπω πως παίζει play station σκέφτομαι, «α, εντάξει παίζει ηλεκτρονικό. Καλύτερα έτσι, έχω την ησυχία μου. Άφησε τον κλειδωμένο. Πού το οδηγώ όμως έτσι το παιδάκι; Πρώτον, στο να καταστρέψει τα μάτια του και δεύτερον στο να αποχαυνωθεί. Δυστυχώς, αυτό το κάνουμε όλοι μας.
Το παιδί πρέπει να "φάει χώμα" για να μεγαλώσει
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Εγώ μεγάλωσα στους Αμπελοκήπους, στο κέντρο της Αθήνας. Πιστεύω ωστόσο, πως έχω ζήσει τη γειτονιά καλύτερα από όλους. Αν και μέναμε στο κέντρο των Αμπελοκήπων, στην Πανόρμου, δεν υπήρχαν πολλά αυτοκίνητα, δεν υπήρχε φόβος. Ήτανε πραγματική γειτονιά! Θυμάμαι, παίζαμε 20-30 παιδιά στο δρόμο. Όχι βέβαια στην Πανόρμου, αλλά σε ένα στενάκι. Παίζαμε από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου. Τι τούμπες έχουμε φάει… Ήτανε καταπληκτικά! Καταπληκτικά πράγματα! Δυστυχώς σήμερα στην Άνοιξη δεν υπάρχει δρόμος που να μην περνάνε αυτοκίνητα για να βγάλω τα παιδιά μου έξω. Τα πάμε πού και πού σε ένα εκκλησάκι, στην Παναγίτσα, για να φάνε λίγο χώμα. Γιατί οι παλιοί λέγανε πως αν τα παιδιά δεν φάνε χώμα δεν μεγαλώνουνε. Εγώ είμαι αυτής της νοοτροπίας. Έχει και λουλούδια εκεί, είναι και το δάσος δίπλα και αρέσει στα παιδιά, περισσότερο και από τις κούνιες. Δυστυχώς, 2 χρόνια τώρα που πάμε εκεί δεν έχω δει πολύ κόσμο να έρχεται. Ίσως να θεωρούν το δάσος επικίνδυνο. Όμως οι κούνιες είναι πολύ πιο επικίνδυνες για τα παιδιά.
Εγώ μεγάλωσα στους Αμπελοκήπους, στο κέντρο της Αθήνας. Πιστεύω ωστόσο, πως έχω ζήσει τη γειτονιά καλύτερα από όλους. Αν και μέναμε στο κέντρο των Αμπελοκήπων, στην Πανόρμου, δεν υπήρχαν πολλά αυτοκίνητα, δεν υπήρχε φόβος. Ήτανε πραγματική γειτονιά! Θυμάμαι, παίζαμε 20-30 παιδιά στο δρόμο. Όχι βέβαια στην Πανόρμου, αλλά σε ένα στενάκι. Παίζαμε από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου. Τι τούμπες έχουμε φάει… Ήτανε καταπληκτικά! Καταπληκτικά πράγματα! Δυστυχώς σήμερα στην Άνοιξη δεν υπάρχει δρόμος που να μην περνάνε αυτοκίνητα για να βγάλω τα παιδιά μου έξω. Τα πάμε πού και πού σε ένα εκκλησάκι, στην Παναγίτσα, για να φάνε λίγο χώμα. Γιατί οι παλιοί λέγανε πως αν τα παιδιά δεν φάνε χώμα δεν μεγαλώνουνε. Εγώ είμαι αυτής της νοοτροπίας. Έχει και λουλούδια εκεί, είναι και το δάσος δίπλα και αρέσει στα παιδιά, περισσότερο και από τις κούνιες. Δυστυχώς, 2 χρόνια τώρα που πάμε εκεί δεν έχω δει πολύ κόσμο να έρχεται. Ίσως να θεωρούν το δάσος επικίνδυνο. Όμως οι κούνιες είναι πολύ πιο επικίνδυνες για τα παιδιά.
Παλιά και νέα γειτονιά
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Στην Αθήνα ήρθα αρχικά για σπουδές. Μετά παντρεύτηκα και κόλλησα εδώ. Αρχικά, εγκαταστάθηκα στην Πετρούπολη, όπου έμεινα για 10 χρόνια, όταν είχε ήδη αρχίσει η ανάπτυξη. Την επισκέπτομαι ακόμα, γιατί έχω πολλούς φίλους εκεί. Όμως θυμάμαι που οι παλιότεροι άνθρωποι στην γειτονιά μου έλεγαν πως μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980, το λεωφορείο πήγαινε μέχρι τη στρογγυλή πλατεία, γιατί πιο πάνω υπήρχε στάνη με πρόβατα. Στην Άνοιξη εγκαταστάθηκα πέρυσι. Όμως και για αυτήν έχω μάθει πολλά πράγματα, γιατί εργάζομαι στο Δήμο, συγκεκριμένα στην καθαριότητα. Οπότε, ξέρω και τα καλά και τα κακά της. Ξέρω π.χ. σε ποιες περιοχές της Άνοιξης μιλάνε οι άνθρωποι μεταξύ τους και σε ποιες όχι. Πού, δηλαδή, διατηρείται το παλιό στυλ του χωριού και πού όχι. Επίσης, ξέρω ποιοι θέλουν και ποιοι όχι να κρατήσουν καθαρή τη γειτονιά τους. Το ζω αυτό τόσο ως πολίτης όσο και ως εργαζόμενος. Και δυστυχώς υπάρχουν πολλές περιοχές που οι κάτοικοί τους ούτε να τις διατηρήσουν καθαρές θέλουν, αλλά ούτε να αναπτυχθεί το αίσθημα της γειτονιάς.
Στην Αθήνα ήρθα αρχικά για σπουδές. Μετά παντρεύτηκα και κόλλησα εδώ. Αρχικά, εγκαταστάθηκα στην Πετρούπολη, όπου έμεινα για 10 χρόνια, όταν είχε ήδη αρχίσει η ανάπτυξη. Την επισκέπτομαι ακόμα, γιατί έχω πολλούς φίλους εκεί. Όμως θυμάμαι που οι παλιότεροι άνθρωποι στην γειτονιά μου έλεγαν πως μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980, το λεωφορείο πήγαινε μέχρι τη στρογγυλή πλατεία, γιατί πιο πάνω υπήρχε στάνη με πρόβατα. Στην Άνοιξη εγκαταστάθηκα πέρυσι. Όμως και για αυτήν έχω μάθει πολλά πράγματα, γιατί εργάζομαι στο Δήμο, συγκεκριμένα στην καθαριότητα. Οπότε, ξέρω και τα καλά και τα κακά της. Ξέρω π.χ. σε ποιες περιοχές της Άνοιξης μιλάνε οι άνθρωποι μεταξύ τους και σε ποιες όχι. Πού, δηλαδή, διατηρείται το παλιό στυλ του χωριού και πού όχι. Επίσης, ξέρω ποιοι θέλουν και ποιοι όχι να κρατήσουν καθαρή τη γειτονιά τους. Το ζω αυτό τόσο ως πολίτης όσο και ως εργαζόμενος. Και δυστυχώς υπάρχουν πολλές περιοχές που οι κάτοικοί τους ούτε να τις διατηρήσουν καθαρές θέλουν, αλλά ούτε να αναπτυχθεί το αίσθημα της γειτονιάς.
Ένα κλειδί για όλο το χωριό
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Εγώ μεγάλωσα σε ένα χωριό της Κρήτης. Ο πατέρας μου ήταν παπάς εκεί. Φανταστείτε λοιπόν, το παπαδοπαίδι σε ένα χωριό. Τα περισσότερα παιδάκια ήταν μεταξύ τους ή συγγενείς, ή συμπεθέροι ή ξαδέλφια. Τριάκοσους ανθρώπους είχε το χωριό και το παπαδοπαίδι ήταν συγγενής με όλους. Θυμάμαι πως κανένα σπίτι δεν είχε κλειδί, με την έννοια του «κλειδώνω το σπίτι για να φύγω». Ένα κλειδί υπήρχε το οποίο έμπαινε πάνω από τη γραβιέρα. Η αυλόπορτα δεν έκλεινε ποτέ. Το παιχνίδι μας ήταν από το πρωί μέχρι τη δύση του ήλιου, μέχρι να μη βλέπουμε τη μύτη μας. Τις μπάλες να φανταστείτε τις αφήναμε στους γείτονες, στους κήπους γύρω-γύρω. Περνώντας από γειτονιές με πορτοκαλιές γυρίζοντας, ξεδιψάγαμε με τα πορτοκάλια. Όπου πολλές φορές παίζαμε και πόλεμο. Δεν μας φώναζε κανείς, γιατί όλο και κάποιος από την παρέα θα ήταν συγγενής του. Αυτές οι αναμνήσεις δεν μας φεύγουνε από το μυαλό. Τώρα, το πρώτο πράγμα που κάνουμε μπαίνοντας στο σπίτι μας είναι να κλείσουμε την αυλόπορτα και μετά να κλειδώσουμε και την πόρτα του σπιτιού μας. Με αποτέλεσμα το παιδί μας να μην μπορεί να βγει ούτε στην αυλή. Εμένα ο γιος μου δεν μπορεί να βγει. «Μπαμπά», μου λέει, «θέλω να βγω να παίξω στην αυλή». Και βγαίνω και του ξεκλειδώνω. Πολύ δε περισσότερο, τα παιδιά δεν μπορούν να βγουν στο δρόμο. Συνεπώς, όχι μόνο κοινωνικές, αλλά ούτε καν οικογενειακές συναναστροφές δεν μπορούμε να έχουμε σήμερα.
Εγώ μεγάλωσα σε ένα χωριό της Κρήτης. Ο πατέρας μου ήταν παπάς εκεί. Φανταστείτε λοιπόν, το παπαδοπαίδι σε ένα χωριό. Τα περισσότερα παιδάκια ήταν μεταξύ τους ή συγγενείς, ή συμπεθέροι ή ξαδέλφια. Τριάκοσους ανθρώπους είχε το χωριό και το παπαδοπαίδι ήταν συγγενής με όλους. Θυμάμαι πως κανένα σπίτι δεν είχε κλειδί, με την έννοια του «κλειδώνω το σπίτι για να φύγω». Ένα κλειδί υπήρχε το οποίο έμπαινε πάνω από τη γραβιέρα. Η αυλόπορτα δεν έκλεινε ποτέ. Το παιχνίδι μας ήταν από το πρωί μέχρι τη δύση του ήλιου, μέχρι να μη βλέπουμε τη μύτη μας. Τις μπάλες να φανταστείτε τις αφήναμε στους γείτονες, στους κήπους γύρω-γύρω. Περνώντας από γειτονιές με πορτοκαλιές γυρίζοντας, ξεδιψάγαμε με τα πορτοκάλια. Όπου πολλές φορές παίζαμε και πόλεμο. Δεν μας φώναζε κανείς, γιατί όλο και κάποιος από την παρέα θα ήταν συγγενής του. Αυτές οι αναμνήσεις δεν μας φεύγουνε από το μυαλό. Τώρα, το πρώτο πράγμα που κάνουμε μπαίνοντας στο σπίτι μας είναι να κλείσουμε την αυλόπορτα και μετά να κλειδώσουμε και την πόρτα του σπιτιού μας. Με αποτέλεσμα το παιδί μας να μην μπορεί να βγει ούτε στην αυλή. Εμένα ο γιος μου δεν μπορεί να βγει. «Μπαμπά», μου λέει, «θέλω να βγω να παίξω στην αυλή». Και βγαίνω και του ξεκλειδώνω. Πολύ δε περισσότερο, τα παιδιά δεν μπορούν να βγουν στο δρόμο. Συνεπώς, όχι μόνο κοινωνικές, αλλά ούτε καν οικογενειακές συναναστροφές δεν μπορούμε να έχουμε σήμερα.
Από τις μονοκατοικίες στα 5ώροφα
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Η γειτονιά όπου μεγάλωσα, αστικοποιήθηκε έντονα μόλις τα τελευταία δέκα χρόνια. Τότε ήταν που έφυγε από τη λογική της μονοκατοικίας. Γιατί πριν δεν υπήρχαν παρά μόνο μονοκατοικίες σε μεγάλα οικόπεδα. Δυστυχώς, οι αρμόδιοι εγκληματήσανε επιτρέποντας τη μεταφορά του συντελεστή δόμησης. Με τον τρόπο αυτό οι μονοκατοικίες μετατραπήκανε σε 4ώροφα, 5ώροφα και 6ώροφα. Το γεγονός αυτό έφερε πολλά νέα ζευγάρια στην περιοχή. Φανταστείτε πως από 10 δημοτικά σχολεία που υπήρχαν, σήμερα υπάρχουν 26. Και τα λύκεια από 3, έγιναν 9. Είναι απίστευτη η έκρηξη του πληθυσμού στην περιοχή την τελευταία δωδεκαετία! Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να πήξει η πόλη στο αυτοκίνητο, να γίνει χειρότερα και από την Κυψέλη.
Η γειτονιά όπου μεγάλωσα, αστικοποιήθηκε έντονα μόλις τα τελευταία δέκα χρόνια. Τότε ήταν που έφυγε από τη λογική της μονοκατοικίας. Γιατί πριν δεν υπήρχαν παρά μόνο μονοκατοικίες σε μεγάλα οικόπεδα. Δυστυχώς, οι αρμόδιοι εγκληματήσανε επιτρέποντας τη μεταφορά του συντελεστή δόμησης. Με τον τρόπο αυτό οι μονοκατοικίες μετατραπήκανε σε 4ώροφα, 5ώροφα και 6ώροφα. Το γεγονός αυτό έφερε πολλά νέα ζευγάρια στην περιοχή. Φανταστείτε πως από 10 δημοτικά σχολεία που υπήρχαν, σήμερα υπάρχουν 26. Και τα λύκεια από 3, έγιναν 9. Είναι απίστευτη η έκρηξη του πληθυσμού στην περιοχή την τελευταία δωδεκαετία! Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να πήξει η πόλη στο αυτοκίνητο, να γίνει χειρότερα και από την Κυψέλη.
Παλιά πήγαινες σπίτι σου χορτασμένος καλημέρες
Απόσπασμα από κύκλο αφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Θυμάμαι όταν ήμουν μικρή στην Πετρούπολη παίζαμε τα πάντα. Λάστιχο, κουτσό, ό,τι θέλεις! Και είναι αυτές οι μνήμες από το παιχνίδι που μου έχουν μείνει από τα παιδικά μου χρόνια. Και οι πολλές τούμπες με το ποδήλατο. Επιπλέον, θυμάμαι πως υπήρχε η γειτονιά τότε. Πήγαινα στο σχολείο με τα πόδια, μια απόσταση μεγαλύτερη από ό,τι το νηπιαγωγείο από το σπίτι μου εδώ στην Άνοιξη, και χαιρετούσα όλο τον κόσμο. Έβλεπες παντού μονοκατοικίες και τριαντάφυλλα. Μάλιστα, πολλές φορές σου δίνανε τριαντάφυλλα. Πήγαινες σπίτι σου χορτασμένος λουλούδια, καθαρές αυλές και καλημέρες. Εδώ δεν σου λένε καλημέρα. Ήταν ίσως πιο εύκολοι οι καιροί τότε. Οι άνθρωποι ήταν πιο βατοί, πιο μαλακοί, δεν ήταν τόσο πιεσμένοι. Τώρα δουλεύει η γυναίκα και είναι πιεσμένος ο χρόνος της το σπίτι. Τότε η μητέρα μου δεν δούλευε, παρα μόνο όταν πήγα στην τρίτη γυμνασίου. Και οι περισσότερες μητέρες τότε δεν δούλευαν. Έτσι, η μητέρα-γυναίκα-σύζυγος ήταν πιο ξεκούραστη και μπορούσε να προσφέρει. Τώρα, όταν δουλεύεις, και μάλιστα όχι κοντά, και έρχεσαι 7-7.30 το βράδυ στο σπίτι, τι κοινωνικές συναναστροφές να έχεις και πού να βγάλεις το παιδί σου να παίξει.
Θυμάμαι όταν ήμουν μικρή στην Πετρούπολη παίζαμε τα πάντα. Λάστιχο, κουτσό, ό,τι θέλεις! Και είναι αυτές οι μνήμες από το παιχνίδι που μου έχουν μείνει από τα παιδικά μου χρόνια. Και οι πολλές τούμπες με το ποδήλατο. Επιπλέον, θυμάμαι πως υπήρχε η γειτονιά τότε. Πήγαινα στο σχολείο με τα πόδια, μια απόσταση μεγαλύτερη από ό,τι το νηπιαγωγείο από το σπίτι μου εδώ στην Άνοιξη, και χαιρετούσα όλο τον κόσμο. Έβλεπες παντού μονοκατοικίες και τριαντάφυλλα. Μάλιστα, πολλές φορές σου δίνανε τριαντάφυλλα. Πήγαινες σπίτι σου χορτασμένος λουλούδια, καθαρές αυλές και καλημέρες. Εδώ δεν σου λένε καλημέρα. Ήταν ίσως πιο εύκολοι οι καιροί τότε. Οι άνθρωποι ήταν πιο βατοί, πιο μαλακοί, δεν ήταν τόσο πιεσμένοι. Τώρα δουλεύει η γυναίκα και είναι πιεσμένος ο χρόνος της το σπίτι. Τότε η μητέρα μου δεν δούλευε, παρα μόνο όταν πήγα στην τρίτη γυμνασίου. Και οι περισσότερες μητέρες τότε δεν δούλευαν. Έτσι, η μητέρα-γυναίκα-σύζυγος ήταν πιο ξεκούραστη και μπορούσε να προσφέρει. Τώρα, όταν δουλεύεις, και μάλιστα όχι κοντά, και έρχεσαι 7-7.30 το βράδυ στο σπίτι, τι κοινωνικές συναναστροφές να έχεις και πού να βγάλεις το παιδί σου να παίξει.
Μικρές κοινωνίες και συμπεριφορές
Απόσπασμα από κύκλο αφφήγησης με θέμα το περιβάλλον
Εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα στην επαρχία. Στα 18 μου, εγκαταστάθηκα στα Κάτω Πατήσια. Παρότι έμενα σε πολυκατοικία, δεν υπήρχε άνθρωπος που να μην τον ξέρω και να μην με ξέρει στην πολυκατοικία. Ό,τι πρόβλημα είχα, θα χτύπαγα στο διπλανό μου κι όχι απαραίτητα στο διαχειριστή. Αυτό είχε να κάνει και με τη νοοτροπία που είχα από το χωριό μου. Παρότι οι μικρές κοινωνίες έχουν και αρνητικά, όπως π.χ. το κουτσομπολιό, έχουν και τα θετικά τους. Στα μικρά χωριά, μαθαίνεις να σέβεσαι τον διπλανό σου. Αν δεν τον δεις μια μέρα, θα αναρωτηθείς πού είναι. Τον νοιάζεσαι. Τώρα μπορεί να είναι ο γείτονας δίπλα σου και να ποτίζει, να του πεις καλημέρα και να μην σου απαντήσει. Και αυτό γιατί πολλοί σκέφτονται, «εγώ ήρθα σε αυτήν την περιοχή για να βρω την ησυχία μου και δεν θέλω να με ενοχλείς!».
Εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα στην επαρχία. Στα 18 μου, εγκαταστάθηκα στα Κάτω Πατήσια. Παρότι έμενα σε πολυκατοικία, δεν υπήρχε άνθρωπος που να μην τον ξέρω και να μην με ξέρει στην πολυκατοικία. Ό,τι πρόβλημα είχα, θα χτύπαγα στο διπλανό μου κι όχι απαραίτητα στο διαχειριστή. Αυτό είχε να κάνει και με τη νοοτροπία που είχα από το χωριό μου. Παρότι οι μικρές κοινωνίες έχουν και αρνητικά, όπως π.χ. το κουτσομπολιό, έχουν και τα θετικά τους. Στα μικρά χωριά, μαθαίνεις να σέβεσαι τον διπλανό σου. Αν δεν τον δεις μια μέρα, θα αναρωτηθείς πού είναι. Τον νοιάζεσαι. Τώρα μπορεί να είναι ο γείτονας δίπλα σου και να ποτίζει, να του πεις καλημέρα και να μην σου απαντήσει. Και αυτό γιατί πολλοί σκέφτονται, «εγώ ήρθα σε αυτήν την περιοχή για να βρω την ησυχία μου και δεν θέλω να με ενοχλείς!».
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)